معرفی کرم خراط و روش مبارزه با آن

معرفی کرم خراط و روش مبارزه با آن

مقدمه

کرم خراط یکی از مهمترین آفات چوبخـوار در کشـور مـا اسـت. خسـارت آفت از نیمه دوم دهه 70 خورشیدي بهدلیل بروز خشکسالیهاي متـوالی رو بـه گسـترش نهـاد. خسـارت آفـت بـا نفـوذ لاروهـاي سـن یـک آفـت بـه سرشاخههاي غیر خشبی شروع شـده و بـا گـذر زمـان و افـزایش سـن، لارو ضمن تغذیه یا جابجایی به شاخههاي اصـلی و تنـه وارد شـده و بـا تغذیـه از چوب و ناحیه لایه زاینده، خسارت جبران ناپذیري به میزبان خود وارد مـی کند. از آنجا که میزبانان آفـت درر زمـره گیاهـان دایمـی بـوده و باغـداران محترم براي رسیدن به باردهی اقتصادي، مدت طولانی را به انتظار گذرانـده اند، بنابر این خسارت آفت دوچندان می شود. آفت داراي میزبانهاي مهمی در میان درختان مثمر و غیر مثمر مـی باشـد. در میـان درختـان میـوه، گـردو مهمترین میزبان ایـن آفـت اسـت. از دیگـر میزبانـان مثمـر آن مـی تـوان بـه درختان دانه دار سیب، به وگلابی اشاره کرد. دامنه خسـارت آفـت در حـال حاضر استان هاي شرقی و مرکزي کشور را با شـدت بیشـتري در بـر گرفتـه است. اگر چه دیگر نقاط کشور نیز متاسفانه از گزند خسارت آفـت مصـون نمانده اند. جهت مدیریت آفت لازم است از روشهاي متفـاوت بـه منظـور کنترل مراحل مختلف زندگی آن استفاده شود، به طوري کـه ایـن روشهـا مکمل هم بوده و برآیند آنها میتواند به کنترل آفت بیانجامد.

تنوع اقلیمی حاکم بر کشور ما باعث شده، کشت انواع درختان میوه اعم از سردسیري، نیمه گرمسیري و گرمسیري در آن امکان پذیر باشد. به عقیده اکثر محققین وجود این تنوع به همراه نور کافی، باعث شده تا ایران از مزیت نسبی در این خصوص برخوردار باشد. در همین رابطه کشور ما در حال حاضر در بسیاري از محصولات باغی داراي رتبه جهانی است. براي مثال اولین تولید کننده پسته، اولین تولید کننده انار، دومین تولید کننده خرما، دومین تولید کننده گیلاس، چهارمین تولید کننده بادام، چهارمین تولید کننده گردو، ششمین تولید کننده سیب محسوب می شود. همچنین در خصوص محصولاتی چون مرکبات، انگور، محصولات باغی نیز جز تولید کنندگان اصلی قرار میگیرد.

نحوه خسارت

این آفت با تغذیه از قسمتهاي مختلف تاج درخت به آن خسارت وارد میکند. لاروهاي نورسته سرشاخههاي غیرخشبی را مورد حمله قرار داده و با گذشت زمان، لارو جابجا شده و شاخههاي قطورتر و تنه را تحت تاثیر قرار می دهد.

. مختلف کشور نشانمیدهد، کلیه روشهاي مورد استفاده جهت کنترل آفت، مقرون به صرفه بوده و انجام آنها از نظر علمی مورد تایید است

این حشره به گونههاي زیادي از درختان مثمر (سیب، گردوگلابی و به) و غیر مثمر (افرا، بیدمشک، بید، نارون و بلوط) حمله میکند در حالت طغیانی در درختانی مانند گردو، میوه را نیزمورد تغذیه قرار میدهد.

از نظر پراکندگی، آفت تا کنون از استانهاي مختلف کشور گزارش شده است. از آن میان خسارت آفت در استانهاي کرمان، یزد، خراسان جنوبی، خراسان رضوي، سمنان، تهران، البرز، قزوین، آذربایجان شرقی، مرکزي، قم، چهار محال و بختیاري و اصفهان شدید و در استانهاي فارس، آذربایجان غربی، لرستان، کردستان، کرمانشاه، همدان، گیلان"منطقه دیلمان"، خراسان شمالی، اردبیل، ایلام، مازندران"مناطق کوهستانی"، و گلستان، خسارت آفت از شدت کمتري برخوردار است. آنچه مسلم است تغییرات اقلیمی بوجود آمده، میتواند تغییراتی را در شدت خسارت آفت در مناطق مختلف کشور ایجاد کند..

خسارت کرم خراط عموما متوجه قسمت هاي مختلف تاج درخت شامل سر شاخه ها، شاخه هاي اصلی و تنه آن می باشد. لاروهاي آفت اغلب از حدفاصل برگ و شاخه به داخل بافت غیر خشبی نفوذ کرده و نسبت به تغذیه از بافت چوبی اقدام می کنند

این لاروها درطول دوران رشد خود معمولا از شاخه هاي جوان خارج و پس از طی مسافتی به درون شاخه هاي قطورتر، وارد می شوند. همچنین ممکن است لارو به طور مستقیم نیز به شاخه هاي قطور وارد شود.

لاروها در آخرین مرحله از زندگی و قبل از شفیرگی به شاخه هاي اصلی و تنه وارد شده وتا مرحله شفیرگی و خروج حشرات کامل در آنجا به سر می برند. متاسفانه در سالیان گذشته، باتوجه به تغییرات اقلیمی حادث شده و در نتیجه طغیان آفت، تغییراتی در رفتار آن پدیدار شده است. از آن جمله میتوان به بروز و افزایش حالت میوه خواري"در گردوخسارت آفت به نهالهاي میزبان "گردو" در نهالستانو تداوم تغذیه از شاخه هاي جوان و نازك تا اتمام دوران لاروي و تبدیل به شفیره، اشاره کرداین در حالی است که با توجه به کوچک بودن سطح زیر کشت در نهالستان مسایل داشت و رسیدگی بهتر را باعث می شودآنچه مسلم است انجام کلیه تمهیدات موثر روي مراحل مختلف زندگی آفت، منجر به کنترل آن خواهد شد. بـر ایـن اسـاس از آنجـا کـه هـر روش معمولا یک مرحله از زندگی آفت را تحت تاثیر قرار میدهد، انجـام کامـل و متوالی آنها میتواند در نهایت به کنترل آفت بیانجامد. نکته مهمتـر از آن، نگهداري درخت در شرایط داشت معقول و نرمـال مـی باشـد. زیـرا برخـی درختـان در آن زمـان دوران بازسـازي بافـت و برگشـت بـه حالـت طبیعـی "دوران نقاهـت" خـود را مـی گذراننـد و نیـاز بـه مراقبـت بیشـتري دارنـد. همچنین در این میان ممکن اسـت بافـتهـا بـه حـدي صـدمه دیـده باشـند" بخصوص تنه و شاخه هاي اصلی" کـه امکـان بازگشـت بـراي گیـاه وجـود نداشته باشد. بنابراین لازم است بـراي نتیجـه گیـري بهتـر و کـاهش احتمـال بازگشت خسارت، نسبت به حـذف و واکـاري ایـن قبیـل درختـان، بـا نظـر متخصصین باغبانی اقدام گردد.

مبارزه با آفت

در میان میزبانان مثمرآفت، انجام کنترل شیمیایی اختصاصی براي میزبانهاي دانه دار لازم نیست. زیرا در آنها، بسته به گونه، کنترل می شود. بر همین اساس آفت از تراکم جمعیتی و خسارت کمتري برخوردار بوده و با دیگر روشهاي کنترل، مدیریت می شود. در مدیریت آفات، روش کنترل شیمیایی آخرین روش است. چنانچه آفت با روش کنترل تلفیقی غیر شیمیایی کنترل نشود، از این روش استفاده میشود. در مورد کرم خراط، در درختان گردو چنانچه پس از گذشت دو سال زمان مورد نیاز جهت سپري شدن یک نسل آفت و مشخص شدن نتیجه کار، آفت به دلایل مختلف کنترل نشد، اقدام به کنترل شیمیایی می- شود. بر اساس تحقیقات انجام شده، بسته به دماي محیط حدود %70-%75 جمعیت آفت تقریبا یک و نیم ماه پس از شکار اولین پروانه نر توسط تله هاي ردیابی جمعیت، در طبیعت ظاهر می شوند. کنترل شیمیایی بر اساس کنترل این بخش جمعیت آفت استوار است. بر این اساس می توان از حشره کش بیولوژیک بایولپ ، به نسبت 5/1 در هزار به همراه استفاده از کود پتاس بالا در جهت افزایش مقاومت گیاه  اقدام کرد. در مناطق با آلودگی بسیار شدید، 10 روز پس از دومین سمپاشی، می توان به انجام شیمیایی علیه آفات کلیدي دیگر مانند کرم سیب، کرم به، پسیل گلابی اقدام کرد.

نتیجه گیری

به دلیل خروج تدریجی حشرات کامل آفت از سویی و زندگی مخفی لاروهاي آن درون چوب سخت و همچنین طولانی بودن زمان خروج حشرات کامل و در نتیجه همزمانی بروز خسارت با برداشت محصولات مختلف میزبان، بسیاري از میزبانهاي مثمر بخصوص ارقام مختلف سیبهاي زودرس و گردو ، لازم است مدیریت کنترل تلفیقی جهت کاهش خسارت آن بکار گرفته شود. از آنجا که هر کدام از روشها یکی از مراحل زندگی آفت را تحت تاثیرخود قرار میدهد، بنا بر این لازم است ابتدا جهت کنترل آفت از همه روش هاي"غیر شیمیایی" استفاده شود.