کودهای مناسب درخت زردآلو
درختان میوه و سایر گیاهان برای اینکه رشد مناسبی داشته باشند و بتوان از آن‌ها در فرم تجاری محصول قابل برداشت بدست آورد و به بازار مصرف عرضه کرد نیاز به این دارند که به درستی تغذیه شوند و به نیازهای آن‌ها در مراحل مختلف رشدی توجه شود. تغذیه گیاهی در کنار رعایت سایر نکات مثل هرس‌های صحیح، سمپاشی‌های منظم علیه آفات و بیماری‌ها، آبیاری منظم و.. فاکتور بسیار مهمی در افزایش کمیت و کیفیت محصول نهایی است. با پیشرفت علم و آشکار شدن نقش عناصر مختلف در رشد و افزایش بهره‌وری گیاهان تجاری، محصولات مختلفی نیز برای رفع کمبودهای عناصر معرفی شدند که هرکدام ویژگی‌ها و کارایی خاص خود را دارند.
در این مقاله به بررسی بهترین کودها برای تغذیه گیاهی درخت زردآلو می‌پردازیم؛
معرفی درخت زردآلو
درخت زردآلو با نام علمی Prunus armenica شناخته می‌شود که به خانواده گیاهی گل‌سرخیان یا Rosaceae تعلق دارد. اینکه درخت زردآلو به لحاظ اقلیمی بومی کدام قسمت از دنیاست به صورت دقیق مشخص نیست اما بررسی‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که این درخت به بخش آسیای مرکزی تعلق دارد. در حال حاضر درخت زردآلو در بسیاری از کشورها یافت می‌شود و پرورش آن به صورت تجاری انجام می‌گیرد.
درخت زردآلو به لحاظ ارتفاع بین 8 تا 12 متر توانایی رشد دارد که قطر تنه آن در بیشترین حالت به اندازه 40 سانتی‌متر می‌باشد. برگ‌های درخت زردآلو به شکل تخم مرغی بوده و به اندازه 5 تا 9 سانتی‌متر طول و 4 تا 8 سانتی‌متر عرض می‌تواند داشته باشد. حاشیه‌های برگ درخت زردآلو دندانه دار می‌باشد که این ویژگی در بسیاری از درختان میوه خانواده گل‌سرخیان دیده می‌شود.
گل‌های درخت زردآلو 2 تا 5 سانتی‌متر قطر دارند که 5 گلبرگ را می‌توان روی هرکدام از گل‌های آن مشاهده کرد که به رنگ سفید تا صورتی متغییر هستند. گل‌های زردآلو در فصل بهار به صورت تکی یا چندتایی ظاهر شده و پیش از ظهور برگ‌ها باز می‌شوند.
میوه درخت زردآلو به صورت شفت است و اندازه آن بین 2 تا 3 سانتی‌متر در قطر می‌باشد اما در بسیاری از ارقام اصلاح شده و تجاری این اندازه‌ها بیشتر شده است. رنگ میوه زردآلو از زرد تا نارنجی متغییر است، بخشی از میوه یا میوه‌های یک درخت زردآلو که رو به آفتاب هستند تغییر رنگ داده و قرمز خواهند شد.
بهترین کود برای درخت زردآلو
درخت زردآلو نسبت به سایر درختان مثل سیب و گلابی خاک سبک‌تری را ترجیح می‌دهد و اسیدیته خاک نیز باید در حدود 6.5 باشد. کاشت درخت زردآلو در خاک‌های با pH قلیایی می‌تواند رشد این درخت میوه و جذب عناصر را مختل کند و برای اصلاح این مشکل باید از ترکیبات اسیدی کننده خاک مثل هیومیک اسید، انفوریک اسید و یا گوگرد استفاده کرد تا اسیدیته خاک به سمت خاک اسیدی حرکت کند و جذب عناصر اتفاق بیفتد.
درخت زردآلو برای تولید محصول اقتصادی نیازمند تامین شدن یک سری شرایط محیطی و اقلیمی است تا بتواند رشد فیزیولوژیک خود را به بهترین شکل انجام دهد. در این بخش با فرض فراهم بودن تمامی شرایط اقلیمی به بررسی نیازهای هر مرحله از رشد و بهترین کود یا کودها برای آن مرحله خواهیم پرداخت.
درخت میوه زردآلو به صورت کلی نیاز زیادی به منابع پتاسیمی دارد و نیاز آن به نیتروژن کم تر از پتاسیم می‌باشد اما بهرحال باید برای رشد و اندازه میوه نیتروژن مورد نیاز آن را به درستی تامین نمود. درختان زردآلو که به تازگی کاشته شده‌اند و یکساله یا دوساله هستند بهتر است کوددهی نشوند و زمانی که تولید میوه را آغاز نمودند اقدام به کوددهی شود.
استفاده از کودهای نیتروژن در فصل بهار همزمان با آغاز گلدهی و تولید برگ‌ها از منابع مختلف مثل اوره، انواع کودهای نیترات و یا آمونیوم توصیه می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده بیش از اندازه از کودهای نیتروژن در مرحله گلدهی سبب به تاخیر افتادن دوره رشد زایشی شده و درخت میوه شما به شکل نادرستی تولید شاخ و برگ خواهد کرد. افزایش حساسیت به آفات و بیماری‌ها بخصوص درخت زردآلو که درختی حساس به بسیاری از آفات و بیماری‌های گیاهی محسوب می‌شود در نتیجه استفاده بیش از اندازه از کودهای نیتروژن رخ خواهد داد.
درخت زردآلو به صورت طبیعی علاقه زیادی به جذب پتاسیم دارد و این پتاسیم به تشکیل میوه با اندازه مناسب، طعم شیرین و رنگ‌گیری ایده‌آل کمک زیادی می‌کند. پتاسیم همچنین به مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماری‌ها کمک زیادی می‌کند و درخت را در برابر تنش‌های محیطی یاری می‌دهد. استفاده از کودهای پتاسیمی در فصل رشد، پس از تشکیل شدن میوه تا پیش از برداشت می‌تواند کمک زیادی به بهره‌وری هرچه بهتر درخت زردآلو کند. منابع مختلفی برای تامین عنصر پتاسیم زردآلو وجود دارند که می‌توان کودهای NPK ، مثل کود 36 12 12 و یا کود 40 5 5 را نام برد. کودهای پتاسیم به فرم کود سولفات مثل سولفات پتاسیم نیز در فصل رشد به صورت آبیاری و یا محلول‌پاشی می‌تواند در اندازه و رنگ و طعم میوه موثر باشد.
استفاده از کودهای فسفره در کنار منابع پتاسیمی به افزایش جوانه‌ها و بهبود سوخت و ساز گیاه کمک می‌کند. استفاده از این کودها به صورت پودری و NPK می‌تواند به رفع کمبود و نیاز به هر سه عنصر به صورت همزمان کمک کند که این موضوع در بهبود رشد و افزایش باردهی نقش مهمی دارد.
یکی از مشکلاتی که بسیاری از باغداران با آن در سالهای مختلف مواجه هستند ریزش جوانه های تشکیل شده و یا ریزش بیش از حد میوه است. در صورتی که جوانه ها دچار ریزش می‌شوند یا گرده‌افشانی آن‌ها به درستی انجام نشده و یا مشکل تغذیه‌ای وجود دارد. در صورتی که عناصر پرمصرف مثل نیتروژن، فسفر و پتاسیم به خوبی تامین شده باشند و ریزش جوانه را شاهد باشیم باید اقدام به استفاده از کودهای ریزمغذی بخصوص آن‌هایی که غنی از بور و کلسیم هستند کنید. بهترین زمان استفاده از این کودها در دو مرحله است، یکی پس از برداشت میوه‌ها و دیگری در مرحله تورم جوانه، کودهای فروت ست در این مرحله بیشترین کاربرد را دارند.
یکی از بهترین راه های مدیریت تغذیه گیاهی درختان زردآلو و یا سایر درختان میوه، تهیه کردن آزمون خاک است. براساس این آزمون موارد فقر مواد مغذی و یا بیش بود آن مشخص خواهد شد و براساس آن اقدام به اصلاح و یا تامین عناصر مختلف خواهد شد. پس از تهیه آزمون خاک در فصل زمستان با کمک کودهای گرانول اقدام به کوددهی به صورت چالکود خواهد شد. کمپوست های حیوانی مثل کود دامی کاملا پوسیده و یا ورمی کمپوست در این شکل از کوددهی کاربرد گسترده ای دارند و به نرمی و تهویه بیشتر خاک کمک می‌کنند.
در پایان استفاده از کودهایی نظیر کود جلبک دریایی و یا کود آمینواسید در کنار کودهای یاد شده می‌تواند منجر به بهبود رشد و شاخص‌های فیزیولوژیک در گیاه شود و جذب عناصر را بهبود ببخشد. موارد نام برده و توصیه شده به صورت کلی بیان شده اند و ممکن است براساس رقم، شرایط اقلیمی و خاک استفاده از هرکدام از کودهای یاد شده در مراحل رشدی مختلف جابجا شود بنابراین باید براساس شرایط اقدام به کوددهی نمود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی کودهای مهم و موثر در رشد و تولید محصول زردآلو پرداخته شد تا با نیازهای این درخت و کودهای مورد استفاده در مراحل رشدی مختلف بهتر آشنا شوید.
