صفر تا صد کاشت و نگهداری گل هوستا
در بین بی شمار گیاهانی که بر روی کره زمین می رویند گروهی از این گیاهان به دلیل داشتن ویژگی های بخصوصی به مرور زمان به عنوان گیاه زینتی معرفی شده و به مناطق مختلف راه یافتند. این ویژگی های خاص عموما در بخش های مختلف اعم از گل ها، برگ ها، نحوه رشد و.. دیده می شود. گیاهان زینتی محبوب در بین علاقمندان عموما به آسانی نگهداری می شوند اما هستند گیاهانی که در نیازهای خود و رفع آن سختگیرند. بسیاری از گیاهان زینتی که ممکن است در فضاهای شهری و یا منازل ببینید یا سمی هستند و یا خاصیت دارویی دارند و از این نظر اهمیت پیدا می کنند. امروزه به واسطه گسترش ارتباطات بین ملت ها و قاره های مختلف تنوع بین گیاهان زینتی که می توان در اقلیم ها و شرایط مختلف محیطی نگهداری کرد بالاست و می توان گیاهانی که سازگاری خوبی با اقلیم های مشابه دارند را به راحتی نگهداری نمود. برای داشتن گیاهی شاداب در فضای منزل و یا فضاهای مشابه باید نسبت به نیازهای گیاه آگاهی لازم را پیدا کرد. در این مطلب به معرفی یکی از گیاهان زینتی به نام هوستا یا سوسن پلانتینی پرداخته می شود و روش های کاشت، نگهداری و تکثیر ان بررسی خواهد شد.
معرفی گل هوستا یا سوسن پلانتینی
گل هوستا که در علم گیاه شناسی با نام Hosta spp شناخته می شود در زبان انگلیسی نیز با همین نام و یا سوسن پلانتینی (Plantin lilies) معروف است. این گیاه به لحاظ رده بندی متعلق به خانواده گیاهی مارچوبگان یا Asparagaceae است و بومی مناطق شرق و جنوب شرق آسیا و کشورهایی نظیر چین، ژاپن و بخش های شرقی روسیه است. این گیاه به واسطه اینکه در مقابل تنش های ناشی از قرار گیری در برابر سایه مقاوم است معروف می باشد.
گل سوسن پلانتینی برگ های تقریبا بزرگی دارد و برگ ها بر روی ساقه تشکیل نمی شوند و می توان گفت ساقه ای روی این گیاه قابل مشاهده نیست. رنگ برگ ها و همچنین شکل آن ها نیز بسته به گونه گیاه متفاوت هستند و می توان گفت تا حدودی دندانه دار بوده و رنگ برگ ها سبز می باشد. برگ ها از بخش زیرین این گیاه که حالتی ساقه مانند دارد منشا می گیرد و اندازه ای در بازه 2 سانتی متری تا 45 سانتی متری در طول و 5 تا 30 سانتی متر عرض دارد. علت اختلاف این اندازه ها به شرایط اقلیمی و گونه های گیاهی این گیاه باز می گردد و در شرایط اقلیمی مناسب می توانید شاهد رشد حداکثری این گیاه باشید.
گل های این گیاه در رنگ های بسیار متنوعی وجود دارند که بسته به گونه و یا رقم ان متفاوت می باشد. شکل گل ها معمولا به صورت زنگوله یا ترومپت مانند است و رنگ بندی آن ها نیز بسیار تنوع دارد و از بنفش، سفید، صورتی و.. دیده می شوند. گل ها حتی بسته به نوع رقم و گونه در زمان گلدهی باهم تفاوت دارند و شما می توانید حتی بر اساس زمان مناسب گلدهی نوع گل سوسن پلانتینی خود را انتخاب کنید.
نیازهای گل سوسن پلانتینی (هوستا)
همانطور که گفته شد دانستن نیازهای گیاهی برای داشتن یک گیاه شاداب و سالم الزامی می باشد. علاقمندان به گیاهان زینتی عموما تمام تلاش خود را به کار می بندند تا بهترین گیاه را داشته باشند و این موضوع تنها زمانی میسر می شود که نسبت به نیازهای گیاه خود آگاهی کامل داشته باشید و به بهترین و موثر ترین شکل نسبت به رفع آن ها اقدام کنید. در این بخش به معرفی نیازهای گیاهی گل هوستا می پردازیم و روش های رفع آن ها را نیز بررسی خواهیم کرد.
- نیاز آبی:
همه گیاهان برای رشد به آب نیاز دارند و این موضوع برای همه گیاهان صادق است. تفاوتی که بین گیاهان مختلف در این مورد وجود دارد میزان نیاز آن ها به آب است. برخی از گیاهان به دلیل ساختارهای ویژه ای که دارند نسبت به کم آبی مقاوم بوده و نیازی به آبیاری زیاد ندارند و یا در برابر تنش ناشی از آبیاری نامنظم از خود مقاومت نشان می دهند در مقابل گروهی از گیاهان نیز هستند که به شدت به آبیاری و رعایت شدن نظم در آن حساس هستند و به محض برهم خوردن این نظم دچار آسیب خواهند شد. گل هوستا (سوسن پلانتینی) نیاز دارد تا همواره رطوبت مناسبی در ناحیه ریشه داشته باشد و این به معنی خیس و غرقاب بودن گلدان آن نیست. غرقاب کردن گل هوستا سبب بروز انواع مشکلات ریشه و یا آسیب به برگ ها خواهد شد.
- نیاز نوری:
در کنار آب، نور یکی از مهمترین فاکتورهای دخیل در رشد می باشد. برای اینکه یک گیاه به خوبی رشد داشته باشد باید در مقدار مورد نیاز خود نور دریافت کند و این موضوع مثل نیاز آبی یک موضوع دو طرفه است و به این معنی که نور زیاد و خارج از نیاز گیاه سبب آسیب به بخش های مختلف آن خواهد شد و در طرف دیگر نور ناکافی نمی تواند تضمینی برای رشد مناسب و بهینه گیاه باشد. به همین منظور داشتن شناخت کافی نسبت به نیاز نوری و تامین شدن این نور متناسب با نیاز آن ضروری می باشد. گل هوستا گیاهی بسیار سازگار با شرایط کم نور است و به داشتن این ویژگی معروف است اما برخی رقم ها و گونه های این گیاه برای اینکه رشد و گلدهی خوبی داشته باشند باید مقداری نور به صورت لکه ای دریافت کنند. اگر نوک برگ ها دچار سوختگی شدند و یا رنگ برگ ها کدر شدند با احتمال بالا نور زیادی به گیاه در حال وارد شدن می باشد.
- نیاز دمایی و رطوبت:
دما و رطوبت هر محیط و منطقه به صورت کلی شرایط اقلیمی آن جا را مشخص می کند و موجودات نیز براساس این شرایط سازگاری پیدا کرده و رشد می کنند. گیاهان نیز به همین صورت هستند و در شرایط اقلیمی خاص خود سازگاری داشته و به بهترین شکل رشد می کنند. در خصوص گیاهان زینتی که خارج از محیط اقلیمی سازگار خود در حال نگهداری هستند باید سعی شود تا شرایط اقلیمی حداقلی و نزدیک به اقلیم اصلی آن ها فراهم شود. در خصوص گیاه هوستا دمای مورد نیاز برای رشد بین 15 تا 25 درجه سلسیوس می باشد اما دماهای بسیار کمتر (منفی 2 درجه سلسیوس) را نیز برای مدت کوتاهی تحمل می کند. گرمای شدید تابستان نیز در دمای 38 درجه سلسیوس برای این گیاه به مدت زمان کوتاهی قابل تحمل می باشد. گیاه هوستا همچنین در زمستان به دمایی در حدود 4 درجه سلسیوس برای بر طرف شدن نیاز سرمایی خود نیاز دارد. یکی از نکاتی که باید در خصوص این گیاه رعایت کنید این است که از این گیاه در برابر بادهای شدید و بخصوص بادهای سرد و شدید محافظت کنید و یا در محلی قرار دهید که از این شرایط در امان باشد.
- نیاز تغذیه ای:
تغذیه گیاهی یکی از نکات مهم در داشتن گیاهی شاداب و پر رشد است. یکی از راه هایی که بتوانید گل هوستای بزرگی داشته باشید این است که برنامه کوددهی منظمی تنظیم کنید و براساس آن کوددهی داشته باشید. اضافه کردن کمپوست مثل ورمی کمپوست و یا پیت ماس به صورت یک لایه به خاک این گیاه به رشد بهتر آن کمک می کند.
استفاده از کودهای ارگانیک در کنار سایر کودها که با اهداف مختلف مثل گلدهی و یا تولید شاخ و برگ همراه است می تواند به رشد بهتر گیاه کمک کند. کودهایی مثل کود جلبک دریایی و یا کود آمینواسید می توانند به بهبود شرایط رشدی گیاه کمک زیادی کنند و در کنار آن ها ترکیبات کودی شیمیایی مثل کود 36 12 12 نیز می تواند گلدهی بهتر را سبب شود.
کاشت گل هوستا
گل هوستا به لحاظ سازگاری با خاک های مختلف گیاهی مقاوم محسوب می شود و می تواند در طیف وسیعی از خاک ها رشد کند اما سبک بودن و داشتن زه کشی بالا در کنار بالا بودن ماده آلی خاک باید اولویت باشد و از کاشت این گیاه در خاک های رسی و سنگین باید پرهیز شود.
برای کاشت این گیاه در گلدان باید دقت کنید که عمق کاشت به صورت مناسبی باشد و از کاشت این گیاه به صورت خیلی عمیق و یا خیلی سطحی پرهیز کنید. پیشنهاد می شود تا برای کاشت این گیاه غده آن هم‌سطح با لایه رویی خاک باشد. کاشت این گیاه را در فصل بهار و یا در اواخر زمستان زمانی که خاک شروع به گرم شدن کرد می توانید انجام دهید. این گیاه در شرایط باغچه و گلدانی قابلیت رشد مناسب دارد به شرطی که خاک مناسب برای آن فراهم شده باشد.
نگهداری گل هوستا در پاییز و زمستان
در فصول سرد سال مثل پاییز و زمستان آبیاری را ادامه دهید ولی کوددهی باید قطع شود. در این مقطع از سال ممکن است شاهد سرخشکیدگی گیاه باشید و در این حالت اقدام به حذف بخش هوایی تا نزدیک سطح خاک کنید تا آسیب های محیطی و آفات و بیماری های احتمالی سبب از بین رفتن این گیاه نشوند. هوستا در برابر سرمای شدید زمستان مقاوم است اما بهتر است یک لایه مالچ ( پوشش از جنس کمپوست ) به سطح آن اضافه کنید تا از آسیب سرما جلوگیری شود.
تکثیر گل هوستا (سوسن پلانتینی)
در خصوص تکثیر گل هوستا راه سختی پیش رو نخواهید داشت. این گیاه برخلاف سایر گیاهان به آسانی از طریق تقسیم بوته تکثیر خواهد شد و بخش کوچکی از ریشه آن نیز می تواند گیاهی کامل را پدید آورد. برای تکثیر گل هوستا طبق روند زیر عمل کنید:
- در فصل پاییز با استفاده از ابزار باغبانی مناسب از قبیل بیلچه اقدام به در آوردن گیاه از بستر کشت آن کنید و خاک های چسبیده به ریشه را به آرامی جدا کنید.
- با استفاده از یک چاقوی تیز و ضدعفونی شده ریشه را به قطعات کوچکتری تقسیم کنید. بهتر است که هر قطعه ریشه همراه با تعدادی برگ باشد.
- قطعات جداشده را به یک بستر کشت منتقل کرده و در مکانی ایده‌آل از نظر شرایط محیطی قرار دهید تا رشد کرده و گیاهی جدید پدیدآورد.
آفات و بیماری های گل هوستا
گل هوستا ممکن است توسط آفات و بیماری های متعددی مورد حمله و آسیب قرار بگیرد که در بعضی موارد ناچار به حذف آن خواهید بود. این موارد شامل:
- ویروس های مختلف گیاهی که علائمی بخصوص روی برگ ها ایجاد می کنند. این ویروس ها شامل ویروس ایکس هوستا، ویروس لکه حلقه‌ای گوجه فرنگی و ویروس جغجغه توتون است. به محض مشاهده این علائم باید گیاه آلوده حذف و نابود شود. در صورتی که به مطالعه بیشتر در خصوص بیماری های ویروسی علاقه‌مند هستید می توانید مقاله آشنایی با بیماری‌های ویروسی و مدیریت آن‌ها را در دشت سبز مطالعه کنید.
- آفاتی مثل انواع حلزون ها و راب ها، خرگوش ها و.. می توانند به بخش هوایی گیاه بسیار آسیب برسانند. استفاده از سموم حلزون کش برای از بین بردن این آفت مناسب می باشد.
- بیماری های لکه برگی مثل آنتراکنوز ممکن است روی این گیاه دیده شود که با حذف برگ آلوده مانع از گسترش بیشتر آن خواهید شد. در حالتی که گیاه شما در باغچه کاشته شده باشد موش صحرایی می تواند به ریشه هوستا آسیب وارد کند.
جمع‌بندی
در این مقاله گل هوستا به عنوان یکی از گیاهان زینتی محبوب معرفی شد و روش های نگهداری، کاشت و تکثیر آن نیز بررسی گردید. امیدواریم با استفاده از این مطالب بتوانید به بهترین شکل از گل هوستای خود نگهداری کرده و گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید.
