12-12-36
NPK 12-12-36 به چه معناست؟
کود های کامل NPK یکی از انواع کودهای مورداستفاده در کشاورزی بوده که به‌طورکلی از سه عنصر اصلی موردنیاز گیاهان ، در مقادیر بالا تشکیل‌شده اند .واژه NPK مخفف نام سه عنصر تشکیل‌دهنده این کود ها هاست که به ترتیبNبه معنای عنصر نیتروژن ،P به معنای فسفر و K به معنای پتاسیم است .
یکی از انواع پر کاربرد کود کامل NPK ،کود NPK 12-12-36 است که اعداد دربرگیرنده و نوشته‌شده در مقابل حروف اختصار این کود نشان‌دهنده درصد هر یک از عناصر تشکیل‌دهنده آن است که از 12 درصد نیتروژن،12 درصد فسفر و 36 درصد پتاسیم تشکیل‌شده است. NPK 12-12-36 ترکیبی است به‌صورت گسترده در صنعت کشاورزی برای پرورش و بهبود عملکرد محصولات مورداستفاده قرار می‌گیرد و یک کود متعادل است که برای تأمین مواد مغذی ضروری گیاهان برای رشد، نمو و سلامت کلی طراحی‌شده است و کاربرد این نسبت از عناصر در مراحل پایانی رشد گیاه که نیاز بیشتری به پتاسیم دارد بسیار تاثیرگذار خواهد بود و درکنار این عملکرد به بهبود کیفیت میوه و افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها نیز کمک شایانی خواهد کرد .با توجه به وجود درصد بالاتری از عنصر پتاسیم در این کود برای گیاهانی مانند سیب زمینی که نیاز بالایی به این عنصر دارند مفید خواهد بود .
عملکرد هر یک از عناصر تشکیل‌دهنده کودهای NPK
- نیتروژن: نیتروژن برای رشد و نمو برگ‌ها، ارتقاء شاخه و برگ‌های سبز و بنیه کلی گیاه ضروری است. این عنصر جزء حیاتی از کلروفیل و رنگ‌دانه بوده که مسئول فتوسنتز است و همچنین در سنتز پروتئین و فعالیت آنزیم‌ها نقش دارد.
- فسفر: فسفر نقش حیاتی در رشد ریشه، تشکیل گل و میوه را دارد. این عنصر به گیاهان کمک می‌کند تا سیستم ریشه‌ای قوی داشته باشند و آن‌ها را قادر می‌سازد آب و مواد مغذی را به‌طور موثرتری جذب کنند. فسفر همچنین از انتقال انرژی در گیاه پشتیبانی می‌کند و باعث رشد و نمو سالم می‌شود.
- پتاسیم: پتاسیم برای سلامت گیاه، افزایش مقاومت در برابر بیماری، تحمل به خشکی و مقاومت به سرما ضروری است. این عنصر همچنین به تنظیم جذب آب و مواد مغذی، فتوسنتز و سنتز پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها کمک می‌کند.
وجود TE در برخی از کودهای NPK همچون 12-12-36 به چه معناست؟
اصطلاح TE در زمینه ترکیب کودهای NPK مخفف واژه Trace Elements بوده و معمولاً به «عناصر ریز مواد مغذی» اشاره دارد. این عناصر ،مواد مغذی ضروری هستند که گیاهان در مقادیر بسیار کم برای رشد و نمو سالم به آن‌ها نیاز دارند. برای دانستن اینکه آیا ریزمغذی‌ها در کود NPK 12-12-36 وجود دارد یا نه ابتدا باید برگه مشخصات ارائه‌شده توسط تولیدکننده کود بررسی شود. یکی از معروف‌ترین کودهایNPK 12-12-36 کود کمبی فست است که علاوه بر ترکیبات اصلی ترکیبات ریزمغذی را هم دارا می‌باشد. به‌طورکلی عناصر ریزمغذی رایج در این کودها عبارت از : بور (B)، مس (Cu)، آهن (Fe)، منگنز (Mn)، مولیبدن (Mo)و روی (Zn) است . وجود این عناصر معمولاً در روی کود به‌صورت “NPK 12-12-36 + TE" نمایش داده می‌شود و ترکیب این عناصر در هر محصول متفاوت است بنابراین اطلاعات هر محصول و جزئیات دقیق آن باید مطالعه گردد.
موارد مصرف NPK 12-12-36
NPK 12-12-36 به‌طور گسترده در محصولات کشاورزی که به‌صورت تجاری پرورش داده می‌شود استفاده می‌شود، ازجمله:
- درختان میوه: این کود کشاورزی برای درختان میوه نظیر مرکبات، انگور، توت و درختان میوه هسته‌دار مفید است. مقادیر بالای پتاسیم در این کود در پشتیبانی از رشد میوه‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کند، از طرفی طعم میوه را بهبود بخشیده و می‌تواند رنگ آن را بهبود ببخشد. نیتروژن رشد برگ و بنیه کلی را افزایش می‌دهد و پتاسیم مقاومت در برابر بیماری و تحمل به خشکی را افزایش می‌دهد
- سبزیجات و صیفی جات: بسیاری از صیفی‌جات ازجمله گوجه‌فرنگی، فلفل، خیار و سبزیجات برگی از این کود بهره می‌برند. وجود مقادیر بالای پتاسیم در این کود باعث توسعه ریشه‌ها در سبزیجات می‌شود. ریشه‌های توسعه‌یافته برای سبزیجات نقش مهمی در جذب مواد مغذی و آب داشته و به گیاه کمک می‌کند تا در شرایط تنش‌های محیطی مانند خشکی و یا دماهای بالا مقاومت کند. نقش دیگر این کود بهبود کیفیت محصول سبزیجات است. وجود پتاسیم در این کود نقش مهمی در بهبود اندازه، رنگ و طعم سبزیجات دارد؛ و استفاده از این کود گیاهان شمارا تضمین می‌کند که منابع کافی پتاسیم دریافت کرده‌اند و کیفیت بالایی خواهند داشت. از طرفی پتاسیم این توانایی را به گیاه می‌دهد تا در برابر بیماری‌ها مقاومت کند. با کاربرد این کود در سبزیجات سیستم ایمنی قوی‌تری در آن‌ها ایجادشده و ازاین‌رو خطر آفات و بیماری‌های در آن‌ها کاهش می‌یابد.
- کشت های هیدروپونیک و سیستم‌های گلخانه‌ای: ماهیت این کود و قابلیت مناسب آن جهت حل شدن در آب، آن را برای استفاده در محیط‌های کنترل‌شده ایده آل می‌کند بر همین اساس این کود را می‌توان به‌راحتی در آب حل کرد و به‌عنوان محلول غذایی درروش های رشد بدون خاک یا کشت های گلخانه‌ای به کار برد.
- محصولات زراعی: محصولاتی از قبیل پنبه، تنباکو و... اغلب به سطوح بالایی از پتاسیم نیاز دارند که این کود را به گزینه عالی برای این محصولات تبدیل می‌کند. استفاده از این ترکیب در این محصولات به‌نوبه خود می‌تواند باعث بهبود عملکرد، افزایش کیفیت و مقاومت در برابر بیماری‌ها در این محصولات شود.
- گیاهان زینتی: این ترکیب یکی از فرمولاسیون‌های پرکاربرد در گیاهان زینتی، گلکاری ها و گل‌های شاخه بریده به شمار می‌رود. وجود مقادیر یکسان نیتروژن و پتاسیم در این ترکیب رشد رویشی و زایشی متعادل را تضمین می‌کند که منجر به تولید گیاهان سالم و جذاب با گل‌های فراوان می‌شود. عملکرد دوم این کود در این گیاهان افزایش گلدهی است. به‌طورکلی وجود مقادیر بالای پتاسیم باعث افزایش رنگ گل‌ها، افزایش اندازه گل‌ها و طولانی شدن دوره گلدهی می‌شود از طرفی وجود سطوح کافی از پتاسیم به این گیاهان کمک می‌کند تا در برابر عوامل استرس‌زای نظیر خشکی، سرما و بیماری‌ها مقاومت کنند. کاربرد این کود در گیاهان گلدانی باعث رشد شاخ و برگ سالم و گل در گیاهان گلدانی را پشتیبانی می‌کند.
- چمن: کاربرد NPK 12-12-36 با توجه به غلظت بالای فسفر باعث سازگاری کامل چمن در شرایط بد نظیر خاک‌های رسی را پشتیبانی می‌کند. سطوح بالای پتاسیم همچنین باعث استحکام ریشه‌ها در این گیاهان شده و مقاومت آن‌ها را در زمستان می‌شود. کاربرد این کود در باعث ریشه کردن و رشد مجدد چمن بدون نیاز به تجدید کاشت یا نوسازی می‌شود. کاربرد این کود با توجه به اینکه مواد مغذی به‌سرعت توسط چمن جذب می‌شوند باعث بازیابی سریع و کامل چمن‌ها در شرایطی مانند یخبندان‌های سنگین، برف و حتی پس از گرمای طولانی تابستان مفید است.
مقادیر مصرف کود NPK 12-12-36
میزان کاربرد و مصرف NPK 12-12-36 بسته به نوع محصول، مرحله رشدی گیاه و شرایط خاک متفاوت است. بر همین اساس پیرو دستورالعمل‌های کود مربوطه و نتایج حاصل از آزمایش خاک مقادیر و زمان مصرف تعیین می‌گردد.
نتیجه‌گیری
کود NPK 12-12-36 یکی از کودهای مؤثر و مفید در بخش‌های مختلف کشاورزی و باغبانی است که با دارا بودن مقادیر معینی از عناصر ضروری و اساسی برای گیاه و بالا بودن پتاسیم بیشتر برای بهبود رشد میوه، بهبود کیفیت محصول و افزایش سلامت کلی گیاه مفید است که باید برحسب کاربرد و نوع محصول و ویژگی‌های خاک، گیاه مدنظر و در زمان مناسب به‌کاربرده می‌شود تا بیشترین تأثیر خود را بگذارد.