مهمترین نکات در نگهداری نخل اریکا
گیاهان یکی از مهمترین موجودات زنده روی کره زمین هستند و تمامی موجودات به نوعی حیات خود را مدیون این گروه از موجودات‌اند. در زنجیره غذایی گیاهان به عنوان تولید کننده اصلی قرار می‌گیرند و سایر موجودات یا مستقیم از گیاهان تغذیه می‌کنند و یا از فراورده‌های تولید شده توسط گیاهان بهره می‌برند. یکی از شناخته شده‌ترین فراورده‌های تولید شده توسط گیاهان، اکسیژن است که به سبب آن حیات انسان و سایر موجودات ممکن شده است. جدای از نقش مهم گیاهان در تولید منابع مختلف برای مصرف سایر موجودات، امروزه از جنبه‌های دیگر گیاهان نیز استفاده می‌شود و از این نظر آن ها را با ارزش می‌کند. گیاهان زینتی کاربردهای زیادی در فضای داخلی یا خارجی منازل دارند و آن‌ها با ظاهر زیبای خود زینت بخش محیط اطراف خود هستند. در این مقاله به معرفی یکی از گیاهان زینتی به نام نخل اریکا می‌پردازیم:
معرفی نخل اریکا
نخل اریکا با نام علمی Chrysalidocarpus lutescens شناخته می‌شود در زبان انگلیسی به نام‌های Areca palm, yellow palm, butterfly palm, bamboo palm شناخته می‌شود. این گیاه متعلق به خانواده گیاهی Arecaceae می‌باشد و بومی ماداگاسکار است که در سایر مناطق مثل تایلند، کوبا، ویتنام، جمهوری دومنیکن، فلوریدا، هائیتی، جزایر قناری و پورتوریکو بومی شده است.
نخل اریکا گیاهی چندساله و گرمسیری است که می‌تواند بین 6 تا 12 متر در شرایط بومی خود رشد داشته باشد. ساقه‌های متعدد این گیاه از ناحیه طوقه آن منشا می‌گیرند که ظاهری شبیه به یک گلدان به گیاه می‌دهد. برگ‌های این گیاه به صورت رو به بالا و کمان شکل است که اندازه آن در حدود 2 تا 3 متر متغییر می‌باشد شکل برگ‌ها به صورت نیزه‌ای بوده و دمبرگ به رنگ سبز مایل به زرد دیده می‌شود که ظاهری براق دارد. هر برگ‌ها از 40 تا 60 جفت برگچه تشکیل شده‌اند که شکل هرکدام از برگچه‌ها به صورت خطی یا نیزه‌ای می‌باشد.
نخل اریکا در فصل تابستان در شرایطی که نیازهای آن فراهم شود گلدهی خواهد داشت و گلدهی آن به صورت ظهور گل آذینی به طول حدودا 60 سانتی‌متر است که گل‌هایی به رنگ زرد را در خود جای می‌دهد.
نیازهای نخل اریکا
هر گیاه و به صورت کلی هر موجود زنده‌ای برای اینکه بتواند به بهترین شکل حیات خود را تضمین کند نیاز دارد تا به طیفی از نیازهای خود پاسخ مناسبی بدهد. بسیاری از موجودات مثل جانوران می‌توانند با حرکت و جابجایی نیازهای خود را برطرف کنند اما گیاهان به دلیل استقرار در خاک و یا آب امکان جابجا شدن و تامین نیازهای خود را ندارند و به همین دلیل گیاهان هر ناحیه با ویژگی‌های محیطی آن منطقه سازگاری یافته است. در صورتی که از یک گیاه در شرایطی خارج از حالت بومی نگهداری می‌شود باید شناخت مناسبی نسبت به نیازهای آن ایجاد شود و برای رفع آن نیازها حتی به صورت حداقلی اقدام شود. در این بخش به معرفی نیازهای اصلی و پایه‌ای نخل اریکا و راه‌های رفع آن به صورت اصولی می‌پردازیم:
- نیاز نوری:
نور یکی از مهمترین شاخص‌های لازم برای رشد گیاهان محسوب می‌شود و هر گیاهی با توجه به نیازهای خود و ویژگی‌های فیزیولوژیک به استفاده از نور خورشید می‌پردازد از این رو نیاز به شدت و مدت زمان دریافت نور توسط گیاهان مختلف یکسان نخواهد بود. نیاز به نور حتی بسته به مرحله رشدی نیز می‌تواند در گیاهان متفاوت باشد. در خصوص گیاه نخل اریکا، در صورتی که از این گیاه در شرایط فضای باز نگهداری می‌کنید، این گیاه می‌تواند نور خورشید به صورت مستقیم را تحمل کند اما باید در برابر آفتاب سوزان که موجب آفتاب سوختگی برگ‌ها می‌شود از این گیاه حفاظت نمود. در شرایط نگهداری داخل منزل نیز نور خورشید که از سمت پنجره‌های جنوبی به داخل منزل می‌رسد برای رشد این گیاه ایده‌آل خواهند بود.
- نیاز آبی:
مفهوم آب با حیات و زندگی گره خورده است و هر موجودی به نوعی از آب برای انجام فعالیت‌های زیستی خود استفاده می‌کند. تامین شدن آب برای موجودات بخصوص گیاهان مانند شمشیری دو لبه است! همانطور که میزان کافی آب باعث حفظ شادابی و تورم سلولی می‌شود میزان بیش از اندازه آن نیز سبب خفگی ریشه‌ها و در نتیجه پوسیدگی بخش‌های در تماس با آن خواهد شد. برای جلوگیری از این موضوع در گیاهان باید میزان آبیاری را به شکلی انجام دهید که نیاز آبی گیاه برطرف شود و از آبیاری بیش از اندازه پرهیز کنید. در خصوص نخل اریکا آبیاری را زمانی انجام دهید که در بین دو فاصله آبیاری خاک بستر این گیاه به خوبی خشک شود. نخل اریکا مقاومت خوبی نسبت به شرایط کم آبی دارد اما نباید آن را در تنش آبی نگهداری نمود.
- نیاز دمایی و رطوبت:
دما و رطوبت محیط تاثیر مستقیم روی کیفیت رشد و نمو گیاهان دارند. همانطور که شاهد هستیم گیاهان و پوشش گیاهی در مناطق با تغییر دما و رطوبت تغییر خواهند کرد و از این رو گیاهانی که در نواحی کویری رشد می‌کنند را هرگز در نواحی گرم و مرطوب به صورت طبیعی نخواهیم دید. در صورتی که قصد نگهداری از یک گیاه در شرایطی خارج از شرایط بومی آن دارید باید دما و رطوبت مورد نیاز آن را به صورت حداقلی تامین کنید. برای اینکه نخل اریکا در تنش دمایی و رطوبتی قرار نگیرد باید دمای محیط نگهداری آن بین 20 تا 26 درجه سلسیوس باشد. این گیاه دمای محیط به 0 درجه سلسیوس را در زمان کوتاهی تحمل می‌کند و همچنین در شرایط نگهداری در فضای باز نباید دمای اطراف آن به کمتر از 10 درجه سلسیوس برسد.
در فضای بسته منازل نخل اریکا را از دستگاه‌های تهویه هوا و گرمایش منزل دور نگهدارید و همچنین هنگام جابجایی این گیاه از فضای بیرون به فضای داخلی به این نکته توجه داشته باشید که این کار را باید زمانی انجام دهید که دمای محیط بیرون به کمتر از 10 درجه سلسیوس نزدیک نشده باشد تا تنش دمایی حین جابجایی گیاه به حداقل برسد.
رطوبت بالای هوا، از آن جا که این گیاه بومی نواحی گرمسیری است الزامی می‌باشد. در صورتی که رطوبت محیط پایین باشد و یا هوا بسیار خشک باشد سوختگی نوک برگ‌های این گیاه عارضه‌ای متداول خواهد بود.
- تغذیه گیاهی:
تامین شدن مواد مغذی مورد نیاز برای گیاه یکی از کلیدی‌ترین نکات در نگهداری از گیاهان می‌باشد. همانطور که گفته شد گیاهان توانایی جابجا شدن برای تامین مواد مغذی خود را ندارند بنابراین نیازهای خود را از محل بستر کشت و یا تامین مصنوعی آن با کودها برطرف می‌کنند.
نخل اریکا گیاهی پرخور محسوب می‌شود که نیاز آن به مواد مغذی مختلف از ابتدای بهار تا اوایل پاییز مشهود است. در طول این مدت باید از انواع کودهای پتاسیم، فسفر و نیتروژن که به شکل‌های مختلف اعم از کود 36 12 12 و یا کود 10 52 10 در بازار یافت می‌شوند استفاده کنید. استفاده از کود جلبک دریایی و کود آمینواسید نیز برای افزایش شادابی و رشد این گیاه توصیه می‌شود. کوددهی باید طبق برنامه منظم انجام شود و کوددهی فشرده و با فاصله کم سبب شوک به گیاه و آسیب فیزیولوژیک خواهد شد. از کوددهی به این گیاه در اواخر پاییز و کل فصل زمستان خودداری کنید.
کاشت نخل اریکا
شما برای اینکه از این گیاه نگهداری کنید می‌توانید در دو حالت اقدام به کاشت گیاه کنید، یکی در گلدان و دیگری در فضای باز.
در صورتی که شرایط محیطی لازم برای کاشت این گیاه در فضای باز مهیا نیست از این کار خودداری کنید و از این گیاه را در گلدان و در فضای داخلی منزل نگهداری کنید. برای کاشت نخل اریکا چه در گلدان و چه در باغچه (فضای باز) طبق دستور زیر عمل کنید:
در شرایطی که قصد کاشت نخل اریکا در باغچه را دارید باید محلی را انتخاب کنید که خاک آن غنی از مواد و ترکیبات آلی و معدنی بوده و اسیدیته آن نیز در محدوده خاک اسیدی قرار داشته باشد. زهکشی خاک آن ناحیه اهمیت بالایی دارد و از کاشت این گیاه در خاک‌های سنگین خودداری کنید. ممکن است برای اصلاح خاک نیاز به اضافه کردن پیت ماس و یا ماسه باشد.
در صورت کاشت نخل اریکا در گلدان ابتدا باید گلدانی مناسب با اندازه گیاه و ظاهری زیبا انتخاب کرده و سپس ترکیب بستر کشت مناسب و غنی تهیه و گیاه را در آن بکارید. ترکیب بستر کشت مناسب برای این گیاه باید حاوی پیت ماس باشد که کمی حالت اسیدی به خاک بستر بدهد. زهکشی گلدان و سبک بودن بستر کشت برای این گیاه حیاتی است. از بکاربردن خاک‌های سنگین و حاوی سنگریزه برای این گیاه خودداری کنید.
تکثیر نخل اریکا
یکی از راه‌های حفظ گیاهان در برابر خطر نابودی کامل تکثیر آن‌هاست. تکثیر گیاهان از راه‌های مختلفی قابل انجام است. در این بخش به بررسی روش تکثیر نخل اریکا خواهیم پرداخت:
تقسیم بوته یا ریشه یکی از راه‌های تکثیر نخل اریکا می‌باشد. برای این کار طبق دستور زیر عمل کنید:
- ابتدا خاک بستر را آبیاری کرده تا بافت آن کمی شل شود.
- کل گیاه را به آرامی از خاک بیرون آورده و ریشه‌های آن را با تکان دادن عاری از خاک کنید.
- با استفاده از یک چاقو و یا قیچی باغبانی تیز و ضدعفونی شده 4 تا 5 ساقه را از ناحیه ریشه مادری جدا کنید.
- ساقه‌های جدا شده را مستقلا در بستر کشت حاوی ماسه و خاک بستر کشت بکارید و گلدان‌ها در محلی با نور غیر مستقیم قرار داده و رطوبت خاک آن را حفظ کنید تا ریشه دار شوند.
- پس از ریشه‌دار شدن قلمه‌ها آن‌ها را به بستر کشت مناسب که در بخش قبلی معرفی شد منتقل کنید تا گیاهی کامل را پدید آورند.
هر چند وقت یکبار گلدان نخل اریکا را عوض کنیم؟
نخل اریکا رشد کردن در گلدان‌های تنگ با ریشه فراوان را دوست دارد و این شکل از رشد این گیاه حالت گیاه خانگی به خود می‌گیرد. با این حال تعویض گلدان و خاک بستر نخل اریکا هر یک سال در میان به منظور بهبود بستر کشت و حذف نمک‌های انباشته شده در اثر تغذیه با کودها به رشد بهتر گیاه کمک می‌کند. سعی کنید تا در تعویض گلدان از همان بستر کشتی استفاده کنید که گیاه تا پیش از آن از آن تغذیه می‌کرد.
آفات و بیماری‌های نخل اریکا
نخل اریکا به صورت عمومی دچار آفات و بیماری‌های بخصوصی نخواهد شد اما در شرایط مختلف ممکن است مشکلاتی برای این گیاه پیش بیاید. دقت کنید که نباید عوارض ناشی از تنش‌های محیطی مثل آبیاری زیاد و یا رطوبت کم را به بیماری‌های خصوصا قارچ‌ها نسبت دهید. برای اطمینان از این موضوع حتما با متخصصین گیاهپزشک مشورت کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی گیاه زینتی نخل اریکا پرداخته شد که گیاهی زیبا و ایده‌آل برای استفاده در فضای داخلی و یا بیرونی منازل می‌باشد. شما می‌توانید با استفاده از مطالب موجود در این مقاله به شکل مناسبی از نخل اریکای خود مراقبت کنید تا گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید.
