روش کاشت بذر ریحان در باغچه و گلدان به همراه نگهداری و به صورت تصویری
ریحان یکی از سبزی های پرمصرف در بین افراد مختلف است و همچنین کاربرد گسترده ای در صنایع غذایی و تولید انواع چاشنی ها و ادویه ها دارد. این سبزی در شرایط مختلفی قابلیت مصرف دارد و می توان به آسانی در منزل کشت نمود تا برای تهیه غذا و.. همیشه در دسترس باشد. در این مطلب به معرفی کامل گیاه ریحان و روش های کاشت بذر ریحان در باغچه و گلدان و داشت آن خواهیم پرداخت:
معرفی گیاه ریحان
گیاه ریحان یک سبزی یک ساله و معطر متعلق به خانواده گیاهی نعناعیان است و از برگ ها و ساقه های آن به صورت مصرف تازه خوری و صنایع غذایی استفاده می شود. گیاه ریحان بومی نواحی گرمسیری آفریقای مرکزی تا جنوب شرقی آسیاست. گیاه ریحان در انواع سبز و بنفش وجود دارد و بذرهای آنها در دسترس بوده و قابلیت کشت دارد.
این گیاه با نام علمی Ocimum basilicum در علم گیاه شناسی شناخته می شود و در زبان انگلیسی به آن Basil اطلاق می شود. ریحان گیاهی یک ساله است اما در برخی شرایط مدیترانه ای ممکن است به صورت چند ساله نیز رشد داشته باشد. ارتفاعی که این گیاه می تواند رشد کند براساس رقم های آن بین 30 تا 150 سانتی متر می تواند باشد. برگ های گیاه ریحان براق، تخم مرغی شکل و با سطحی یک دست و صاف است که در حاشیه های آن دندانه های کمی وجود دارد. یکی از مشخصه های این گیاه ساقه چهار گوش آن است که وجه تمایز آن با سایر گیاهان است.
در ارقام سبز و بنفش، رنگ برگ ها متفاوت است و برگ های رقم ریحان سبز، سبز روشن است و برگ های ریحان بنفش، به رنگ سبز مایل به بنفش می باشد. گیاه ریحان سرشار از ترکیبات فرار معطر می باشد که بوی آن با پاره شدن برگ ها به سرعت قابل تشخیص است. از عصاره و ترکیبات این گیاه استفاده های گسترده ای می شود. بذرهایی از این گیاه که در کشور ما کشت می شوند عموما بذرهای استاندارد هستند اما بذرهای هیبرید نیز وجود دارند که ویژگی های خاص خود را دارند.
روش های کاشت ریحان
برای کاشت ریحان می توانید از گلدان و یا باغچه های فضای سبزتان استفاده کنید. در این بخش به معرفی روش های کاشت بذر ریحان می پردازیم:
- کاشت بذر ریحان در گلدان:
بسیاری از افراد ممکن است به باغچه یا فضای باز دسترسی نداشته باشند و بخواهند این گیاه را پرورش دهند، این افراد می توانند ریحان را در گلدان ها نیز کشت کنند که در این قسمت به روش کاشت آن می پردازیم:
- برای انجام کاشت ریحان در گلدان بهتر است در قدم اول بذرها را کمی در آب ولرم بخیسانید، این کار کمک می کند تا بذرها با سرعت بیشتری جوانه بزنند.
- پس از خیساندن بذرها در آب، باید اقدام به تهیه بستر کشت در گلدان کنید، باید ترکیبی که انتخاب می کنید غنی از مواد مغذی باشد. ترکیبات حاوی پیت ماس، کوکوپیت و در کنار آن پرلیت بسیار ایده آل هستند.
- پس از تهیه گلدان و آماده سازی بستر آن، اقدام به آبیاری کنید تا کل خاک گلدان مرطوب شود و بتواند رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کند.
- پس از آبیاری، بذرها را در گلدان به صورتی که از هم فاصله مناسب داشته باشند بپاشید، روی آن را با یک لایه نازک خاک بپوشانید.
- پس از پاشیدن بذرها و پوشاندن آن باید منتظر جوانه زدن آن ها باشید، می توانید تا شروع فرایند جوانه زنی در صورتی که رطوبت خاک تامین است آبیاری نکنید اما در صورت خشک شدن سریع آن می توانید اقدام به اسپری آب روی بذرها کنید. آبیاری غرقابی ممکن است به زیر و رو شدن بذرها منجر شود.
- پس از جوانه زنی بذر ها و رسیدن به مرحله دو برگی به بعد، آبیاری را در زمانی که خاک خشک شود انجام دهید و زمانی که به مرحله برداشت رسید مرتب برگ ها و ساقه های آن را بچینید.
- کاشت ریحان در زمین:
شما ممکن است به باغچه یا زمینی دسترسی داشته باشید و بتوانید بذرهای مختلفی در آن بکارید. یکی از گزینه های خوب برای کاشت، بذر ریحان است. برای این کار طبق فرایند زیر اقدام کنید:
- ابتدا باید خاک را کمی نرم کرده و شخم بزنید، برای افزایش نرمی و غنای خاک می توانید به آن کمپوست های حیوانی یا آلی مثل کود دامی کاملا پوسیده و یا پیت ماس استفاده کنید. خاک را یکدست کنید و کلوخه ها را بشکنید تا برای کاشت بذرهای ریحان آماده شود.
- می توانید پیش از کاشت بذرها کمی خاک را آبیاری نموده تا رطوبت لازم را برای حمایت از بذرها داشته باشد. پس از آن بذرها را در فاصله های مناسب (چیزی در حدود 10 تا 15 سانتی متر از هم) بکارید.
- روی بذرها را با یک لایه نازک خاک بپوشانید طوری که بذرها خفه نشوند و منتظر جوانه زنی آن ها باشید.
- با رشد گیاهچه ها و بسته به شرایط محیطی می توانید با خشک شدن بستر آن ها اقدام به آبیاری کنید. توجه کنید آبیاری نباید پرفشار باشد تا از آسیب به گیاه و یا گیاهچه جلوگیری شود.
- با رسیدن به مرحله بلوغ می توانید به صورت مرتب از برگ ها و بخش های مختلف آن برداشت کرده و استفاده کنید.
نیازهای محیطی گیاه ریحان
یکی از مهمترین نیازهای یک گیاه، نیاز به دریافت نور از محیط می باشد تا بتواند به بهترین شکل رشد داشته باشد. گیاه ریحان نیاز دارد تا در طول روز حداقل 4 ساعت نور مستقیم خورشید دریافت کند. در غیر این صورت رشد این گیاه با اختلال مواجه خواهد شد.
یکی دیگر از نیازهای محیطی مهم برای رشد هر گیاهی، دما و رطوبت است. بهترین فصل برای کاشت ریحان از نظر دما و رطوبت، فصل بهار (فروردین ماه) تا اواخر خرداد ماه می باشد. در این فصول دما، نور و رطوبت برای این گیاه ایده‌آل می باشد.
نیاز به تغذیه شدن به شکل کارآمد و موثر برای هر گیاهی که به قصد مصرف پرورش داده می شود اهمیت دارد. شما نمی توانید شاهد رشد مناسب گیاهان باشید بدون اینکه عناصر و ترکیبات مغذی برای آن ها را فراهم کنید. در خصوص نیازهای تغذیه ای گیاه ریحان باید این موضوع را در نظر داشته باشید که عدم استفاده از کودهای شیمیایی به دلیل مصرف تازه خوری این گیاه می تواند به سلامت شما کمک کند و بتوانید محصول سالم تری داشته باشید. بهترین کودها برای تغذیه گیاهی ریحان، کودهای ورمی کمپوست و پیت ماس بوده و در کنار آن می توانید ترکیبات ارگانیکی مثل کود جلبک دریایی و یا کود آمینواسید استفاده کنید. سایر ترکیبات و کودهای زیستی نیز برای رشد این گیاه بسیار مناسب می باشند.
آفات و بیماری های ریحان
شما ممکن است پس از کاشت و رشد این گیاه متوجه فعالیت برخی آفات و بیماری ها در گیاه خود شوید. از شایع ترین این آفات می توان به شته ها و سفید بالک ها اشاره کرد که با تغذیه از بخش های ترد و سبز گیاه سبب ضعف و نابودی آن و در نهایت از بین رفتن کل گیاه خواهند شد. در صورت مشاهده این آفات بهتر است از ترکیبات زیستی مثل انواع روغن های حشره کش مانند روغن چریش یا روغن پالیزین استفاده کنید. توجه کنید که مشورت با گیاهپزشک را اولویت قرار دهید.
در صورت مشاهده هر نوع علامت فعالیت بیماری های قارچی یا باکتریایی، اگر سطح فعالیت آن محدود است، اقدام به حذف بوته برای عدم گسترش آن به سایر بوته ها کنید و در غیر این صورت باید از سموم و ترکیبات مختلف با رعایت دوره کارنس آن ها و مشورت گیاهپزشک استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله روش های کاشت گیاه ریحان در باغچه و گلدان پرداخته شد و همچنین به بررسی نکات مهم در کاشت، نگهداری و تغذیه گیاهی آن نیز پرداخته شد تا با نیازهای این گیاه و روش های کاشت آن بیشتر آشنا شوید.
