کاشت و نگهداری از گل گندمی
کاشت و نگهداری از گل گندمی
گل گندمی در بین گیاهان زینتی آپارتمانی بسیار نام آشناست. این گیاه به واسطه آسانی در نگهداری، تکثیر و مقاومت و سازگاری آن به شرایط مختلف در بین علاقمندان محبوبیت خاصی دارد و برای کسانی که به تازگی شروع به نگهداری از گیاهان آپارتمانی کرده‌اند بسیار مناسب است.
معرفی گل گندمی و گیاهشناسی آن
گل گندمی با نام علمی Chlorophytum comosum از خانواده گیاهی Liliaceae می‌باشد. در زبان انگلیسی این گیاه به نام گل عنکبوتی یا Spider plant شناخته می‌شود. این نامگذاری به علت این است که در انتهای ساقه‌های این گیاه که به حالت دنباله‌دار هستند گیاهچه‌هایی پدیدار میشوند که شکلی شبیه به عنکبوت دارد.
نحوه رشد این گیاه به صورت توده‌ای است و گیاهی علفی و چندساله محسوب می‌شود. این گیاه بومی نواحی ساحلی آفریقای جنوبی می‌باشد. برگ‌های این گیاه به صورت باریک و بند مانند است که همگی از یک نقطه در مرکز گیاه منشا می‌گیرند. برگ‌های این گیاه می‌توانند به رنگ‌های سبز خالص و یا ابلقی با نوارهای طولی سفید و یا زرد دیده شوند. برگ‌ها همچنین صاف و تخت نیستند و حالتی تاشده و منحنی رو به پایین دارند. ارتفاع کلی گیاه می‌تواند به اندازه 25 تا 38 سانتی‌متر برسد. ریشه‌های این گیاه حالتی گوشتی دارند و ریزوم نیز در این گیاه دیده میشوند. ساختار ریشه‌های این گیاه به نوعی توسعه یافته است که درون خود آب را ذخیره کند و در برابر آبیاری نامناسب و خشکی بیش از اندازه مقاومت کند.
ساقه‌های این گیاه به صورت سیمی شکل هستند که حداکثر تا 60 سانتی‌متر توانایی رشد دارند. گاهی بر روی ساقه برگ‌های کوچکی پدیدار میشوند که این موضوع به علت قرار گرفتن گیاه در شرایط روز کوتاه و شب‌های بلند به مدت حداقل سه هفته است. همچنین شما می‌توانید در شرایط آپارتمانی در طول سال این برگ‌ها را بر روی ساقه گیاه خود مشاهده کنید.
در انتهای ساقه‌ها گل‌های کوچک ستاره‌ای شکل و به رنگ سفید تشکیل میشوند. پس از گلدهی، برگ‌های کوچک زیادی در ناحیه گل ایجاد میشوند که درواقع گیاهچه کوچکی را شکل می‌دهد. اگر گل‌های گل گندمی به خوبی گرده‌افشانی شوند، کپسول مثلثی شکلی تشکیل می‌شود که درواقع میوه این گیاه است و در درون آن بذرهایی با حالت تخت و سیاه رنگ یافت می‌شود.
گل گندمی و تصفیه هوا
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این گیاه که توجه هر علاقمندی را به خود جلب می‌کند نه ظاهر آن بلکه توانایی این گیاه در پاکسازی هوای اطراف خود است. تحقیقاتی در این زمینه روی این گیاه انجام شده است و نتایج آن این موضوع را نشان می‌دهد که این گیاه می‌تواند ترکیبات شیمیایی خطرناک نظیر فرمالدهید، زایلن، بنزن و مونواکسید کربن را به خود جذب کند. این ویژگی بسیار خاص سبب شده تا افراد تمایل بیشتری به نگهداری از این گیاه در منزل و یا محل کار داشته باشند.
انواع گل گندمی
گل گندمی همانند سایر گیاهان زینتی ارقام و واریته‌های گوناگونی دارد که در هر یک ویژگی‌های ظاهری بخصوصی دیده می‌شود. در این قسمت به بررسی چند مورد از ارقام گل گندمی خواهیم پرداخت:
- گل گندمی ویتاتوم:
یکی از محبوب‌ترین گونه از گل گندمی، ویتاتوم است. این گونه محبوبیت زیادی در بین علاقمندان به این گیاه دارد. از ویژگی‌های بخصوص این گیاه می‌توان به برگ‌های آن اشاره کرد که به صورت نوار زرد رنگی در وسط برگ و نوار سبز رنگ در حاشیه برگ دیده می‌شود.
- گل گندمی واریگاتوم:
این گونه از گل گندمی معروف به گندمی رنگارنگ وارونه است. علت این نامگذاری این است که الگوی رنگ‌ها در برگ‌های این گیاه دقیقا برعکس گونه ویتاتوم است، بدین صورت که در در مرکز برگ نوار سبز رنگ و در حاشیه برگ نوار زرد رنگ دیده می‌شود.
- گل گندمی بانی (Bonnie):
گل گندمی بانی که با نام‌های دیگر مثل برگ مجعدی و یا برگ فرفری نیز شناخته می‌شود یکی از انواع خاص از این گیاه است. طرح برگ‌ها در این گونه شبیه گونه ویتاتوم است اما اندازه کوتاه برگ‌ها و موج‌دار بودنشان وجه تمایز آن‌ها هستند. این گیاه به نسبت سایر گونه‌ها اندازه کوچکتری دارد و برای محیط‌های با فضای کم مناسب می‌باشد.
- گل گندمی اقیانوسی:
گندمی اقیانوسی از انواع جدید این گیاه محسوب می‌شود که برگ‌های آن به صورت ابلق است و پهنای آن کمی بیشتر از سایرین است. اندازه این گیاه کوچک بوده و برای فضاهای با محدودیت قرارگیری گیاهان زینتی مختلف، گزینه بسیار مناسبی می‌باشد. این گیاه را می‌توانید از ارتفاع توسط آویز گلدان آویزان کنید و منظره زیبایی را با کمک این گیاه خلق کنید.
کاشت و نگهداری از گل گندمی
برای اینکه گل گندمی شما بتواند بهترین رشد را داشته باشد و برگ‌هایی شاداب و خوش رنگ ایجاد کند نیاز دارید تا بستر کشت مناسبی برای آن فراهم کنید. خاک این گیاه باید بافتی سبک داشته باشد تا ریشه‌های آن بتوانند به خوبی در خاک گسترش پیدا کنند. برای تهیه خاک سبک و مناسب با ویژگی‌های رشدی این گیاه باید در بستر کشت آن از اجزایی مثل پیت ماس که به افزایش غنای ماده آلی خاک کمک می‌کند و همچنین سبب افزایش نرمی بافت خاک خواهد شد و کوکوپیت که به نگهداری و پخش بهتر آب در خاک کمک می‌کند و نیز پرلیت که زه‌کشی خاک را بهبود دهد و از حالت ماندابی جلوگیری کند نیاز خواهید داشت. شما همچنین می‌توانید برای افزایش ماده غذایی خاک از کودهای آلی مثل ورمی‌کمپوست استفاده کنید. در صورتی که گیاه شما جوان باشد با تعویض هر ساله گلدان می‌توانید سبب رشد بهتر آن شوید و زمانی که گیاه به بلوغ رسید هر چندسال یکبار اقدام به تعویض گلدان کنید.
برای کوددهی گل گندمی باید در طول فصل رشد اقدام به تغذیه گیاه خود کنید. کوددهی باید در فصل رشد نهایتا یک تا دو بار در ماه انجام دهید کوددهی بیش از اندازه سبب بروز سوختگی و قهوه‌ای شدن برگ‌ها خواهد شد. شما می‌توانید برای کوددهی از کود 36 12 12 و یا کود 10 52 10 به صورت دوره‌ای استفاده کنید. کاربرد هیومیک اسید هر دو ماه یکبار برای رشد بهتر این گیاه مناسب می‌باشد.
گل گندمی نسبت به آبیاری کم مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و شما باید بین هر بار آبیاری اجازه دهید تا خاک آن کمی خشک شود و سپس آبیاری را انجام دهید. توجه داشته باشید که میزان آب مصرفی نباید به اندازه‌ای باشد که آب از انتهای گلدان خارج شود و حالت غرقاب به خود بگیرد.
دما و نور مورد نیاز این گیاه به صورت عمومی در تمامی فضاهای داخلی خانه‌ها و محل‌های کار فراهم است. این گیاه نور غیر مستقیم را نسبت به نور مستقیم ترجیح می‌دهد و شدت آن باید متوسط باشد. دمای محیط اگر در حدود 12 درجه سلسیوس باشد برای این گیاه دمای پایینی محسوب می‌شود و دماهای بالای 30 درجه سلسیوس نیز دمای بالایی محسوب می‌شود. باید دمایی بین این دو حالت برای این گیاه فراهم کنید.
تکثیر گل گندمی
گل گندمی یکی از ساده‌ترین گیاهان به جهت تکثیر و ازدیاد است. شما برای تکثیر این گیاه می‌توانید از همان گیاهچه‌های موجود در استولون (ساقه رونده) برای ازدیاد استفاده کنید. بهترین فصل برای تکثیر این گیاه، فصل بهار و تابستان است اما از آنجایی که این گیاه به آسانی رشد می‌کند در طول سال می‌توانید از این گیاه تکثیر را انجام دهید.
راه‌های تکثیر گل گندمی از طریق بذر، جداکردن و یا بریدن گیاهچه‌های انتهای استولون است که می‌توانید این بخش‌ها را (بخش‌های رویشی بجز بذر) آب و یا خاک قرار دهید تا ریشه دار شوند. گل گندمی از طریق برگ قابلیت تکثیر شدن ندارد.
آفات و بیماریهای گل گندمی
آفات و بیماریهای مختلفی ممکن است به گیاه گندمی شما حمله کنند و گیاه شما را ضعیف کنند و شادابی آن را تحت تاثیر قرار دهند. در این قسمت به بررسی برخی موارد مهم خواهیم پرداخت:
- لکه برگی‌های باکتریایی:
اگر بر روی برگ‌های گل گندمی خود لکه‌های سیاه رنگ همراه با شیره گیاهی مشاهده کردید از علائم احتمالی آلودگی با عوامل باکتریایی است. برای پیشگیری از این موضوع باید از آبپاشی روی برگ‌ها خودداری کنید و همچنین تهویه مناسبی برای گیاهتان فراهم کنید. برگ‌های آلوده را می‌توانید حذف کنید تا از گسترش آلودگی جلوگیری کنید.
- سفیدک پودری:
اگر گیاهتان به مدت طولانی تحت شرایط مرطوب همراه با تهویه ضعیف قرار گیرند پوشش سفید رنگ پودری روی برگ‌ها را فرا می‌گیرد. برای جلوگیری از آلوده شدن گیاهتان توسط این عامل بیماری باید تهویه مناسب فراهم کنید و اگر آلودگی شدید روی گیاه اتفاق افتاد از سموم مسی مثل اکسی کلرور مس و یا بردوفیکس استفاده کنید.
- آفات مکنده:
طیف وسیعی از آفات مکنده از قبیل شته‌ها، تریپس‌ها، کنه‌های تار عنکبوتی، شپشک‌های آردآلود و سفید بالک‌ها می‌توانند از این گیاه تغذیه کنند و موجب ضعف گیاه شوند. شته‌ها، سفیدبالک‌ها و شپشک‌های آردآلود با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند ولی کنه‌ها و تریپس‌ها را به سختی می‌توان مشاهده کرد و تنها علائم آن‌ها که شامل تغییر رنگ برگ‌ها و قسمت‌های مختلف گیاه شود. در صورت مشاهده این آفات می‌توان از سموم آفتکش تماسی مثل کلرپیریفوس و یا سموم حشره‌کش ارگانیک مثل پالیزین، صابون کشاورزی و روغن چریش استفاده کرد. برای از بین بردن کنه‌ها باید از سموم کنه‌کش استفاده کرد تا این آفت از گیاه رفع شود.
جمع‌بندی
گل گندمی در گونه‌های مختلف با رنگ‌های بخصوص وجود دارد که زینت بخش هر محیطی خواهد بود. در این مقاله به معرفی این گیاه و راه‌های نگهداری آن پرداخته شد تا با استفاده از این مطالب بتوانید بهترین مراقبت را از گیاه خود به عمل بیاورید.
