نگهداری و کاشت گل محبوبه شب در گلدان و باغچه

در جامعه امروزی که انسان مدرن از طبیعت فاصله گرفته است نیاز آن به ارتباط مجدد با طبیعت و آرامش آن بیشتر از هر زمان دیگری احساس می شود. یکی از راه های ارتباط مجدد انسان با طبیعت نگهداری از گیاهان مختلف است تا فضای زندگی و کار را با نشاط تر کنند. گیاهان بسیاری تحت عنوان گیاهان زینتی در منازل و یا سایر فضاهای عمومی شهری و یا غیر شهری نگهداری می شوند و از زیبایی خاصی نیز برخوردار هستند. تنوع بالای این گیاهان و ویژگی های منحصر به فرد هر کدام سبب شده تا به بیشتر سلیقه ها در این زمینه پاسخ داده شود. یکی از نکات مهم در خصوص این گیاهان این است که باید به خوبی از آن ها مراقبت شود و نیازهای آن ها اعم از نیاز محیطی و تغذیه ای به خوبی برطرف شود تا بتوانید به رشد ایده آل آن ها برسید. در این مطلب سعی بر معرفی یکی از گیاهان زینتی به نام محبوبه شب داریم و راه های نگهداری و رفع نیازهای آن را نیز بررسی خواهیم کرد.

معرفی گل محبوبه شب

گل محبوبه شب با نام علمی Cestrum parqui شناخته می شود و در زبان انگلیسی نام های زیادی از قبیل Green cestrum, palqui, Chilean cestrum دارد. گل محبوبه شب از خانواده گیاهی بادمجانیان یا Solanaceae است و در کنار گیاهانی مثل فلفل، گوجه فرنگی و سیب زمینی و سایر گیاهان این خانواده قرار می گیرد.

گیاه محبوبه شب یک گیاه با رشد سریع، بافت چوبی و نیمه همیشه سبز محسوب می شود. محبوبه شب در شرایطی که تامین نیازهای آن در وضعیت ایده آل قرار بگیرد می تواند تا 3 متر نیز ارتفاع داشته باشد که این میزان در نواحی گرمسیری ممکن است حتی بیشتر نیز باشد. برگ های گل محبوبه شب به صورت متناوب روی ساقه ها قرار می گیرند و به رنگ سبز کم رنگ هستند. برگ های این گیاه در صورتی که شکاف بخورند و یا پاره شوند بوی نامطبوعی شبیه بوی لاستیک تولید می کنند. در نواحی که زمستان های سردی دارند این گیاه به صورت نیمه برگ ریز رشد می کند.

گیاه محبوبه شب گل هایی در انتهای ساقه به صورت لوله مانند با اندازه ای در حدود 5/2 سانتی متری تولید می کند که این گل ها به رنگ سبز تا زرد بوده و بویی تند دارند. این گل ها از فصل تابستان تا اوایل پاییز ایجاد می شوند. تمامی بخش های گیاه محبوبه شب به شدت سمی گزارش شده است و برای انسان و یا حیوانات خانگی و اهلی کشنده محسوب می شود. گل های گیاه محبوبه شب در طول روز بوی تند و نا خوشایندی دارد اما در هنگام غروب آفتاب و آغاز شب، بوی گل های این گیاه تغییر کرده و رایحه خوشی را در محیط پخش می کند.

در طب سنتی مناطقی که این گیاه به صورت بومی رشد می کند از بافت های مختلف این گیاه که حاوی آلکالوئیدهای سمی هستند برای درمان تومورها و همچنین هموروئید استفاده می شده است.

یکی از موضوعاتی که در نگهداری و کاشت این گیاه مطرح است مهاجم بودن و مخرب بودن آن است. در استرالیا به دلیل اینکه این گیاه به سرعت و به آسانی پخش می شود به عنوان یک گیاه هرز مهاجم شناخته شده و از کشت و تجارت آن ممانعت می شود. در نواحی مختلف ولز (Wales) این گیاه به دلیل خطرناک بودن آن برای احشام مخصوصا گاوها کشت نمی شود. گیاه محبوبه شب برای اولین بار در سال 1920 و دهه 30 میلادی در استرالیا به عنوان گیاه زینتی معرفی شد و پس از آن به سایر نقاط دنیا به عنوان گیاه زینتی معرفی شد. در حال حاضر در باغات و باغچه های قدیمی می توان این گیاه را مشاهده کرد.

نیازهای گل محبوبه شب

گیاهان مختلف اعم از گیاهان زراعی و غیر زراعی برای اینکه بتوانند به بهترین شکل رشد و توسعه پیدا کنند باید در شرایطی قرار بگیرند که بتوانند نیازهای محیطی خود را برطرف کنند و از آن جا که امکان جابجایی برای گیاهان به صورت خود به خودی فراهم نیست در تامین نیازهای خود متکی به انسان ها هستند. بنابراین باید براساس نیازهای گیاه خود محل مناسب برای رشد را فراهم نموده و تغذیه گیاهی را به بهترین شکل انجام دهید. در این بخش به معرفی نیازهای محیطی و تغذیه ای گل محبوبه شب خواهیم پرداخت و راه های رفع صحیح آن ها را نیز بررسی می کنیم.

• نیاز نوری:

تامین شدن نور برای گیاهان یکی از مهمترین فاکتورهای رشد محسوب می شود. گیاهان برای تامین انرژی موردنیاز خود به نور دریافتی از خورشید متکی هستند تا فرایند فتوسنتز را به سرانجام برسانند. اگر نور مناسب برای گیاهی تامین نشود در رشد و توسعه این گیاه نیز اختلال بوجود خواهد آمد. گل محبوبه شب برای رشد نیاز به قرار گرفتن در معرض نور خورشید به صورت مستقیم دارد البته در صورتی که نور غیر مستقیم نیز دریافت کند مشکلی در رشد آن بوجود نخواهد آمد.

• نیاز آبی:

آب یکی از فاکتورهای مهم برای رشد و توسعه گیاهی محسوب می شود. گیاه برای حفظ تورم سلولی و شادابی خود و همچنین به حرکت در آوردن مواد مغذی از ریشه به سمت بخش هوایی و پخش آن در سایر بخش ها به آب برای تامین شیره گیاهی نیاز دارد و در صورتی که گیاهی برای تامین آب مورد نیاز خود دچار مشکل شود شاهد کاهش رشد، پژمردگی و در نهایت مرگ گیاه خواهیم بود. برای تامین آب مورد نیاز گل محبوبه شب باید زمانی اقدام به آبیاری کنید که بستر کشت آن به خوبی خشک شده باشد و یا در صورت کاشت آن در باغچه، خاک آن به میزان کافی از رطوبت خالی شده باشد و سپس اقدام به آبیاری کنید.

• نیاز دمایی و رطوبت:

دما و رطوبت برای رشد مناسب گیاه بسیار اهمیت دارند. آسیب های ناشی از دمای نامناسب و رطوبت های بالا و یا پایین می تواند گیاه را از رشد مناسب بازدارد بنابراین در تامین دمای مناسب و همچنین رطوبت کافی برای گیاه توجه داشته باشید. گل محبوبه شب در دماهای تابستان و بهار که معمولا بین 15 تا 30 درجه سلسیوس می باشد رشد خوبی دارد و در برابر سرمای زمستان نیز از خود مقاومت نشان می دهد اما بهتر است از این آسیب ها حفاظت شود. رطوبت نسبی موجود در هوا نیز برای این گیاه مناسب است و نیازی به رطوبت های بسیار بالا نخواهد داشت.

• نیاز تغذیه ای:

تغذیه صحیح و اصولی به رشد بهتر گیاه و همچنین تحریک برگ زایی و گلدهی بخصوص در گیاهان زینتی تاثیر بسزایی خواهد داشت. این موضوع در مورد گیاهانی که در خاک های فقیر کاشته شده اند اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. در خصوص گیاه محبوبه شب می توان در اوایل بهار تا انتهای تابستان اقدام به کوددهی با کودهای مختلف مثل کود سه بیست و کود جلبک دریایی در ابتدای فصل و در هنگام اوایل گلدهی از کودهای 36 12 12 استفاده نمود. کودهای اصلاح کننده خاک مثل هیومیک اسید نیز در هر فصل یکبار می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

کاشت گل محبوبه شب

گل محبوبه شب را می توان برای زیبا تر کردن باغچه و حیاط منزل استفاده نمود همچنین این گیاه را می توان در گلدان های بزرگ در تراس ها نگهداری کرد اما فضای داخلی منزل برای این گیاه ایده آل محسوب نمی شود.

در صورتی که قصد کاشت این گیاه زینتی را در باغچه دارید باید محلی مناسب به لحاظ دریافت نور انتخاب کنید. از آن جا که این گیاه برای رشد به نور زیادی نیاز دارد باید محلی نورگیر را انتخاب کنید اما این امکان را نیز فراهم کنید تا در ساعات بشدت آفتابی و سوزنده تابستان بتوانید از طریق سایه بان از گیاه در برابر تابش های مخرب خورشید محافظت کنید. گیاه محبوبه شب در طیف وسیعی از خاک ها با بافت های مختلف توانایی رشد دارد و چیزی که در مورد خاک آن اهمیت زیادی دارد زه کشی مناسب آن است. زه کشی نا مناسب سبب خفگی ریشه ها و پوسیدگی بافت ریشه خواهد شد. خاک مورد استفاده بهتر است به لحاظ مواد مغذی در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشد و ماده آلی آن نیز بالا باشد تا بتواند به راحتی رشد داشته باشد. در صورتی که این گیاه در خاک های فقیر کاشته شود بهتر است با استفاده از کودهای شیمیایی و غیر شیمیایی نظیر کود دامی کاملا پوسیده، ورمی کمپوست و یا پیت ماس اقدام به تقویت ماده آلی و بافت خاک کنید.

در صورتی که این گیاه را در گلدان می کارید باید خاک سبک و با ماده آلی بالا انتخاب کنید تا رشد گیاه به خوبی در این شرایط برقرار شود. پس از کاشت گیاه در گلدان باید آن را به محلی نورگیر منتقل کنید در غیر این صورت رشد خوبی را شاهد نخواهید بود.

تکثیر گل محبوبه شب

برای تکثیر گل محبوبه شب راه های تکثیر غیر جنسی و تکثیر جنسی امکان پذیر هستند. در روش تکثیر جنسی از طریق بذرهای این گیاه اقدام به ازدیاد خواهد شد و بذرهای آن در گلدان یا زمین باغچه در اوایل بهار پخش خواهد شد تا اولین گیاهچه ها ظاهر شوند. در خصوص تکثیر غیر جنسی از طریق تهیه قلمه ساقه اقدام به ازدیاد این گیاه می شود. در این روش از بافت نرم ساقه برای تهیه قلمه استفاده خواهد شد و این فرایند در فصل تابستان انجام می شود. قلمه تهیه شده در بستر کشت قرار داده می شود تا اولین ریشه ها را تولید کند پس از آن تا زمانی که ریشه های قوی تولید کند در بستر کشت نگهداری می شود و سپس به محل اصلی نگهداری خود منتقل خواهد شد.

آفات و بیماری های محبوبه شب

مشابه هر گیاه دیگری این گیاه نیز از گزند آفات و بیماری های مختلف قارچی و یا باکتریایی در امان نیست و باید به صورت مرتب در فصل های تابستان و بهار مورد بررسی قرار بگیرد تا به محض مشاهده یک آفت یا بیماری بخصوص و یا علائم مشکوک روی گیاه اقدام به رفع آن نمود. برای اینکه بتوانید به بهترین شکل از شر آفات و بیماری های این گیاه و یا سایر گیاهان خود خلاص شوید بهتر است تا با کارشناسان گیاه پزشکی مشورت کنید و بهترین روش مهار آفت و بیماری را در پیش بگیرید.

جمع‌بندی

در این مقاله به معرفی یکی از گیاهان زینتی محبوب پرداخته شد و روش های نگهداری، تغذیه و کاشت اصولی آن نیز بررسی شد تا با این گیاه و نیازهای آن بیشتر آشنا شده و بتوانید به بهترین شکل از این گیاه نگهداری کنید.