آشنایی با گل اسپاتی‌فیلوم و روش های نگهداری و تکثیر آن
با گسترش زندگی شهر نشینی و دور شدن انسان ها از طبیعت، علاقه افراد به نگهداری از گیاهانی که قابلیت نگهداری در فضای بسته یا فضاهای کوچک مثل بالکن و یا تراس دارند بیشتر شده است. گیاهان زینتی آپارتمانی می توانند به خوبی این نیاز و خلا را جبران کند و از آنجایی که تنوع بسیار زیادی در این گیاهان وجود دارد سلایق مختلف افراد در انتخاب این گیاهان و نگهداری از آن ها پوشش داده خواهد شد. بسیاری از این گیاهان زینتی برای نگهداری نیاز بخصوصی نخواهند داشت ولی ممکن است شما به گیاهی علاقمند باشید که برای رشد ایده آل نیازهای بسیاری داشته باشد و مسیر سختی در نگهداری از آن در پیش داشته باشید. بنابراین پیش از اینکه نسبت به انتخاب یک گیاه و نگهداری از آن اقدام کنید باید نسبت به نیازهای آن آگاهی داشته باشید تا به بهترین نحوه بتوانید از آن نگهداری کنید و گیاهی شاداب داشته باشید. در این مطلب به معرفی یکی از گیاهان زینتی و روش های نگهداری و رفع نیازهای آن به شکل اصولی خواهیم پرداخت.
معرفی گیاه اسپاتی‌فیلوم
گیاه اسپاتی‌فیلوم به گیاه صلح نیز معروف است و در زبان انگلیسی نیز به همین نام شناخته می شود (Peace lily) . این گیاه با نام علمی Spathiphyllum spp شناخته می شود و این جنس گیاهی شامل 47 گونه از گیاهان گلدار خانواده گل های شیپوری یا Araceae است. گیاه اسپاتی فیلوم به لحاظ اقلیمی بومی نواحی گرمسیری آمریکا و جنوب شرق آسیاست.
ویژگی های رشدی این گیاه به این صورت است که به صورت علفی و همیشه سبز رشد خواهد کرد. برگ های این گیاه در اندازه بین 12 تا 65 سانتی‌متر در طول و 3 تا 25 سانتی متر پهنا متغییر است و این اندازه ها در سنین مختلف رشدی قابل روئیت است. گل های گل اسپاتی فیلوم گل آذینی از نوع اسپادیکس تولید می کند. گل آذین اسپادیکس به این صورت است که روی یک ساقه گوشتی تعداد گل های کوچک زیادی تشکیل خواهد شد. این گل آذین توسط یک برگچه یا اسپات (Spathe) احاطه شده است که به رنگ سفید مایل به زرد و یا سبز دیده می شود.
گیاه اسپاتی فیلوم می تواند در شرایط ایده آل به ارتفاعی در حدود 1 تا نزدیک به 2 متر و یا کمتر برسد. برگ های این گیاه به صورت مستقیم از ساقه های زیرزمینی جوانه خواهد زد و برگ هایی به رنگ سبز تیره تولید خواهد شد. شکل برگ ها به صورت نیزه ای و یا بیضوی ممکن است دیده شود.
نیازهای گل اسپاتی‌فیلوم
یکی از موضوعاتی که برای نگهداری از گیاهان زینتی اهمیت بسیار زیادی دارد این است که به نیازهای این گیاه توجه شود. در صورتی که به این نیازها توجه نشود و برای رفع درست آن اقدام نشود نمی توان شاهد رشد مناسب این گیاه بود. در این بخش به معرفی نیازهای مهم محیطی و تغذیه ای گیاه اسپاتی فیلوم و روش های رفع صحیح آن خواهیم پرداخت.
- نیاز نوری:
یکی از مهمترین نیازهای یک گیاه برای رشد مناسب و انجام فعالیت های مرتبط با رشد تامین شدن نور است. نور برای گیاهان می تواند مثل یک شمشیر دو لبه عمل کند! اگر یک گیاه برخلاف نیاز خود در معرض تابش شدید نور خورشید قرار بگیرد دچار آسیب خواهد شد و رشد آن به کلی مختل می شود. نور کم نیز نمی تواند رشد و توسعه گیاه را تضمین کند. بهترین روش تامین نور دانستن نیاز نوری گیاه و تامین آن به صورت صحیح است. گیاه اسپاتی فیلوم برای رشد به نور مستقیم نیاز نخواهد داشت و باید آن را در محلی از فضای داخلی منزل قرار دهید که نور غیر مستقیم دریافت کند.
- نیاز آبی:
بر کسی پوشیده نیست که نیاز آبی برای گیاهان یک موضوع با اهمیت است. همه ما با این موضوع آشنا هستیم که در صورت عدم آبیاری مناسب گیاه به سمت نابودی کامل پیش خواهد رفت. آبیاری هر گیاهی باید براساس نیاز آن باشد. مرحله رشدی نیز حتی در میزان نیاز به آب تاثیر گذار است. آبیاری بیش از اندازه و یا روش نادرست آبیاری می تواند سبب آسیب به گیاه و بخش های مختلف آن بخصوص بخش ریشه شود. گیاه اسپاتی فیلوم رطوبت دوست است ولی نباید آن را به صورت غرقابی آبیاری کرد. همواره این گیاه را زمانی آبیاری کنید که بخش بالایی خاک آن تا عمق سه سانتی متر خشک شده باشد.
- نیاز دمایی و رطوبت:
گیاهان وابستگی بسیار زیادی به دما و رطوبت دارند و این موضوع تعیین کننده اقلیم مناسب گیاه است. در صورتی که نتوانید نیاز دمایی و رطوبت گیاه را تامین کنید عارضه های مختلفی برای گیاه رخ خواهد داد که مستقیما شادابی و رشد مناسب گیاه را هدف قرار خواهد داد. اسپاتی فیلوم رطوبت دوست بوده و دماهای بالا را می پسندد و قرار دادن آن در معرض سرما و بادهای خشک و سرد سبب آسیب به بخش های هوایی و در نهایت نابودی آن خواهد شد. در صورتی که در منزل از این گیاه نگهداری می کنید باید برای آن رطوبت لازم را فراهم کنید تا شاهد رشد ایده آل و شکل گیری مناسب برگ ها و سایر بخش های هوایی باشید.
- نیاز تغذیه‌ای:
گیاهان برای اینکه بتوانند بخش های مختلف خود را رشد دهند و وارد مراحل جدید رشدی مثل ایجاد گل شوند نیاز به عناصر مهم تغذیه ای دارند که در گروه های مختلفی مثل عناصر ماکرو یا پرمصرف و عناصر ریزمغذی یا کم مصرف قرار می گیرند. در صورتی که مواد و عناصر مغذی یک گیاه تامین نشود آن گیاه نسبت شرایط محیطی و یا آفات و بیماری ها حساسیت پیدا خواهد کرد و فارغ از این حساسیت ها، گیاه شادابی خود را نیز از دست خواهد داد.
گیاه اسپاتی فیلوم برای رشد و گلدهی نیاز به تغذیه مکرر دارد. پیش از گلدهی استفاده از کودهای رشد مثل کود سه بیست و یا کود جلبک دریایی برای بهبود رشد بخش های مختلف آن مناسب است و برای تحریک گلدهی بهتر است از کودهای با میزان پتاسیم بالا مثل کود 36 12 12 و کودهای ریز مغذی استفاده کنید. در صورتی که گیاه خود را جابجا کردید و گیاه دچار آسیب و تنش ناشی از جابجایی شد بهتر است از کود آمینواسید استفاده کنید تا آسیب ناشی از تنش جابجایی سریعتر برطرف شود.
کاشت گل اسپاتی فیلوم
در صورتی که قصد کاشت این گیاه را در گلدان و یا در باغچه را دارید باید به یکسری نکات مهم توجه داشته باشید. تهیه خاک مناسب و گلدان با اندازه مناسب برای رشد این گیاه الزامی است. در صورت کاشت این گیاه در باغچه دارید اول از همه باید به این موضوع توجه داشته باشید که اقلیم شما مناسب با اقلیم مناسب این گیاه باشد، بر همین اساس از کاشت این گیاه در شرایط اقلیمی خشک و با رطوبت کم خودداری کنید.
بستر کشت مناسب برای کاشت گیاه اسپاتی فیلوم باید سبک، غنی از مواد آلی و عاری از آلودگی های ثانویه (قارچ ها، باکتری ها و بذر علف های هرز) باشد. استفاده از اصلاح کننده های بافت خاک مثل کود دامی پوسیده و یا انواع کمپوست ها مثل ورمی کمپوست و یا پیت ماس برای نرم و سبک کردن بافت خاک و افزایش ماده آلی آن توصیه می شود. پس از تهیه بستر کشت مناسب باید گیاه را به صورت صحیح در گلدان جاگذاری کنید و یک مرحله آبیاری انجام دهید. پس از آن به محل مناسب و ایده آل در منزل و یا محل کار منتقل کنید.
در صورتی که شرایط اقلیمی مناسب برای کاشت این گیاه در باغچه را دارید آن را در محلی که خاک غنی دارد و از نظر زه کشی در وضعیت مطلوبی قرار دارد بکارید. به این موضوع توجه داشته باشید که این گیاه در معرض نور شدید قرار نداشته باشد و در فصول سرد بادهای سرد به آن برخورد نکند.
تکثیر گل اسپاتی فیلوم
بهترین روش حفظ و نگهداری یک گیاه، تکثیر آن است. تکثیر یک گیاه به حفظ بقای آن کمک می کند و شما از این راه می توانید تعداد بیشتری از یک گیاه داشته باشید و یا این گیاه را به نزدیکان خود هدیه بدهید. در این بخش به بررسی روش تکثیر گل اسپاتی فیلوم خواهیم پرداخت:
گیاه اسپاتی فیلوم به صورت کلی از طریق تقسیم بوته تکثیر می شود و این کار در طول فصل های مختلف قابل انجام است. برای این منظور باید براساس مراحل زیر عمل کنید:
1. به آرامی کل گیاه را از گلدان خارج کرده و خاک های چسبیده به آن را حذف کنید. در طول فرایند نباید آسیبی به بخش های مختلف ریشه ( آسیب مخرب ) وارد شود.
2. با استفاده از یک چاقوی تیز و ضدعفونی شده و یا یک قیچی باغبانی ضدعفونی اقدام به جداسازی بخشی از ریشه که به آن برگ متصل باشد کنید.
3. حال بخش جداشده را به یک بستر کشت جدید منتقل کرده و منتظر بمانید تا ریشه دار شود و ریشه های خود را گسترش دهد. برای ریشه دار شدن با سرعت بیشتر از انواع کودهای ریشه زا استفاده کنید.
آفات و بیماری های گل اسپاتی فیلوم
ممکن است در مقطعی متوجه حضور و فعالیت آفت و یا بیماری خاصی روی گیاه خود شوید و یا متوجه شوید که بنا به دلایلی رشد گیاه شما با اختلال مواجه شده است. در این حالت باید گیاه خود را به جهت حضور آفت و یا بیماری بررسی کنید. عموما ممکن است آفاتی از قبیل کنه ها و یا شته ها و شپشک های مختلف روی گیاه فعالیت کنند که سبب اختلال در رشد شوند. بیماری های لکه برگی و یا پوسیدگی ریشه نیز از رایج ترین مشکلات گیاهان خانگی هستند که در اثر نگهداری نادرست از آن ها بروز خواهند کرد. در تمامی موارد اگر اطلاعات و یا تجربه لازم را ندارید از کارشناسان گیاهپزشکی مشورت بخواهید تا به بهترین شکل راهنمایی شوید.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی یکی از گیاهان زینتی محبوب به نام اسپاتی فیلوم پرداخته شد. نیازهای این گیاه بیان شد و روش های رفع اصولی آن ها نیز بررسی گردید تا با استفاده از این مطلب بتوانید در انتخاب این گیاه به عنوان گیاه زینتی آگاهی بیشتری کسب کنید و برای رفع نیازهای آن نیز به صورت صحیحی اقدام کنید تا گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید.
