مهمترین نکات کاشت و نگهداری گل آرالیا
در بین موجودات مختلف گیاهان از تنوع زیستی بالایی برخوردار هستند و براساس اقلیم‌های مختلف می‌توان طیف وسیعی از گیاهان با ویژگی‌های بخصوص مشاهده کرد. گروهی از این گیاهان ویژگی‌های بخصوصی دارند که آن‌ها از سایر گیاهان متمایز می‌کند و این ویژگی‌ها اغلب ظاهری زیبا به آن‌ها می‌بخشد این موضوع سبب شده تا این گیاهان در گروه گیاهان زینتی قرار بگیرند. با گذشت زمان و افزایش ارتباطات بین کشورهای مختلف، گیاهان بومی مناطق مختلف به عنوانن گیاه زینتی به سایر مناطق دنیا منتقل شدند و به عنوان گیاه زینتی از آن‌ها نگهداری می‌شود. در این مقاله به معرفی گیاه زینتی آرالیا و روش‌های نگهداری آن خواهیم پرداخت:
معرفی گل آرالیا
گیاه آرالیا در علم گیاه شناسی با نام علمی Aralia sp شناخته می‌شود. نام علمی این گیاه زینتی در گذشته بسیار متنوع‌تر بوده و دستخوش تغییراتی شده است. گیاه آرالیا در زبان انگلیسی با نام Spikenard شناخته می‌شود. گیاهان در جنس گیاهی Aralia بیش از 68 گونه گیاهی پذیرش شده را شامل می‌شوند که همگی آن‌ها در خانواده گیاهی Araliaceae جای می‌گیرند.
گیاه زینتی آرالیا به چند صورت برگ‌ریز (خزان‌کننده) و یا همیشه سبز دیده می‌شود این گیاه ممکن است به صورت بوته‌ای و یا درختی همیشه سبز رشد داشته باشد. انواع ریزوم‌دار علفی همیشه سبز نیز در انواع مختلف آرالیا دیده می‌شود. عادات رشد و نحوه رشد در بین گونه‌های مختلف گیاه آرالیا تنوع بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد و از این رو می‌توان از آن به عنوان یک گیاه زینتی منحصر به فرد یاد کرد.
گیاه آرالیا به لحاظ بوم‌شناختی بومی کشورهای آسیا و آمریکاست، این گیاه بیشتر در مناطق جنگلی کوهستانی دیده می‌شود. اندازه این گیاه بسته به نوع گونه آن بسیار متنوع است و از 50 سانتی‌متر ارتفاع تا 20 متر از این گیاه دیده شده است.
نیازهای گیاه آرالیا
تا این بخش با ماهیت گیاه آرالیا و ویژگی‌های رشدی آن آشنا شدیم و دیدیم که این گیاه از تنوع بسیار زیادی برخوردار می‌باشد. حال در این بخش به موضوع نیازهای مهم این گیاه و روش‌های رفع آن خواهیم پرداخت:
- نیاز نوری:
گیاهان برخلاف سایر موجودات برای تولید انرژی و انجام واکنش‌های زیستی خود به دریافت نور خورشید نیازمند هستند و غذاسازی را طی فرایند فتوسنتز که یک فرایند وابسته به نور می‌باشد انجام می‌دهند. نیاز به نور و نوع نور دریافتی در گیاهان مختلف متفاوت است، در خصوص گیاه آرالیا برای داشتن رشد بهینه به نور غیرمستقیم نیاز دارند و قرار گرفتن آن‌ها در معرض نور مستقیم شدید سبب آسیب به برگ‌های زیبای آن خواهد شد.
- نیاز آبی:
نقش آب در زندگی موجودات بر کسی پوشیده نیست و گیاهان نیز به عنوان یک موجود زنده برای حفظ حیات و شادابی خود به آب نیاز دارند اما به اندازه نیاز خود! قرار گرفتن گیاهان در معرض آب بیش از اندازه آن هم در شرایط گلدانی سبب بروز مشکلاتی از قبیل خفگی ریشه و از بین رفتن آن‌ها خواهد شد بنابراین باید آبیاری را در اندازه نیاز گیاه انجام داد. گیاه آرالیا را زمانی آبیاری کنید که نصف رطوبت خاک از دست رفته باشد. شما می‌توانید رطوبت خاک را با روش‌های مختلفی زیرنظر داشته باشید.
- نیاز دمایی و رطوبت:
دما و رطوبت محیط یکی از فاکتورهای تعیین کننده برای رشد گیاهان است. گیاهانی که شرایط اقلیمی بومی خود را در خارج از زیست بوم اصلی دریافت نکنند در رشد و یا گلدهی دچار مشکل خواهند شد و تا مرز نابودی پیش خواهند رفت. شما برای اینکه بتوانید گل آرالیای شادابی داشته باشید باید رطوبتی در بالا برای آن فراهم کنید. استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌ساز و یا جزیره‌های دست‌ساز با سنگریزه می‌تواند رطوبت محیط را کمی افزایش دهد.
دمای بهینه برای رشد آرالیا نیز بین 20 تا 30 درجه سلسیوس می‌باشد. دماهای بسیار پایین و یا بسیار بالا برای این گیاه مضر خواهد بود.
- تغذیه گیاهی:
شما می‌توانید برای داشتن گیاه آرالیای شاداب و سرحال اقدام به کوددهی و تغذیه این گیاه کنید. شما می‌توانید هر ماه یکبار در فصل رشد (بهار و تابستان) کوددهی با انواع مختلفی از کودها اعم از کودهای سه بیست و یا کودهای جلبک دریایی داشته باشید. داشتن برنامه مدون برای کوددهی براساس نیاز و شرایط گیاه شما می‌تواند به شادابی بیشتر و مقاومت بیشتر آن در برابر شرایط نامساعد و آفات و یا بیماری‌ها کمک زیادی کند.
کاشت گیاه آرالیا
تا این قسمت از این مقاله ما به معرفی کلی گیاه آرالیا و نیازهای مهم آن که عمدتا نیازهای محیطی بودند پرداختیم، حال به بررسی نکات مهم در کاشت گل آرالیا به عنوان یک گیاه زینتی می‌پردازیم:
گیاه آرالیا برای رشد به خاک‌های سبک و با ماده آلی فراوان نیاز دارد. استفاده از خاک‌های سنگین و بدون زهکشی (خاک‌های رسی) و یا خاک‌های مملو از سنگریزه مانع از رشد ریشه شده و خروج آب از گلدان را غیر ممکن می‌کند و در نتیجه آن خفگی ریشه‌ها و پوسیدگی آن‌ها رخ خواهد داد.
بهترین ترکیبی که می‌توانید برای کاشت گل آرالیا در گلدان داشته باشید به شرح زیر است:
در ترکیب مناسب برای گل آرالیا باید از پیت ماس و یا ورمی‌کمپوست برای تامین بخش ماده آلی خاک استفاده کنید. استفاده از پیت ماس سبب اسیدی شدن خاک شده و جذب عناصر را نیز تحریک می‌کند. برای اینکه بتوانید رطوبت خاک را حفظ کرده و پخش آب را در خاک بهبود ببخشید باید از کوکوپیت استفاده کنید، این جزء از ترکیب خاک به سبک شدن هرچه بیشتر ترکیب خاک کمک می‌کند و با حفظ رطوبت و پخش بهتر آن نیاز به آبیاری زیاد را رفع می‌کند.
در انتها، زهکشی گلدان و خاک مهمترین ویژگی یک خاک و روش نگهداری است. شما باید از گلدانی استفاده کنید که سوراخ‌های زهکشی در انتهای آن تعبیه شده باشد و آب بتواند به خوبی از آن خارج شود. استفاده از پرلیت می‌تواند زهکشی خاک را افزایش دهد و به سبک شدن بیشتر آن کمک کند همچنین بکارگیری پوکه معدنی در ته گلدان از تجمع آب در آن ناحیه و شکل‌گیری حالت ماندابی جلوگیری می‌کند.
شما می‌توانید خاک با ویژگی‌های یاد شده را به صورت آماده تهیه کرده و یا اقدام به تهیه هر کدام از اجزا به صورت جداگانه کرده و به صورت دستی آن‌ها ترکیب و مورد استفاده قرار دهید.
روش‌های تکثیر گل آرالیا
یکی از روش‌های حفظ طولانی مدت یک گیاه، تکثیر آن به روش‌های جنسی (بذر) و یا غیرجنسی (اندام‌های رویشی) می‌باشد. شما با هرکدام از این روش‌ها می‌توانید به بقای گیاه خود کمک کرده و یا آن را به نزدیکان خود هدیه دهید. در این بخش به بررسی روش‌های تکثیر گل آرالیا می‌پردازیم:
یکی از راحت‌ترین و سریع‌ترین روش‌های تکثیر گیاه آرالیا، استفاده از روش قلمه ساقه است، برای انجام این کار می‌توانید طبق دستور زیر عمل کنید:
- ابتدا چاقو یا قیچی باغبانی تیز تهیه کرده و آن را با محلول الکل ضدعفونی 70 درصد و یا وایتکس (سفید کننده) نیم درصد به مدت 5 الی 10 دقیقه ضدعفونی کنید.
- به بررسی بخش هوایی گیاه آرالیا بپردازید و ساقه‌های سالم و محکم که روی آن چند گره برای رشد وجود دارد را انتخاب کنید. دقت کنید طول قلمه‌ای که انتخاب می‌کنید باید حداقل 20 سانتی‌متر باشد. بهتر است برای افزایش شانس رشد قلمه‌ها بیش از یک قلمه ساقه تهیه کنید.
- قلمه‌های تهیه شده را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کرده و آن را در بستر کشت و یا آب قرار دهید تا ریشه دار شود. پس از ریشه دار شدن اقدام به کاشت آن در بستر کشت اصلی کنید.
هرس گل آرالیا
گیاه آرالیا به هرس منظم نیازی ندارد اما در صورت دیده شدن برگ‌های بشدت آسیب دیده و یا زرد می‌توانید اقدام به حذف آن‌ها کنید. در برخی گونه‌های آرالیا که به صورت بوته‌ای رشد می‌کنند هرس منظم آن می‌تواند به شکل‌دهی آن کمک کند.
آفات و بیماری‌های گل آرالیا
گیاهان مختلف ممکن است مورد هجوم آفات و بیماری‌های مختلفی قرار بگیرند. رابطه بین گیاهان و عوامل بیماری‌زا یک رابطه تکاملی بوده و به این معنی است که هیچگاه عامل بیماری‌زا با ایجاد تغییرات در میزبان از بین نخواهد رفت بنابراین شما تنها می‌توانید با این عوامل با روش‌های مختلف مبارزه کنید.
گیاه آرالیا نسبت به آفات رایج در فضاهای داخلی منازل حساس می‌باشد. از این آفات می‌توان به انواع کنه‌ها خصوصا کنه تارعنکبونی، شته‌ها، شپشک‌های سپردار یا آردآلود و نیز سفیدبالک‌ها اشاره کرد. استفاده از سموم ارگانیک مثل روغن چریش و یا روغن پالیزین می‌تواند این آفات را تا حد قابل قبولی مهار کند اما در شرایط طغیان آفات باید از سموم حشره‌کش و یا سموم کنه‌کش شیمیایی طبق دستور گیاه‌پزشک استفاده کنید. جلوگیری از آلوده شدن گیاه به آفات با داشتن تهویه مناسب و تقویت گیاه با فراهم کردن شرایط محیطی و تغذیه‌ای در اولویت مبارزه با آفات است.
در شرایطی ممکن است شما شاهد بروز لکه‌های مختلفی روی برگ‌ها یا ساقه‌های گیاه آرالیا باشید. از آن جا که تشخیص نوع بیماری از روی لکه برگی‌ها دشوار است حتما از متخصصین گیاهپزشکی در این زمینه مشورت کنید تا در صورت تشخیص بیماری‌های قارچی و یا باکتریایی از سموم قارچکش طبق دستور استفاده کنید. داشتن تهویه و تغذیه مناسب در جلوگیری از آلودگی به بیماری‌های قارچی و باکتریایی نیز موثر می‌باشد.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی گیاه زینتی آرالیا پرداخته شد و روش‌های کاشت، تکثیر و نگهداری آن و نکات مهمی که در نگهداری از این گیاه باید رعایت کنید نیز بیان شد تا بتوانید با استفاده از این مطالب به شکل مناسبی از گیاه آرالیای خود مراقبت کنید.
