مهمترین نکات در نگهداری و پرورش سرخس بوستون در خانه و باغچه
گیاهان زینتی همواره برای زیباتر کردن محیط زندگی و یا محل کار مورد استفاده قرار می‌گیرند و این گیاهان در انواع مختلف و در رنگ‌ها و طرح‌های گوناگون یافت می‌شوند که می‌توانید بسته به سلیقه خود و شرایط منزل آن‌ها را انتخاب و از آن‌ها نگهداری کنید. یکی از مشکلاتی که همواره علاقمندان به نگهداری از گیاهان زینتی دارند، آشنا نبودن آن‌ها با نیازهای محیطی و تغذیه این گیاهان می‌باشد. در دشت سبز سعی می‌شود تا شما با نیازهای گیاهان زینتی محبوب و پرطرفدار بیشتر آشنا شوید.
در این مقاله به گیاه زینتی سرخس بوستون پرداخته می‌شود تا با این گیاه بهتر و بیشتر آشنا شوید.
معرفی سرخس بوستون
سرخس بوستون که در زبان انگلیسی با نام سرخس شمشیری غربی (Western Swordfern) شناخته می‌شود بومی نواحی غربی آمریکای شمالی می‌باشد. در منطقه یاد شده این گیاه یکی از گیاهان غالب در جنگل‌های آلاسکا و جنوب کالیفرنیا محسوب می‌شود. در برخی ایالات کشور کانادا نیز این گیاه به صورت بومی رشد می‌کند.
سرخس بوستون در علم گیاه شناسی با نام علمی Polystichum munitum شناخته می‌شود که متعلق به خانواده گیاهی Dryopteridaceae می‌باشد. برگ‌های این گیاه به فرم ساقه‌ای رشد می‌کنند که اندازه آن‌ها می‌تواند بین 50 تا 180 سانتی‌متر متغییر باشد. این برگ‌ها از به صورت توده متراکم از پایه گرد منشا می‌گیرند. هر برگچه در برگ سرخس بوستون طولی معادل 1 تا 15 سانتی‌متر دارد. در سرخس بوستون برگچه‌های این گیاه به صورت متناوب روی یک ساقه قرار گرفته‌اند که تراکمی متوسط دارند. برگ‌ها ظاهری چرمی، براق و ایستاده دارند و در پشت این برگ‌ها می‌توان اندام‌های تولید اسپور این گیاه را دید. این اندام‌ها به صورت یک شکل روی یک ردیف در پشت برگ قرار می‌گیرند.
نیازهای سرخس بوستون
این گیاه برای اینکه بتواند رشد مناسبی داشته باشد و همچنین شادابی و ظاهر زیبای خود را حفظ کند باید به نیازهای محیطی و تغذیه‌ای آن به شکل ایده‌آلی پاسخ داده شود. در این بخش به معرفی این نیازها و نحوه رفع صحیح آن خواهیم پرداخت:
- نیاز نوری:
تمامی گیاهان اعم از گیاهان زینتی آپارتمانی و گیاهانی که در محیط باز از آن‌ها نگهداری می‌کنید برای رشد مناسب خود و انجام فرایند فتوسنتز به نور خورشید نیاز دارند اگرچه می‌توان این نور را به صورت مصنوعی تامین نمود اما در شرایط عادی نور مورد نیاز گیاه توسط خورشید برطرف خواهد شد. شما برای اینکه سرخس بوستون شاداب و خوش رنگ داشته باشید باید این گیاه را در شرایط نوری غیر مستقیم قرار دهید. قرار دادن این گیاه در شرایط نور مستقیم احتمال آسیب به برگ‌ها و سوختگی آن‌ها را درپی خواهد داشت.
- نیاز آبی:
تامین آب مورد نیاز برای هر گیاهی یکی از کلیدی‌ترین نکات در افزایش شادابی و رشد محسوب می‌شود. همواره تامین آب مورد نیاز با آبیاری زیاد در بین علاقمندان به گیاهان زینتی اشتباه گرفته می‌شود. آبیاری بیش از اندازه در طول یک فصل سبب بروز آسیب به ریشه‌های گیاه و بروز علائم پژمردگی خواهد شد. آبیاری صحیح باید در زمان خشک شدن خاک گیاه انجام شود و در هر نوبت به اندازه‌ای آب به گیاه داده شود که رطوبت خاک تامین شود و حالت غرقابی و ماندابی ایجاد نشود. داشتن نظم در آبیاری و برهم نخوردن تاریخ آبیاری نیز در بهبود رشد کمک زیادی خواهد کرد. برهم خوردن نظم و شدت آبیاری نیز می‌تواند گیاه را از رشد بازدارد و شادابی آن را تحت تاثیر قرار دهد. بهتر است سرخس بوستون را براساس شرایط دمایی منطقه به دفعات 2 بار در ماه آبیاری کنید.
- نیاز دمایی:
دمای مورد نیاز برای هر گیاه تعیین کننده زیستگاه آن گیاه خواهد بود و بر همین اساس گیاهان در مناطق مختلف تنوع زیادی از خود نشان می‌دهند. اگر قصد نگهداری از گیاهی ناسازگار با اقلیم خود دارید باید نیاز دمایی آن را برطرف کنید تا از آسیب به آن جلوگیری کنید. سرخس بوستون در دماهای بالای 15 درجه سلسیوس رشد مناسبی دارد ولی در پایین تر از دمای 15 درجه سلسیوس ممکن است دچار آسیب شود.
شوک ناشی از تغییرات ناگهانی دما نیز یکی از عوامل آسیب‌زای مهم در گیاهان زینتی می‌باشد. سعی کنید همواره شرایط محیطی بخصوص شرایط دمایی گیاه خود را ثابت نگهدارید و از ایجاد تغییرات ناگهانی در شرایط دمایی محل نگهداری آن‌ها پرهیز کنید.
- نیاز تغذیه‌ای:
سرخس بوستون برای رشد به مواد آلی موجود در خاک نیاز دارد بنابراین پیش از کاشت گیاه در هر مکانی جه گلدان و چه باغچه محل یا خاکی را انتخاب کنید که ماده آلی مناسبی داشته باشد. استفاده از کودهای شیمیایی نظیر کودهای کامل 20 20 20 و یا کود جلبک دریایی می‌تواند در افزایش رشد گیاه تاثیر خوبی داشته باشد.
توجه کنید که استفاده بیش از حد از کودهای با درصد نیتروژن بالا سبب ایجاد حساسیت گیاه به آفات و بیماری‌ها خواهد شد و همچنین استحکام بافت گیاه را نیز کاهش خواهد داد. برای جلوگیری از این موضوع باید در تناوب با کودهای یاد شده از کودهای با درصد پتاسیم و فسفر بالا مثل کود 36 12 12 و یا کود 10 52 10 استفاده کنید.
کاشت سرخس بوستون
برای کاشت سرخس بوستون شما دو گزینه پیش روی خود دارید. یکی کاشت آن در باغچه و دیگری کاشت آن در گلدان و نگهداری از آن در منزل و یا سایر فضاهای بسته. در این بخش به بررسی این دو مورد خواهیم پرداخت.
سرخس بوستون به عنوان یک گیاه آپارتمانی محبوب در نظر گرفته می‌شود که در نگهداری از آن نیز مسیر سختی را در پیش نخواهید داشت. ابتدا باید گلدان مناسب با اندازه گیاه و متناسب با سلیقه خود تهیه کنید و سپس بستر کشت مناسب تهیه کنید.
بستر کشت ایده‌آل برای رشد سرخس بوستون باید سبک، سرشار از مواد آلی باشد و به لحاظ زه‌کشی نیز در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشد. شما می‌توانید این نوع بستر را به صورت آماده تهیه کنید و یا اینکه خود با استفاده از ترکیباتی نظیر پیت ماس، کوکوپیت و پرلیت و سایر ترکیبات جهت تهیه بستر کشت اقدام به تهیه بستر کشت مورد نیاز خود کنید. بستر کشت ایده‌آل برای رشد سرخس بوستون باید به لحاظ اسیدیته در وضعیت اسیدی قرار داشته باشد. لازم به ذکر است که این گیاه سازگاری خوبی با انواع بافت خاک دارد اما در این بخش مناسب‌ترین نوع بستر کشت برای این گیاه معرفی می‌شود.
پس از تهیه بستر کشت مناسب گیاه خود را در گلدان به خوبی مستقر کرده و آبیاری اولیه را انجام دهید و در مکانی متناسب با نیازهای گیاه که در بخش قبلی شرح داده شد قرار داده تا شروع به رشد کند.
در صورتی که قصد کاشت و نگهداری از سرخس بوستون را در باغجه دارید مشابه قسمت کاشت در گلدان مکانی را در باغجه خود انتخاب کنید که ماده آلی خوبی داشته باشد. در غیر این صورت باید ماده آلی آن را افزایش دهید و این کار را با اضافه کردن کود دامی پوسیده و یا ورمی کمپوست می‌توانید انجام دهید.
محل کاشت باید نور کافی مورد نیاز گیاه را تامین کند و در وضعیتی باشد که گیاه در اثر نور شدید از بین نرود. زه‌کشی خاک نیز باید در وضعیت مطلوب باشد تا ریشه گیاه در خاک دچار پوسیدگی نشود.
یکی از نکات مهمی که باید در نگهداری از سرخس بوستون به آن توجه کنید این است که در فصل پاییز و زمستان برگ‌های این گیاه می‌میرند ولی نباید حذف شوند. این برگ‌های مرده از رشدهای جدیدی که در آغاز فصل بهار رخ خواهد داد حفاظت خواهند کرد.
تکثیر سرخس بوستون
سرخس بوستون از راه های گوناگونی توانایی تکثیر دارد. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این گیاه تولید اندام تکثیری در پشت برگچه‌هاست. این اندام‌های تکثیر مسئول ساخت هاگ‌ها یا اسپورهای این گیاه را دارند و هر هاگ نیز توانایی ایجاد گیاهی جدید و مستقل دارد. این ویژگی در این گیاه به قارچ‌ها شباهت زیادی دارد.
برای تکثیر سرخس بوستون می‌توان به محض رسیدن این اسپورها اقدام به پاشیدن آن‌ها روی خاک مرطوب نمود تا شروع به رشد کنند. این روش ممکن است کمی پچیده و زمان‌بر باشد به همین دلیل سرخس بوستون را می‌توان از طریق تقسیم ریزوم‌ها نیز تکثیر کرد. شما می‌توانید در فصل بهار اقدام به جدا کردن ریزوم‌ها کرده و هر ریزوم جدا شده را به صورت جداگانه و مستقل در یک بستر کشت جدید بکارید تا گیاه جدیدی آشکار شود.
آفات و بیماری‌های سرخس بوستون
آفات و بیماری‌ها همواره بخش جدانشدنی از گیاهان هستند و عوامل زیادی از گیاهان برای تغذیه و تکمیل چرخه زندگی خود استفاده خواهند کرد. سرخس بوستون نیز از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است مورد حمله و خسارت آفات و بیماری‌های مختلفی قرار گیرد. به صورت کلی اما این گیاه نسبت به آفات و بیماری‌های زیادی مقاوم است و اگر در نگهداری از آن کوتاهی شود و گیاه دچار ضعف‌های گوناگون باشد ممکن است مورد خسارت آفات قرار گیرد.
شما باید همواره به تغذیه گیاهی سرخس بوستون اهمیت دهید و آن را در وضعیت مطلوبی نگهدارید. همواره گیاهتان را به جهت پایش حضور یا عدم حضور آفاتی نظیر کنه‌ها، شته‌ها و شپشک‌های مختلف بررسی کنید. در صورت مشاهده هر یک از موارد بالا باید از سموم حشره‌کش و یا سموم کنه‌کش استفاده کنید. برای تشخیص صحیح و استفاده از سموم مناسب نیز از گیاهپزشک مشاوره تهیه کنید.
نماتدهای خسارت زا نیز ممکن است سرخس بوستون را تحت تاثیر قرار دهند که در این صورت علائمی از قبیل ضعف شدید، زردی، کاهش رشد و کاهش شادابی مشاهده خواهد شد. برای اطمینان از این موضوع باید ریشه‌های این گیاه توسط کارشناس گیاهپزشکی مورد بررسی قرار گرفته شود تا سموم مناسب توصیه شود.
جمع‌بندی
در این مقاله به یکی از گیاهان زینتی محبوب در بین علاقمندان به گیاهان زینتی پرداخته شد تا بتوانید به بهترین شکل از این گیاه در منزل و در باغچه نگهداری کنید و با آگاهی بیشتری نسبت به نیازهای این گیاه اقدام به پرورش آن کنید.
