کاشت و نگهداری گل برگ انجیری
کاشت و نگهداری گل برگ انجیری
گل برگ انجیری با نام علمی Monstera sp از خانواده گل‌های شیپوری یا Araceae است. در زبان انگلیسی این گیاه با نام‌های مونسترا (Monstera)، برگ پنجره‌ای (Windowleaf)، فیلودندرون برگ بریده (Cut-leaf philodendron) معروف است. این گیاه به دلیل داشتن برگ‌های پهن و سبز چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. ویژگی بارز این گیاه که در نگاه اول توجه شما را به خود جلب می‌کند برگ‌های این گیاه است که در پهنه برگ بریدگی‌هایی وجود دارد. این بریدگی‌ها برگ را به حالت شبکه شبکه در می‌آورد.
خاستگاه و پراکنش گیاه برگ انجیری
خاستگاه و منشا اصلی این گیاه به مناطق گرم و مرطوب در آمریکای جنوبی بازمی‌گردد. این گیاه عمدتا بومی نواحی جنگلی کشورهای مکزیک، گواتمالا، کاستاریکا و پاناماست. در حال حاضر این گیاه در سراسر جهان پراکنش دارد و به صورت حفاظت شده در مناطق معتدله کاشته می‌شود.
ویژگی‌های گیاه برگ انجیری
اصلی‌ترین قسمت این گیاه که سبب زیبایی آن می‌شود برگ‌های این گیاه است. برگ‌ها در گل برگ انجیری به شکل قلب بوده و اندازه بزرگی نیز دارد. از بارزترین ویژگی‌های برگ در برگ انجیری، وجود سوراخ‌های بیضی یا مستطیلی در برگ در اندازه‌های مختلف است.
ریشه‌ها در این گیاه بلند است و گاهی ممکن است ریشه‌های هوایی در این گیاه ایجاد می‌شود. زمانی که ریشه‌های هوایی از گیاه در شرایط گلدان، به سمت زمین حرکت کردند باید حذف شوند.
نرم‌ساقه یا به انگلیسی (Vine) در این گیاه ایجاد می‌شود. در صورتی که به این نرم‌ساقه‌ها اجازه رشد داده شود، این بافت به درخت‌ها و یا ساختارهای اطراف می‌پیچد و از آن‌ها بالا می‌رود همانند پیچک‌ها. از این ساقه‌ها، ریشه‌های هوایی بلند و دراز منشا می‌گیرند. در صورتی که این حالت از رشد گل برگ انجیری مهار نشود می‌تواند یک پوشش کامل سبز را در اطراف ایجاد کند. ناگفته نماند که نباید انتظار داشت که این گیاه در تمام محیط‌ها و اقلیم‌ها این چنین رشدی داشته باشد. این حالت از رشد تنها در نواحی بسیار مرطوب و نزدیک به اقلیم خاستگاه این گیاه می‌تواند اتفاق بیفتد و در اقلیم‌های خشک و غیر مشابه، رشد آن به شدت محدود خواهد شد.
انواع گل برگ انجیری
گل برگ انجیری در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های بخصوصی در بخش‌های مختلف آن علی‌الخصوص برگ‌ها دارند. در این بخش به بررسی انواع این گیاه زینتی خواهیم پرداخت:
-
برگ انجیری مونسترا M. deliciosa:
یکی از معروف‌ترین و فراوان‌ترین نوع از این گل، مونسترا است. درواقع اسم جنس تمامی برگ انجیری‌ها مونستراست ولی تنها این گونه به این نام معروف است. این گونه که به نام Monstera deliciosa شناخته می‌شود که بومی نواحی استوایی در جنگل‌های مکزیک و پاناماست. از ویژگی بارز این گونه، برگ‌ها پهن با سوراخ‌هایی در پهنه برگ است.
-
برگ انجیری حصیری M. adansonii:
مشابه برگ انجیری مونسترا، این نوع از برگ انجیری نیز سوراخ‌هایی در پهنک برگ خود دارد ولی اندازه برگ‌ها نسبت به نوع مونسترا کوچکتر است. نیاز به رطوبت این گونه در شرایط نگهداری در منزل نسبت به سایر گونه‌ها بیشتر است.
-
برگ انجیری دوبیا M. dubia:
این مدل از برگ انجیری نسبت به سایر گونه‌ها کمی متمایز می‌باشد. تمامی برگ انجیری‌ها تمایل به پیچیدن به دور اجسام نزدیک به خود دارند اما این تمایل در این گونه بیشتر از سایر گونه‌هاست. برگ‌ها در این گونه کمی کوچکتر هستند و سوراخی روی سطح برگ این گونه وجود ندارد. رنگ برگ‌ها ترکیبی از سبز روشن و تیره می‌باشد.
-
برگ انجیری ابلق M. variegate:
این نوع از برگ انجیری یکی از کمیاب‌ترین و زیباترین نوع از این گل زینتی است. برگ‌ها در این گیاه مشابه گونه M. deliciosa است اما با این تفاوت که در پهنه برگ در نوع ابلقی، لکه‌های سفید بزرگ دیده می‌شود که عامل زیبایی دوچندان آن است. نگهداری و پرورش این گیاه نسبت به سایر گونه‌های این گیاه دشوارتر است.
-
برگ انجیری فر M. obliqua:
برگ انجیری فر برگ‌های نازک با سوراخ‌های زیاد روی سطح آن است. این سوراخ‌ها نسبت به سایر گونه‌ها بیشتر می‌باشد. شرایط نگهداری این گیاه کمی دشوار می‌باشد.
نیازهای محیطی گل برگ انجیری
مثل هر گیاه دیگری گل برگ انجیری نیاز به شرایط محیطی بخصوصی برای رشد و توسعه دارد که در صورت عدم فراهم کردن این نیازها این گیاه با مشکلات متعددی روبه‌رو خواهد شد. در این قسمت به نیازهای محیطی این گیاه برای رشد خواهیم پرداخت.
نیاز دمایی و رطوبت گل برگ انجیری:
این گیاه به خوبی در شرایط محیطی مرطوب و گرمسیری رشد خواهد کرد. برای داشتن گیاه شاداب در محیط‌های خشک لازم است تا رطوبت مناسبی برای آن تامین کنید. گیاه مونسترا به کاهش شدید دما حساس است و در صورتی که دمای محیط به نزدیک 1 تا 0 درجه سانتی‌گراد برسد برگ‌ها آسیب خواهند دید و در دماهای پایین‌تر ساقه‌ها دچار آسیب خواهند دید.
نیاز نوری گل برگ انجیری:
گل برگ انجیری می‌تواند در شرایط نوری غیر مستقیم (سایه‌ای) رشد مناسبی داشته باشد. اگر این گیاه در معرض نور شدید و مستقیم قرار بگیرد برگ‌های آن دچار سوختگی خواهد شد.
نیاز آبی گل برگ انجیری:
گل برگ انجیری به جهت آبیاری و مشکلات ناشی از آن مثل آبیاری بیش از اندازه، مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. اما ایده‌آل‌ترین حالت آبیاری زمانی که این گل را درخاک گلدان نگهداری می‌کنید هر یک تا دو هفته یکبار آبیاری کنید اما توجه داشته باشید که در بین دفعات آبیاری باید خاک آن کامل خشک شده باشد. اگر این گیاه را به صورت مستقیم در آب رشد می‌دهید باید آب ظرف را هر دو هفته یکبار تعویض کنید و با آب سالم و تمیز جایگزین کنید.
بستر کشت مناسب جهت رشد گل برگ انجیری:
گل برگ انجیری با انواع خاک‌های باغچه‌ای سازگار است اما بستر کشت و خاک مرطوب و غنی از ماده آلی بهترین حالت برای رشد این گیاه است. وجود ترکیباتی مثل پرلیت، کوکوپیت و پیت‌ماس به افزایش میزان نگهداری و پخش آب (کوکوپیت)، افزایش زه‌کشی گلدان (پرلیت) و همچنین افزایش غنای خاک (پیت ماس) کمک می‌کند. باید توجه کنید که زه‌کش مناسب برای گلدان یکی از نکات مهم در تهیه گلدان برای کاشت این گیاه است. پس از کاشت گیاه در گلدان آن را به محیطی سایه‌دار مثل زیر درخت منتقل کنید و در صورتی که این وضعیت میسر نیست باید از شیدهای گلخانه برای ایجاد حالت سایه استفاده کنید.
یکی از ویژگی‌های گل برگ انجیری توانایی رشد و توسعه آن در آب است. این موضوع دارای مزایا و معایبی است. از مزایای آن می‌توان گفت که رشد برگ انجیری در آب این امکان را به شما می‌دهد تا رشد ریشه را زیرنظر داشته باشید، مراقبت خوبی از آن به عمل بیاورید و همچنین در صورت کدر شدن آب آن را تعویض کنید.
از معایب این طرز از رشد، ضعیف بودن گیاه و کم بودن میزان رشد در مقایسه با حالت کاشت در خاک اشاره کرد.
تکثیر گل برگ انجیری
برگ انجیری از طریق بذر، قلمه ساقه، پاجوش و کشت بافت تکثیر می‌شود اما بهترین و موثرترین راه تکثیر برگ انجیری از طریق تهیه قلمه ساقه است. قلمه ساقه باید دارای یک گره در ساقه و همراه جوانه جانبی باشد تا بتواند رشد کرده و گیاه جدیدی را ایجاد کند. بخش‌هایی مثل برگ‌ها که ویژگی‌های نام برده شده را ندارند نمی‌توانند گیاه جدیدی را تولید کنند.
در این قسمت مراحل تکثیر برگ انجیری از طریق قلمه ساقه را شرح خواهیم داد:
- باید گیاه را بررسی کنید تا جوانه جانبی را شناسایی کرده و قسمتی از ساقه که دارای گره نیز می‌باشد کمی پایین‌تر از گره را در طول میانگره را در ساقه با یک چاقوی تیز و تمیز جدا کنید. وجود چند برگ روی قلمه ساقه سبب افزایش ریشه‌زایی و فرایند فتوسنتز خواهد شد.
- بستر کشت حاوی خاک سبک برای کشت و ریشه دار کردن قلمه تهیه کنید و آن را مرطوب کرده و سپس قلمه را در داخل این بستر قرار دهید تا ریشه دار شود. می‌توانید از هورمون‌های ریشه‌زایی مثل اکسین و یا سایر محصولات و کودهای مناسب برای تسریع فرایند ریشه دار شدن قلمه استفاده کنید.
- به صورت دوره‌ای رشد ریشه قلمه را بررسی کنید اگر رشد آن به حد مطلوب رسید به بستر کشت جدید برای رشد منتقل کنید. در صورتی که توسعه ریشه به اندازه کافی نبود باید اجازه دهید تا این فرایند به صورت کامل انجام شود و ریشه‌ها به خوبی توسعه پیدا کنند.
آفات و بیماری‌های برگ انجیری
همانند سایر گیاهان زینتی این گیاه نیز مورد حمله آفات و بیماری‌های متعدد قرار می‌گیرد. در این بخش به معرفی چند مورد از این آفات و بیماری‌ها و سموم کشاورزی مناسب برای مقابله با هر کدام، خواهیم پرداخت:
- شته‌ها:
شته‌ها در انواع مختلفی وجود دارند که می‌توانند برگ انجیری شما را مورد تغذیه قرار دهند. از علائم تغذیه شته‌ها ضعف گیاه، رنگ‌پریدگی و چروکیدگی برگ‌ها را نام برد. بخش‌های جوان گیاه بیشتر مورد حمله قرار می‌گیرند زیرا بافت نرم‌تر و تردتری داشته و برای تغذیه مناسب‌تر هستند.
برای کنترل این آفت روی برگ انجیری یا هر گیاه زینتی دیگری در صورت کم بودن جمعیت آن می‌توانید با استفاده از یک اسفنج نم‌دار اقدام به حذف فیزیکی آن‌ها کنید. در صورت بالا بودن جمعیت آفت می‌توانید از سموم ارگانیک مثل پالیزین استفاده کنید.
- کنه تار عنکبوتی:
این حشرات آفت از بافت گیاهی تغذیه می‌کنند و تارهای نازکی را روی بخش‌های مختلف گیاه مثل برگ‌ها و ساقه ایجاد می‌کنند. تغذیه کنه‌ها سبب بروز ضعف در گیاه می‌شود و همچنین منظره سبز گیاه شما را به حالت خاکی یا رنگ پریده تغییر خواهد داد.
استفاده از آب و مرطوب کردن سطح گیاه از استقرار این آفت جلوگیری می‌کند. استفاده از یک پارچه آغشته به الکل ضدعفونی کمک می‌کند تا از آلودگی بعدی جلوگیری کنید. سموم شیمیایی مثل آبامکتین می‌تواند در صورت نیاز جمعیت این آفت را کنترل کند.
- پوسیدگی ساقه و ریشه:
یکی از شایع‌ترین مشکلات برگ انجیری، پوسیدگی ریشه و طوقه آن است. این موضوع در اثر رطوبت بیش از اندازه در اطراف طوقه و ریشه اتفاق می‌افتد. تیره و چروک شدن ناحیه طوقه، بروز علائم پژمردگی و ضعف شدید در گیاه از علائم آلودگی به این بیماری می‌باشد. در صورت مشاهده این علائم باید سریعا گیاه را به یک گلدان با خاک تمیز و عاری از بیماری منتقل کنید و از یکی از قارچکش‌های بازار مثل مانکوزب برای ضدعفونی ریشه استفاده کنید.
- بیماری لکه‌برگی:
بیماری لکه برگی در برگ انجیری توسط باکتری‌ها و قارچ‌ها ایجاد می‌شود و به صورت لکه‌های بافت مرده در مرکز و حاشیه‌های زرد رنگ دیده می‌شود. این علائم در شرایط دمایی پایین بیشتر ایجاد خواهد شد.
برای درمان آن باید برگ‌های آلوده را حذف کنید و ابزار و وسایل حذف برگ را ضدعفونی کنید تا از پخش شدن آن به محیط و گیاهان سالم جلوگیری کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب به معرفی گیاه زینتی برگ انجیری، انواع آن و شرایط نگهداری آن پرداخته شد تا با مطالعه آن بتوانید از گیاه خود بهترین مراقبت را به عمل آورید و گیاهی شاداب داشته باشید.
