نیلوفر آبی و مهمترین نکات کاشت و نگهداری از آن

نیلوفر آبی که در زبان انگلیسی با نام Water lily شناخته می شود یکی از گیاهان آب زی و بسیار زیبا است که تنوع زیادی نیز دارد. این گیاه به صورت طبیعی در مرداب ها و تالاب ها رشد کرده و به صورت شناور روی آب قرار دارد. در بسیاری از مناطق، گونه هایی از این گیاه آب زی به عنوان گیاه زینتی شناخته شده و نگهداری می شوند و در برخی مناطق نیز این گیاه گونه مهاجم بوده و به عنوان علف هرز دسته بندی می شود اما به طور کلی این گیاه در اکثر مناطق که سازگار با عادات رشد آن باشد توانایی رشد دارد.

معرفی نیلوفر آبی

گیاه نیلوفر آبی که با نام علمی Nymphaea alba  شناخته می شود متعلق به خانواده گیاهی Nymphaceae است. این گیاه گونه های متعددی دارد که ممکن است در بین این گونه ها تفاوت های ظاهری یا عادات رشد مشاهده شود.

نیلوفر آبی گیاهی چندساله و علفی بوده که آب زی است و ریشه های آن ریزومی یا گاها استولون دار می باشد. برخی از گونه های این گیاه به خشکی نسبی مقاومت دارند اما به صورت کلی این گیاه برای رشد نیاز دارد تا کاملا در تماس با آب باشد. برگ های این گیاه عموما به صورت شناور روی سطح آب قرار دارد اما ممکن است در برخی گونه ها یا شرایط این برگ ها به زیر آب بروند. پهنک برگ در شکل های مختلف مثل تخم مرغی، دایره ای، بیضوی و یا سه گوش نوک نیز دیده شود.

عادات مختلف تولید مثلی شامل خودگشنی (باروری گل با دانه گرده همان گل در یک گیاه) و دگرگشنی (باروری گل با دانه گرده گیاهی دیگر) در این گیاه دیده می شود. گل های این گیاه ممکن است در روز و یا گاهی در شب باز شوند. تولید مثل هرمافرودیت نیز گاها در این گیاه دیده شده است.

گل های این گیاه می توانند حشرات را به خود جلب کرده و همچنین در برخی گونه ها این گل ها معطر هستند ولی ممکن است گونه های دیگر بدون بو باشند. گلبرگ های این گیاه در رنگ های مختلف در گونه ها ظاهر می شود که ممکن است بین 6 تا 50 گلبرگ به شکل نیزه ای یا اشکالی نزدیک به آن داشته باشد.

نیازهای گل نیلوفر آبی

گیاه نیلوفر آبی نیز مانند سایر گیاهان نیازهایی دارد که باید برطرف شوند، در طبیعت این گیاه سازگارهای لازم در محیط را بدست آورده و توانایی رشد خواهد داشت اما زمانی که از محیط اصلی خود فاصله گرفته و مواد مغذی و شرایط محیطی برای آن به خوبی فراهم نباشد دچار مشکل خواهد شد. بهترین راه پیش از آغاز نگهداری از این گیاه، آشنایی با نیازهای آن و رفع این نیازها به صورتی کارآمد می باشد.

در این بخش به بررسی نیازهای مهم این گیاه و روش رفع آن خواهیم پرداخت:

• نیاز نوری:

نور یکی از مهمترین فاکتورهای لازم برای رشد گیاهان است که فقدان آن موجب از دست رفتن شادابی و در نهایت مرگ گیاه می شود. گیاه نیلوفر آبی برای رشد نیاز دارد تا نور به خوبی به آن برسد، برای این گیاه حداقل 4 تا 6 ساعت نور در طول روز باید فراهم باشد در غیر این صورت رشد و خصوصا گلدهی آن با اختلال مواجه خواهد شد.

• نیاز دمایی و رطوبت:

دمای محیط برای نیلوفر آبی بسیار با اهمیت است و این گیاه ممکن است در دماهای پایین دچار آسیب شود. همانطور که گفته شد، ریشه این گیاه به صورت ریزومی یا غده ای می باشد و این ساختار ریشه به شدت به دماهای پایین حساس بوده و خصوصا در زمستان امکان یخ زدگی آن وجود دارد. باید این گیاه در محلی نگهداری شود که دمای محیط آن به دمای یخ زدگی نزدیک نشود.

• نیاز تغذیه ای:

برای تغذیه گل نیلوفر آبی در محیط هایی مثل برکه مصنوعی و یا آکواریوم می توانید از قرص های کود که ترکیبات مغذی را به آرامی در اختیار گیاه قرار می دهند استفاده کنید. استفاده از ترکیبات کودی به صورت مستقیم در آب می تواند موجب تغییرات ناگهانی اسیدیته شده که برای گیاه مضر می باشد.

کاشت گل نیلوفر آبی

گیاه نیلوفر آبی این قابلیت را دارد تا در محیط های مختلف، فضای باز و یا بسته رشد کند اما نکته مهم فراهم کردن نیازهای آن است. در این بخش به روش های کاشت این گیاه و بهترین زمان کاشت آن خواهیم پرداخت:

• کاشت نیلوفر آبی در گلدان در منزل:

شما ممکن است به فضای باز و حوضچه های آب دسترسی نداشته باشید و قصد کاشت و پرورش این گیاه را داشته باشید، برای این کار می توانید از گلدان استفاده کنید اما باید نکات مهمی را مدنظر داشته باشید:

گلدانی که انتخاب می کنید باید بدون خروجی انتهایی باشد و به نوعی بیشتر شبیه یک ظرف باشد تا آب از بالا وارد آن شود.  گلدان انتخابی باید گرد و بدون گوشه باشد و همچنین از ظروفی که برای رشد گیاهان آبزی استفاده می شود استفاده نکنید. بهترین ابعاد یک گلدان برای کاشت این گیاه عمق 15 و دهانه 75 سانتی متر می باشد.

پس از تهیه کردن گلدان مناسب باید کف آن را بستر کشت گیاهان آبزی که فاقد خاک هستند پر کنید و چند بار با آب روان آن را بشویید تا از هرگونه خاک پاک شود، سپس باید بذرها را بکارید. برای کاشت بذر ها این نکته را در نظر داشته باشید که حداقل 5 تا 7 سانتی متر از بستر کشت مورد استفاده باید زیر سطح آب باشد و بذر در این عمق در گلدان کاشته شود. پس از کاشت باید ظرف حاوی بذر را به محلی نورگیر منتقل کنید تا جوانه زده و رشد کند.

• کاشت گل نیلوفر از طریق بذر در محفظه های بزرگ:

 برای کاشت بذرهای این گیاه بهتر است تا کمی روی سطح آن را خراش دهید تا در گلدان دچار پوسیدگی نشود. بهتر است تا بذرهای جوانه زده را به گلدان منتقل کنید و برای این کار از یک لیوان و آب گرم بدون کلر کمک بگیرید و تا 4 الی 5 روز، هر روز آب این لیوان را عوض کنید تا بذرها جوانه زده و به ارتفاع مناسبی برسند.

بهترین ظرف برای کاشت این گیاه، گلدان های بزرگ با ظرفیت 11 تا 19 لیتری هستند که باید با ماسه و خاک سنگین پر شوند و به محفظه بزرگتر یا حوضچه منتقل شود. توجه کنید که دمای آب نباید از 20 درجه سلسیوس کمتر شده و عمق آب باید حداقل 45 سانتی متر باشد تا بذرها به خوبی جوانه بزنند.

پس از ظهور جوانه ها، آن ها را به گلدان اصلی مملو از آب منتقل کنید تا رشد کرده و بخش های هوایی جدید ایجاد کند.

• کاشت پیاز نیلوفر آبی:

یکی از ساختارهای رویشی نیلوفر آبی، پیازهای آن است که قابلیت رشد مجدد داشته و گیاه جدیدی پدید می آورد. از این ساختار می توان برای تکثیر آن نیز استفاده کرد، برای این کار باید پیازهای سالم که در شرایط مطلوب نگهداری شده اند را تهیه نمود و گلدان تیره رنگ که با بستر کشت گیاهان آبزی در کف آن پر شده است تهیه کنید، پیاز را درون این بستر به نحوی بکارید که جوانه رویشی آن رو به بالا باشد و در محلی قرار دهید که نور خورشید به آن برسد.

توجه کنید، کاشت پیاز یا بذر این گیاه اگر خیلی عمیق در گلدان یا حوضچه ها انجام شود سبب می شود که نور به آن ها نرسیده و جوانه زنی رخ ندهد. کاشت سطحی بذرها نیز ممکن است موجب شناور شدن بذرها یا پیاز این گل شده که مانع از جوانه زدن آن خواهد شد.

زمان گلدهی نیلوفر آبی

نیلوفر آبی در فصل تابستان و منتهی به پاییز گلدهی دارند، عمر گل های این گیاه کوتاه بوده و در حدود 3 تا 5 روز گل ها حفظ می شوند و پس از آن پژمرده شده و به درون آب خواهد رفت.

جمع‌بندی

نیلوفر آبی یکی از گیاهان آبزی بسیار زیبا و خاص می باشد که در نواحی مردابی و تالاب ها به صورت طبیعی یافت می شود. در این مطلب به معرفی این گیاه و روش های کاشت آن در ظروف کوچک و بزرگ و همچنین کاشت پیاز آن پرداخته شد تا با این گیاه و نیازهای آن بیشتر آشنا شوید.