مهمترین نکات مراقبت و نگهداری از گیاه مارانتا (دعا خوان)
گیاهان به عنوان بخش مهمی از اکوسیستم زندگی انسان ها و سایر موجودات به عنوان بخش جدا نشدنی از زندگی هستند. این وابستگی تا حد زیادی به ویژگی تولید کننده بودن گیاهان بازمی‌گردد. اگر گیاهان به عنوان منبع غذای سایر موجودات در طبیعت وجود نداشتند سرنوشت حیات به سمتی نامعلوم هدایت می‌شد. در این بین گیاهانی هستند که به واسطه داشتن ویژگی های خاص به عنوان گیاهان زینتی معرفی شده اند. این گیاهان می توانند بومی یک منطقه باشند و یا از منطقه ای به منطقه دیگر معرفی شده باشند و به عنوان یک گیاه زیبا نگهداری شوند.
نگهداری از گیاهان زینتی سابقه درازی دارد و از جنبه های زیادی قابلیت بررسی دارد. یکی از این جنبه ها افزایش روحیه افراد است. نگهداری از گیاهان مختلف می تواند به انسان شادابی و نشاط ببخشد و موجب بهبود شرایط روحی شود. این موضوع در زندگی پر از تنش و استرس امروزه بسیار نمود دارد. در این مطلب به معرفی گیاه زینتی مارانتا پرداخته می شود تا با این گیاه زیبا و خاص بیشتر آشنا شوید.
معرفی گل مارانتا
گل زینتی مارنتا در علم گیاه شناسی با نام Maranta leuconeura شناخته می‌شود و به خانواده گیاهی Marantaceae تعلق دارد. این گیاه با نام گیاه دعا خوان یا Prayer plant نیز شناخته می‌شود و این نام به دلیل واکنش حرکتی این گیاه به نور روز است و برگ های آن به صورت دست ها در هنگام دعا در می‌آیند. این گیاه زینتی گیاهی گلدار است و بومی جنگل های گرمسیری برزیل می‌باشد.
گل مارانتا تنوع زیادی دارد و تمامی آن ها ریزوم دار و چند ساله هستند که تا ارتفاعی در حدود 30 سانتی متری قابلیت رشد دارد. شکل عمومی این گیاه به صورت کپه‌ای است. برگ های این گیاه متراکم و توده ای بوده و روی آن نقش های متفاوتی ممکن است بسته به رقم گیاه دیده شود. شکل برگ نیز حالتی تخم مرغی دارد که می‌تواند تا اندازه 12 سانتی متری رشد داشته باشد.
در شرایط بومی و جنگلی این گیاه به صورت فرش کننده روی سطح جنگل رشد می کند و ریشه های خود را به بستر خاک می فرستد تا مواد غذایی را جذب کند. ریشه های این گیاه می تواند از محل گره های برگ نیز ایجاد شوند و به داخل خاک هدایت شوند.
در شرایط بومی، این گیاه گل هایی کوچک و به رنگ سفید تا بنفش تولید می کند که در فصل رشد آشکار می شود. این گیاه در شرایط نگهداری در منزل امکان تولید گل نخواهد داشت.
نیازهای گل مارانتا
برای اینکه گل مارنتای شما در بهترین وضعیت رشدی خود قرار داشته باشد باید به نیازهای آن توجه داشته باشید و به بهترین و موثرترین راه آن ها را رفع کنید در غیر این صورت رشد گیاه شما با مشکلات جدی رو به رو خواهد شد. در این بخش به معرفی نیازهای گل مارانتا برای رشد خواهیم پرداخت:
- نیاز نوری:
گل مارانتا برای اینکه بتواند به بهترین شکل رشد داشته باشد مثل هر گیاه دیگری نیاز دارد تا نور مورد نیاز آن تامین شود. تامین شدن نور مورد نیاز برای هر گیاهی یکی از کلیدی ترین فاکتورهای لازم برای رشد است. بعضی از گیاهان برای رشد نور مستقیم و طولانی مدت را می پسندند اما بعضی دیگر در این شرایط دچار آسیب خواهند شد. برای اینکه ناخواسته به گیاه خود آسیب نرسانید حتما به نیاز نوری آن توجه داشته باشید.
گل مارانتا برای رشد به نور خورشید به صورت غیر مستقیم نیاز دارد و قرار دادن آن در برابر نور مستقیم و شدید سبب آسیب به برگ های آن خواهد شد. برگ های این گیاه بخش اصلی زیبایی آن را تشکیل می دهند و در صورت ایجاد آسیب به این برگ ها گیاه شما ظاهر زیبای خود را از دست خواهد داد.
- نیاز آبی:
توجه به میزان آبیاری براساس نیاز گیاه را می‌توان یکی از مهمترین و تعیین کننده ترین فاکتور برای سلامت گیاه و رشد مناسب آن دانست. آبیاری کمتر از نیاز گیاه طبیعتا مشکلاتی از قبیل از دست رفتن شادابی، رنگ پریدگی و.. را در پی خواهد داشت و از طرفی آبیاری بیش از اندازه نیز موجب بروز انواع پوسیدگی های ریشه و طوقه خواهد شد و جذب مواد مغذی را با اختلال رو به رو خواهد کرد.
برای آبیاری گل مارانتا به این نکته توجه داشته باشید که این گیاهان به خشکی حساس هستند و بی آبی را تحمل نمی‌کنند بنابراین همواره رطوبتی متعادل را در خاک آن برقرار کنید. برای این منظور می‌توانید هر هفته یکبار در فصل بهار و تابستان اقدام به آبیاری کنید. بهتر است از آب بدون املاح زیاد و ترکیبات سمی مثل کلر استفاده کنید تا از آسیب احتمالی جلوگیری کنید.
- نیاز دما و رطوبت:
از آنجایی که گل مارانتا بومی نواحی گرمسیری با رطوبت بالاست، آن را در محلی که گرما و رطوبت مطلوبی برای گیاه داشته باشد نگهداری کنید. قرار دادن آن در محلی خشک و بدون رطوبت می تواند برای گیاه آسیب زا باشد. در صورتی که از این گیاه در مناطق خشک نگهداری می کنید می توانید از دستگاه های رطوبت ساز و یا جزیره هایی با استفاده از قلوه سنگ در اطراف گیاه درست کنید تا رطوبت اطراف گیاه افزایش داشته باشد.
- کوددهی و نیاز تغذیه‌ای:
تغذیه گیاهی گیاهان زینتی یکی از کلیدی ترین جنبه های نگهداری آن است و از آنجایی که عموما خاک و مواد مغذی موجود در آن در یک گلدان محدود است باید بتوانید مواد مورد نیاز گیاه را از طریق کوددهی فراهم کنید. برای تغذیه گل مارانتا می توانید در یک ماه دو بار کوددهی داشته باشید. کودهای مختلفی از قبیل کودهای جلبک دریایی، کود هیومیک اسید، انواع کودهای کامل مثل کود سه بیست، کود 10 52 10 و.. می توانند به تناوب مورد استفاده قرار بگیرند. کوددهی در فصل پاییز و زمستان باید با شدت کمتری انجام شود تا از آسیب احتمالی به گیاه جلوگیری شود.
کاشت گل مارانتا در گلدان و باغچه
در صورتی که قصد کاشت و نگهداری از این گیاه در باغچه و یا گلدان را دارید در این بخش با ما همراه باشید تا اطلاعات لازم برای انجام صحیح این کار را بدست آورید.
شما در صورتی که شرایط دمایی و رطوبتی لازم برای کاشت این گیاه را در باغچه و فضای باز را طبق موارد ذکر شده در بخش نیازهای گیاهی این گل زینتی دارید می توانید اقدام به این کار کنید در غیر این صورت پس از مدت کوتاهی این گیاه از بین خواهد رفت.
گل مارانتا برای رشد مناسب به خاکی اسیدی و با بافتی لومی نیاز دارد که به خوبی زه کشی شده باشد و آب در خاک محل کاشت آن حالت ماندابی پیدا نکند. ماندابی شدن آب می تواند سبب مشکلاتی از قبیل پوسیدگی های ریشه و طوقه را سبب شود. برای انتخاب محل مناسب کاشت در باغچه باید متوجه شوید کدام نقطه از باغچه شما زودتر آب خود را از دست می دهد و یا در کدام نقطه شاهد تجمع آب حاصل از بارندگی ها نیستید. بعد از انتخاب محل کاشت از نظر جنس خاک باید به میزان دریافت نور نیز توجه ویژه داشته باشید و از کاشت این گیاه در محلی که نور طولانی مدت مستقیم و شدید دریافت می کند خودداری کنید.
اگر شما دسترسی به باغچه و فضای باز ندارید و یا شرایط محیطی لازم نیز فراهم نیست می توانید از این گیاه در گلدان و شرایط داخل منزل نگهداری کنید. برای این کار ابتدا بستر کشت مناسب تهیه کنید که زه کشی خوب و ماده آلی بالایی داشته باشد. اسیدیته خاک نیز مهم است و باید خاک آن به شرایط اسیدی گرایش داشته باشد تا شاهد رشد ایده آل گیاه باشیم. استفاده از اصلاح کننده های اسیدیته خاک و یا اضافه کردن پیت ماس می تواند بستر کشت را تا حد قابل قبولی اسیدی کند. پس از کاشت این گیاه در گلدان مناسب، آن را در محلی از منزل یا محل کار قرار دهید که نور غیر مستقیم دریافت کند و دمای مورد نیاز و رطوبت آن نیز فراهم شده باشد. پس از قرار دادن گلدان در محل ایده آل، سایر نگهداری ها از قبیل آبیاری و کوددهی صحیح را طبق برنامه انجام دهید تا بتوانید گیاهی شاداب و با طراوت داشته باشید.
هرس گل مارانتا
این گیاه در شرایط عادی و بومی خود نیازی به هرس و حذف بخش های مختلف ندارد اما در صورتی که در گلدان نگهداری شوند ممکن است ظاهری نا مرتب و رشدهای غیر متعادل داشته باشند که در این صورت با انجام هرس و بخش های ناهنجار می توانید گیاه خود را به شکلی زیبا تربیت کنید. گاهی نیز ممکن است بخش های آسیب دیده و رنگ پریده در گیاه بخصوص در برگ ها ایجاد شود که در این صورت می توان آن ها را حذف نمود.
برای انجام هرس نیز از چاقو یا قیچی باغبانی تیز و ضدعفونی شده استفاده کنید تا از انتقال بیماری های مختلف به گیاه جلوگیری شود.
تکثیر گل مارانتا
از آنجایی که این گیاه زینتی یک گیاه ریزوم دار است برای تکثیر آن می‌توان از راه تقسیم گیاه در حین تعویض گلدان اقدام کرد. برای انجام این کار باید ابتدا به آرامی گیاه اصلی را از گلدان خارج نمود و ریشه آن را از خاک عاری کرد. سپس ریشه ها را از هم جدا کرده تا هر بخش را جداگانه در گلدانی دیگر بکارید. پس از کاشت آن را آبیاری کرده تا رشد کند و به گیاه جدیدی تبدیل شود. تکثیر از طریق قلمه ساقه و ریشه دار شدن قلمه از محل گره برگ نیز امکان پذیر است.
آفات و بیماری های گل مارانتا
مثل هر گیاه زینتی خانگی دیگری این گیاه نیز ممکن است مبتلا به آفات و بیماری هایی شود. معمولا فراوان ترین آفات خانگی انواع کنه ها و شپشک ها هستند که با استفاده از روش های غیر شیمیایی و شیمیایی قابل مهار هستند. بیماری های مختلف مثل انواع لکه برگی های قارچی و یا باکتریایی ممکن است گیاه را مورد حمله قرار دهند که برای مقابله با آن ها باید نسبت به تقویت گیاه خود توجه داشته باشید و در صورت ابتلای گیاه شما با موارد فوق با کارشناسان گیاهپزشکی مشورت کنید تا بهترین درمان را به شما پیشنهاد دهند.
جمع‌بندی
در این مقاله گیاه زینتی مارانتا معرفی شد و روش های کاشت و نگهداری آن نیز شرح داده شد تا با این گیاه بیشتر آشنا شده و بتوانید به بهترین شکل نیازهای آن را برطرف کنید و گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید.
