کمبود عناصر NPK در گیاه ذرت
1- کمبود نیتروژن:
نقش در گیاه: نیتروژن مهمترین عنصر در تغذیه گیاهان میباشد که تعیین کننده رشد رویشی آنها است. در ساخت ترکیبات پروتئینی و اسیدهای آمینه و کربوهیدرات ها نقش فعال دارد.
علائم کمبود این عنصر: کمی رشد، رنگ پریدگی، بوته های جوان سبز مایل به زرد و زردی به شکل V از حاشیه نوک برگ در گیاه بالغ دیده میشود. میوه بلال فشرده شده و دانه های آن سخت و براق میشوند.
عوامل تشدید کمبود: هوای سرد و مرطوب، زمینهای غرقابی، خاکهای شنی با مواد آلی کم، خشکی در اواسط فصل رشد و آبشویی توسط باران.
روشهای اصلاح کمبود نیتروژن:
کودهای نیتروژنه به دو صورت میتوانند به خاک اضافه شوند:
۱) کودهای آلی: مثل کودهای دامی و برگهای پوسیده
2) کودهای معدنی: مثل کودهای شیمیایی از قبیل نیترات آمونیوم، فسفات آمونیوم و اوره
2-کمبود فسفر:
نقش در گیاه: فسفر در کلیه فعالیتهای حیاتی گیاه نقش دارد. در تولید بذر و رشد ریشه و همچنین در انتقال انرژی و تولیدRNA و DNA و تنظیم خواص ژنتیکی گیاه دخالت دارد.
علائم کمبود: برگها اوایل فصل رشد قرمز یا ارغوانی میشوند. انتهای برگها خشک شده و در خوشه انحنا ایجاد میشود. دانه ها در ردیف های نامنظم تشکیل شده و دانه های انتهای خوشه تشکیل نمیشوند.
عوامل تشدید کمبود: هوای سرد، خاکهای خیلی مرطوب، خیلی خشک، خیلی سفت و صدمات وارده به ریشه در اثر عملیات زراعی یا حشرات خاکزی.
روشهای تامین فسفر: مصرف كودهاي فسفره در خاك و آب آبیاری ازجمله سوپر فسفات، فسفات آمونيوم، نيتريک يا نيتروفسفات
3-کمبود پتاسیم:
نقش در گیاه: این عنصر برای سنتز و انتقال مواد مغذی در گیاه لازم است. در رفع آثار عدم تعادل بعضی از عناصر غذایی گیاه در خاک کمک میکند. در تنظیم فعالیت جذب آب موثر میباشد.
علائم کمبود: از علائم اولیه کمبود پتاس میتوان به زردي و حالت پژمردگی حاشیه برگها اشاره کرد. این علائم معمولاً از پایین شروع شده، سپس به سمت بالا ادامه پیدا میکنند و باعث خشکیدگی در نوک برگهای پایینی میشوند. گیاه اغلب دیررس شده و دوره رشدی آن طولانیتر میشود. اغلب بلالها کوچک مانده، دانه هاي آنها ریز و در نوك گیاه تعداد محدودي دانه تشکیل میگردد.
عوامل تشدید کمبود: خاکهایی با مواد آلی زیاد، خاکهای شنی، خاکهای مرطوب و سخت.
روشهای تامین پتاسیم: كوتاه ترين و مطمئن ترين راه جلوگيري از كمبود پتاسيم با تأمين منابع كافي این عنصر در خاك به هنگام كاشت ميباشد( روش آزمون خاک). به عنوان مثال مصرف پتاسيم به ميزان 80 گرم در مترمربع از طريق آب آبياري (به صورت تزريق در سيستم آبياري) و یا مصرف 300 تا 500 ميلي گرم در ليتر نيترات پتاسيم (KNO3) به طورکلی در درمان این کمبود موثر است. براي درمان معمولاً محصول بايد تغذيه برگي شود. برای محلولپاشی از کودهایی مثل نيترات پتاسيم با غلظت 2 در هزار استفاده میشود. اگر چه تأمين كل نياز گیاه به پتاسيم از طريق برگ امكان پذير نميباشد.