آشنایی با اصول و روش‌های نگهداری چمن
اصول و روش های نگهداری از چمن
چمن یک نوع پوشش گیاهی است که ریشه نسبتا عمیقی داشته و علاوه بر کاربرد آن در فضای سبز اماکن و پارک‌ها، باعث کنترل فرسایش خاک می‌شود. چمن‌ها در انواع مختلف و بر اساس اقلیم‌ها دسته بندی می‌شوند بنابراین اگر قصد استفاده از چمن برای فضای سبز خود دارید باید حتما به اقلیم خود توجه داشته باشید و چمن مناسب با اقلیم خود را تهیه کنید.
در این مقاله به مواردی که در نگهداری از چمن به شما کمک می‌کند خواهیم پرداخت:
- 1) آبیاری چمن:
یکی از مهمترین نکاتی که در نگهداری چمن باید به آن توجه کرد آبیاری چمن است. در آبیاری چمن باید از آبیاری روزانه اجتناب کرد، این عمل باعث سست شدن ریشه چمن شده و مقاومت آن نسبت به خشکی و کم آبی کاهش می‌یابد. بهترین الگوی آبیاری برای چمن بسته به نوع آن، مقاوم به کم آبی یا عدم مقاومت چمن نسبت به کم آبی است. بذر چمن برای سبز شدن به آب زیادی نیاز دارد تا جوانه بزد، بدین منظور 3 الی 4 بار آبیاری ملایم در روز لازم خواهد بود. چمن تازه سبز شده نسبت به چمنی که به خوبی در خاک مستقر شده نیاز آبی بیشتری دارد و باید تا 2 هفته به صورت روزانه و هر روز 3 الی 4 نوبت آبیاری شود.آبیاری چمن به صورت کم عمق و متناوب باعث کم عمق شدن ریشه آن می‌شود در حالی که آبیاری به صورت عمیق ولی با فاصله بیشتر سبب گسترده شدن بیشتر ریشه می‌شود.
زمان مناسب در طول شبانه روز برای آبیاری، بین 4 تا 10 صبح می‌باشد. آبیاری در این زمان به کاهش تبخیر توسط باد و تبخیر طبیعی کمک می‌کند. آبیاری در ساعات شب احتمال ابتلای چمن شما به بیماری‌ها را افزایش می‌دهد و آبیاری در ساعات گرم روز آب را پیش از اینکه در دسترس چمن قرار بگیرد تبخیر می‌شود و سبب سوختن چمن می‌شود. استفاده از آبپاش‌های قوسی آب بیشتری را هدر می‌دهند. سعی کنید میزان آب مصرفی در هر بار آبیاری را به صورت دقیق محاسبه کنید تا بهترین شرایط آبی برای چمن خود را فراهم کنید.
- 2) کوددهی چمن:
کوددهی چمن باید براساس آزمایش خاک و سپس انتخاب بهترین کود باشد. کوددهی چمن به دو صورت محلول پاشی و سرک است. محلول پاشی کود سبب افزایش مقاومت چمن نسبت به آفات و بیماری‌ها می‌شود در نتیجه این روش کوددهی پیشنهاد می‌شود. در فصل زمستان، در مناطق معتدل بهتر است تا در روزهای گرم چمن خود را با کود فسفات، پتاسیم و کود آمینو اسید تقویت کنید. کوددهی با این عناصر سبب افزایش مقاومت چمن در فصل زمستان به سرمازدگی می‌شود.
- 3) آفات و بیماری‌های چمن:
یکی از مهمترین آفات چمن فضای سبز، آبدزدک‌ها می‌باشند که در صورت وجود در محوطه چمن‌کاری شده، سبب خشک شدن چمن و از دسترس خارج شدن آب مورد نیاز چمن می‌شود. برای دور کردن این آفت از چمن می‌توان از انواع آفتکش‌ها با فرمولاسیون‌های مختلف استفاده کرد.
بیماری‌هایی که به گیاه چمن حمله می‌کنند تنوع نسبتا بالایی دارند اما در همه موارد با افزایش مقاومت چمن با کوددهی و آبیاری مناسب و همچنین ضدعفونی بذور پیش از کاشت، جلوگیری از وقوع آن‌ها امکان‌پذیر است. از بین بیماری‌های مهم چمن، به بررسی چند مورد از آن‌ها می‌پردازیم:
1) لکه دلاری یا Dollar spot:
بیماری لکه دلاری یکی از بیماری‌های متداول چمن است که به انواع مختلف چمن حمله می‌کند. عامل این بیماری قارچی به نام Clarireedia jacksonii می‌باشد. حساسترین نوع چمن نسبت به این بیماری چمن چایر و آروا می‌باشد. زمان شیوع این بیماری اوایل خرداد ماه تا آذر ماه می‌باشد. از علائم آن می‌توان به از بین رفتن نقاط کوچکی روی چمن اشاره کرد که با گذشت زمان و عدم کنترل آن، لکه‌ها به هم پیوسته و بزرگ می‌شوند. چمن‌هایی که با کمبود مواد غذایی مواجه هستند بیشترین حساسیت را نسبت به این بیماری دارند. در صورت مشاهده این بیماری آبیاری عمیق و حذف توده‌های ضعیف پیشنهاد می‌شود.
2) بیماری زنگ چمن:
بیماری زنگ چمن علائم واضحی دارد که در ابتدا نقطه‌های کوچک زرد رنگ روی برگ‌های نمایان می‌شود. با توسعه بیماری این لکه‌ها طویل می‌شوند و روی لکه‌ها لایه‌هایی از هاگ قارچ تشکیل می‌شود که ظاهر پودری و شبیه زنگ نمایان می‌شود. برای جلوگیری از بیماری زنگ باید سعی کنید تا چمن قوی پرورش دهید برای این منظور کوددهی و آبیاری باید به صورت منظم و دقیق انجام شود. هوادهی نیز در کنترل این بیماری و دیگر بیماری‌ها و آفات نقش مهمی دارد.
3) سفیدک پودری چمن
این بیماری یکی از بیماری‌های شایع چمن در نواحی با دمای معتدل است. رطوبت بالا، سایه‌ی زیاد و عدم هوادهی یا هوادهی کم از جمله شرایطی است که سبب ایجاد این بیماری می‌شوند. رشته‌های نازک و سفید رنگ قارچ بر روی برگ‌های چمن ظاهر می‌شود و منظره‌ای سفید پوش شده به برگ‌ها می‌دهد. بهترین روش مقابله با این بیماری براساس پیشگیری از رخداد بیماری، با کاشتن ارقامی که نسبت به سایه حساس نیستند، در مناطق سایه‌دار انجام می‌شود. درصورت بروز بیماری استفاده از قارچکش مناسب نیز توصیه می‌شود.
نگهداری از چمن
برای داشتن یک محوطه چمن کاری شده زیبا باید یکسری اقدامات جهت نگهداری آن انجام دهید. از این اقدامات می‌توان به کوتاه کردن و هوادهی چمن اشاره کرد که در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم:
اصلاح چمن:
برای کوتاه کردن چمن هرگز چمن را از یک سمت کوتاه نکنید تا از رشد زاویه دار چمن جلوگیری کنید. اصلاح چمن در زمان بالا بودن رطوبت یا در شرایط خیسی چمن سبب باقی ماندن خرده‌های چمن روی سطح چمن و باعث خفه شدن آن می‌شود. برای کوتاه کردن یا اصلاح کردن چمن ابزارآلات متنوعی در بازار در دسترس است که می‌توان به انواع چمن‌زن دستی، چمن زن موتوری و چمن زن برقی اشاره کرد که بسته به میزان و مساحت فضای سبز شما قابلیت استفاده دارند.
هوادهی چمن:
هوادهی فرایندی است که طی آن در سطح چمن حفره ایجاد می‌کنند تا از تراکم خاک کم شود و آب و مواد مغذی به ریشه گیاه چمن برسد. با رفت و آمد روی چمن و استفاده از ابزارهای اصلاح چمن، سطح چمن فشرده می‌شود و این فشردگی سبب نرسیدن اکسیژن و مواد مغذی به ریشه گیاه می‌شود. زمان مناسب جهت هوادهی در فصل رشد چمن است و پیش از زمانی است که گیاه به رشد کامل خود برسد. توصیه می‌شود که عمل هوادهی هر ساله انجام شود. چمن‌های سردسیری را اوایل بهار و چمن‌های گرمسیری را در آغاز فصل گرم (انتهای بهار یا ابتدای تابستان) انجام دهید. چمن‌هایی که به خواب زمستانی رفتند را نباید هوادهی کرد.
با توجه به مطالب و نکاتی که در خصوص نگهداری از چمن بیان شد، اهمیت نگهداری اصولی از چمن با توجه به نوع چمن انتخاب شده و ویژگی‌های اقلیمی محیط کاشت روشن‌تر گردید. با رعایت موارد ذکر شده می‌توانید چمن زیبا و سالم داشته باشید.
