نکات طلایی در کاشت و نگهداری افرای ژاپنی

استفاده از گیاهان زینتی و درختچه ها در اندازه های مختلف برای ایجاد فضای سبز در مکان های مختلف یکی از نیازهای فضاسازی فضای سبز محسوب می شود. شما با استفاده از این درختان و درختچه ها می توانید جلوه خاصی به محل زندگی خود بدهید و این موضوع در افزایش شادابی و بهبود روحیه تاثیر مثبتی خواهد داشت. برخی از این گیاهان زینتی که در فضای سبز بکار گرفته می شوند ویژگی های بخصوصی دارند و آن ها را برای استفاده در این فضاها مناسب می کند از جمله ظاهر زیبا، سازگاری بالا با محیط، نگهداری آسان و.. و در صورتی که بتوانید به صورت منظم از آن ها نگهداری کنید تا سالیان سال می توانند زینت بخش فضای سبز شما باشند. در این مقاله به معرفی یکی از گیاهان زینتی که در فضای سبز بکار گرفته می شود خواهیم پرداخت.

معرفی افرای ژاپنی

افرای ژاپنی که در زبان انگلیسی با نام های Japanese maple و یا Palmate maple شناخته می شود به لحاظ زیستگاه اصلی بومی کشورهای ژاپن، کره، چین، شرق مغولستان و جنوب شرق روسیه می باشد. این گیاه همچنین با نام علمی Acer palmatum شناخته می شود که متعلق به خانواده گیاهی  Sapindaceae می‌باشد. ارقام و کلتیوارهای بسیار زیادی از این گیاه توسعه یافته که هرکدام ویژگی های منحصر به فردی در بخش های مختلف مثل برگ ها و یا رنگ کلی دارند. این گیاه در حال حاضر در سراسر دنیا پرورش داده می شود و به عنوان گیاه زینتی از آن نگهداری به عمل می‌آید.

گیاه افرای ژاپنی یک گیاه دولپه محسوب می شود که می تواند تا ارتفاعی در حدود 6 تا 10 متر رشد داشته باشد و به ندرت به ارتفاع 16 متری می رسد، از این نظر این گیاه به عنوان یک درختچه در نظر گرفته می شود. در برخی موارد دیده شده که این درختچه در نواحی سایه دار جنگل های متراکم نیز رشد کرده است. این موضوع نشان از سازگاری بالای این گیاه در شرایط محیطی مختلف دارد. تنه این درختچه ممکن است به صورت چندتایی باشد که در سطح زمین به هم می‌پیوندند. سایه انداز و شکل رشد بخش هوایی این درختچه به صورت گنبدی شکل است و این ساختار در شرایطی که گیاه به بلوغ خود رسیده است بیشتر دیده می شود. برگ های این گیاه طولی معادل 4 تا 12 سانتی متر دارند لوب هایی روی برگ اصلی دیده می شود که به شکلی شبیه کف دست دارند و می تواند 5، 7 و یا 9 لوب داشته باشد. هر کدام از لوب ها به صورت نوک تیز رشد می کنند و شکل می گیرند.

گل‌های افرای ژاپنی روی گل آذین های کوچکی به صورت منفرد تشکیل می شوند و هر گل، 5 کاسبرگ قرمز تا بنفش به همراه 5 گلبرگ مایل به سفید دارد. میوه‌ای که این درختچه تولید می کند مشابه سایر افرا ها به صورت سامار می باشد این شکل از میوه ها به صورت بالدار هستند و هر میوه یک جفت بال در ساختار خود دارد. یکی از ویژگی های بخصوص این گیاه این است که حتی در طبیعت نیز این گیاه تنوع ژنتیکی بالایی از خود نشان می دهد و حتی در یک نسل پس از والدین نیز گیاهچه حاصل می تواند در اندازه، رنگ و شکل برگ ها متفاوت از والدین ظاهر شود.

نیازهای افرای ژاپنی

توجه به نیازهای یک گیاه برای اینکه بتواند به خوبی رشد و توسعه پیدا کند یک اصل مهم طبقه بندی می شود. رفع به موقع و اصولی این نیازها می تواند به افزایش مقاومت گیاه به آفات و بیماری ها و همچنین شرایط محیطی نامساعد کمک بسیاری کند از این رو داشتن آگاهی نسبت به این نیازها و چگونگی رفع آن از الزامات نگهداری از هر گیاهی است. در این بخش به معرفی نیازهای مهم گیاه افرای ژاپنی خواهیم پرداخت و روش های رفع آن را نیز بیان خواهیم کرد:

• نیاز نوری:

بر هیچکس پوشیده نیست که نور نقش بسیار مهمی در رشد گیاهان ایفا می کند و در صورت عدم تامین آن رشد گیاه نیز دچار اختلال خواهد شد. نیاز به نور در گیاهان مختلف متفاوت است و براساس آن برخی از گیاهان به نور زیاد و برخی دیگر به نور کم نیاز دارند. همانطور که گفته شد تنوع ارقام افرای ژاپنی بسیار بالا می باشد و این تنوع در نیازهای آن ها نیز اثر گذار است. افرای ژاپنی می تواند در محیط های کاملا سایه دار رشد داشته باشد و یا در مکان هایی با نور فیلتر شده به خوبی رشد کند. توصیه می شود در خصوص نوع افرای ژاپنی که نگهدرای می کنید تحقیق کنید تا به بهترین شکل نیازهای آن را برطرف کنید.

• نیاز به آب:

آبیاری به موقع و در میزان لازم در رشد و توسعه گیاهان نقش مهمی دارد. آبیاری بیش از اندازه برای هر گیاهی بسیار مضر می باشد و در نتیجه آن انواع پوسیدگی های ریشه به عنوان شایع ترین عارضه در گیاهان، بخصوص گیاهان گلدانی و آپارتمانی ایجاد می شود که سبب نابودی کامل گیاه خواهد شد. افرای ژاپنی به لحاظ آبیاری نیاز دارد که به صورت منظم آبیاری شود و در فاصله دو آبیاری خاک آن به خوبی خشک شود. به این موضوع توجه داشته باشید که بستر کشت مورد استفاده برای این گیاه باید به خوبی زه کشی شده باشد و از تجمع آب در انتهای گلدان و یا خاک آن جلوگیری به عمل آید.

در خصوص افرای های ژاپنی که به تازگی کاشته شده اند فاصله هر بار آبیاری را 2 تا 3 روز یکبار تنظیم کنید و پس از گذشت یک ماه، آبیاری را هر 1 هفته یکبار انجام دهید. توجه داشته باشید که تغییر ناگهانی در روند آبیاری ایجاد نکنید و به مرور فاصله آبیاری را به هر هفته یکبار برسانید تا از ایجاد تنش در گیاه جلوگیری کرده باشید.

• دما و رطوبت:

دما و رطوبت در کنار هم شرایط اقلیمی یک منطقه را تشکیل می دهند و براساس این ویژگی ها پوشش گیاهی و جمعیت گیاهان سازگار با آن منطقه شکل خواهند گرفت. در خصوص افرای ژاپنی در ارقام مختلف نیاز به رطوبت در آن ها متفاوت می باشد. افرای ژاپنی قرمز در شرایط خشک و گرم دچار چروکیدگی برگ ها می شود در حالی که افرای ژاپنی سبز مقاومت بیشتری نسبت به این شرایط دارد. شما باید در سال های اول کاشت افرای ژاپنی آن را در برابر بادهای شدید و سرمای شدید زمستان محافظت کنید تا گیاه به خوبی مستقر شده و در برابر این شرایط به مقاومت کافی برسد.

• تغذیه گیاهی:

یکی از نکات مهم در نگهداری و پرورش افرای ژاپنی تغذیه آن با ترکیبات مختلف است. برای کوددهی افرای ژاپنی باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

از کوددهی به افرای ژاپنی تازه کاشته شده در سال اول پرهیز کنید و کوددهی را به سال دوم به بعد موکول کنید. در حین کاشت، افرای ژاپنی را در بستری غنی از کمپوست و ماده آلی بکارید تا نیاز به تغذیه گیاهی به صورت خارجی در سال اول از بین برود. کوددهی در سال های آتی با ترکیبات کودی مایع نباید انجام شود چرا که ممکن است سبب سوختگی ریشه شود. بهترین کودهایی که می توان برای تغذیه گیاهی افرای ژاپنی استفاده کرد ترکیبات کودی آرام رهایش هستند. این کودها عموما به صورت گرانوله (بجز کود اوره) تولید می شوند. در فرایند کوددهی سعی کنید به صورت یکسان در همه نواحی رشد ریشه کود را در اختیار گیاه قرار دهید. بهترین زمان کوددهی نیز اواخر زمستان و یا اوایل بهار می باشد.

کاشت گیاه افرای ژاپنی

در خصوص کاشت گیاه افرای ژاپنی باید به نکات مختلفی از قبیل زمان کاشت، محل کاشت، شرایط اقلیمی و جنس خاک توجه داشته باشید. در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت:

• بهترین زمان کاشت افرای ژاپنی:

فصول بهار و پاییز بهترین فصل های کاشت افرای ژاپنی محسوب می شوند و به نوعی می توان گفت کاشت افرای ژاپنی در بهار مزیت های بیشتری نیز دارد که می توان به استقرار بهتر گیاه پیش از فرا رسیدن زمستان اشاره کرد. کاشت افرای ژاپنی در پاییز کمی دشوار است و از آن جایی که این درختچه در سال های اول کاشت ضعیف و آسیب پذیر است باید به صورت جدی از آن در برابر سرما و بادهای سرد و شدید و یخبندان محافظت نمود.

• بهترین مکان کاشت افرای ژاپنی:

بهترین مکانی که برای کاشت افرای ژاپنی می توانید انتخاب کنید جایی است که نور را به صورت مقطعی دریافت کند، در صبحگاه در معرض نور خورشید بوده و هنگام عصر در سایه قرار بگیرد. این درختچه باید در مکانی کاشته شود که در برابر بادهای شدید در طول فصل در امان باشد و این موضوع باید به نوعی تنظیم شود که دریافت نور آن را مختل نکند. نور شدید می تواند سبب چروکیدگی و آفتاب سوختگی برگ ها شده و ظاهر زیبای این گیاه را نابود کند. برای حفاظت از این گیاه در برابر آفتاب شدید در تابستان، می توانید از شیدهای گلخانه برای ایجاد سایه استفاده کنید که این ساختار ها مانع از تابش مستقیم نور خورشید به بخش هوایی گیاه خواهند شد و گیاه دچار آفتاب سوختگی نخواهد شد.

• روش کاشت افرای ژاپنی:

پس از انتخاب مکان مناسب برای کاشت از نظر غنای بالای مواد مغذی در خاک و همچنین مناسب بودن زهکشی آن، باید گودالی در حدود سه برابر اندازه ریشه گیاه حفر کنید سپس ریشه گیاه را به آرامی در مرکز گودال گذاشته به طوری که طوقه گیاه دفن نشود، سپس به آرامی اقدام به پرکردن گودال و مستقر کردن گیاه در خاک کنید. پس از کاشت این درختچه را به صورت منظم آبیاری کنید تا رشد کند.

• کاشت افرای ژاپنی در گلدان:

بنسای های افرای ژاپنی بین علاقمندان به گیاهان زینتی بسیار محبوب می باشد و اگر قصد دارید که افرای ژاپنی را در گلدان نگهداری کنید بهتر است تا انواع کوچک و کوتوله آن را انتخاب کنید. کاشت افراهای ژاپنی بزرگ در گلدان می تواند به آن ها شوک وارد کرده و سبب آسیب به آن ها شود.

آفات و بیماری های افرای ژاپنی

مثل هر گیاه دیگری افرای ژاپنی نیز می تواند مورد حمله و آسیب آفات و بیماری های متعددی شود. از این آفات می توان به شته‌ها، انواع شپشک ها، کنه ها و سوسک ژاپنی اشاره کرد که به سرعت بخش هوایی این گیاه را نابود می کند. برای نابودی آفات مکنده مثل شته ها و شپشک ها می توانید از ترکیبات ارگانیک مثل روغن چریش و یا سایر روش های غیر شیمیایی استفاده کنید اما برای مهار برخی آفات مثل سوسک ها و.. نیاز به استفاده از سموم شیمیایی کشاورزی مثل انواع حشره کش ها خواهد بود که باید با مشورت گیاهپزشک اقدام به استفاده از این ترکیبات کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله گیاه افرای ژاپنی به عنوان یکی از گیاهان محبوب و زیبا برای استفاده در فضای سبز در مکان های مختلف معرفی شد و روش های کاشت آن به همراه معرفی نیازهای مختلف آن نیز شرح داده شد تا با استفاده از این مطلب بتوانید نسبت به نیازهای این گیاه آگاهی بیشتری پیدا کرده و به بهترین شکل از آن نگهداری کنید.