آموزش کاشت و نگهداری نخل دم ماهی

گیاهان نقش های بسیاری در زندگی روزمره ما انسان ها دارند و بدون آن ها ادامه حیات بشریت قابل تصور نخواهد بود. در بین گیاهانی که ارتباط مستقیمی با زندگی ما دارند، بیشتر گیاهان زراعی و درختان میوه و .. شناخته شده اند اما گروه دیگری نیز تحت عنوان گیاهان زینتی وجود دارند که جنبه های روحی و روانی انسان ها را درگیر خود می کنند و محیط زندگی ما را شادتر و روح نواز تر خواهند کرد. گیاهان زینتی از تنوع زیادی برخوردار هستند و از اقلیم های مختلف گردآوری شده و به بخش های دیگر جهان پراکنده شده اند و توسط افراد و علاقمندان مورد استفاده قرار می گیرد.

در این مطلب به بررسی و معرفی یکی از گیاهان زینتی به نام نخل دم ماهی خواهیم پرداخت.

معرفی نخل دم ماهی

همانطور که از نام این گیاه زینتی پیداست، به گروه نخل ها تعلق دارد و به لحاظ علمی یکی از گونه های درختان نخل می باشد. در زبان انگلیسی به این گیاه Fishtail palm گفته می شود که به صورت ترجمه به زبان فارسی منتقل شده است و با این نام شناخته می شود.

نخل دم ماهی بومی نواحی آسیا شامل کشور های چین، هند، اندونزی و.. بوده و همچنین در بخش های شمال استرالیا و جنوب اقیانوس آرام به صورت طبیعی روییده و قابل مشاهده می باشد. یکی از گونه های معروف این گیاه زینتی Caryota urenus است. نخل دم ماهی بخاطر داشتن برگ های بزرگ و با شکل منحصر به فرد خود شناخته شده اند. برگ های این گیاه به شکل بادبزن و با حاشیه های زبر یادآور دم ماهی است و علت نامگذاری آن نیز شباهت این دو عضو می باشد.

نخل دم ماهی در شرایط رشد آپارتمانی و شرایط محدود می تواند به ارتفاعی در حدود 2 تا 3 متر برسد و در شرایط طبیعی ارتفاعی در اندازه درخت بزرگ به خود خواهد گرفت.

معرفی نیازهای نخل دم ماهی

داشتن گیاهی شاداب و سرحال در گرو رفع نیاز از آن می باشد. گیاهان نیز مانند انسان ها برای بقا و رشد نیاز دارند تا نیاز های آن ها به درستی پاسخ داده شود. این نیاز ها می توانند محیطی بوده و یا تغذیه ای باشند. برای اینکه بتوانید از گیاه خود به خوبی مراقبت کنید باید در درجه اول به خوبی نسبت به نیاز های آن آگاهی داشته باشید. در این مطلب به معرفی نیازهای نخل دم ماهی و راه های رفع آن خواهیم پرداخت:

• نیاز به نور:

یکی از مهمترین عوامل موثر در کیفیت و کمیت رشد گیاهان چه زینتی و چه زراعی نور محیط است. هر گیاه براساس نیاز ها و ویژگی های فیزیولوژیکی که دارد نیازمند نور با شدت مشخصی است. دریافت نور بیش از آن یا کمتر از آن برای گیاه نامناسب می باشد. نخل دم ماهی برای رشد خود نیازمند دریافت نور کافی به صورت غیر مستقیم است و در شرایط نگهداری آپارتمانی بهتر است نور صبحگاهی را کامل دریافت کند و بهتر است به صورت غیر مستقیم باشد.

• نیاز به آب:

آبیاری و نحوه آن یکی از اصول مهم در نگهداری از گیاهان می باشد و هیچ استثنایی نیز در آن وجود ندارد. آبیاری بیش از اندازه و خارج از نیاز گیاه می تواند برای گیاه آسیب زا باشد. در خصوص نخل دم ماهی، آبیاری باید به صورتی انجام شود که رطوبت خاک همواره حفظ شود اما غرقابی و سنگین نشود تا تنفس ریشه ها دچار اختلال نگردد. بهتر است زمانبندی آبیاری را براساس رطوبت محیط و زمانی که سطح خاک شروع به خشک کردن نمود تعیین کنید.

• نیاز دمایی و رطوبت:

دما و رطوبت محیط رشد گیاهان نقش بسیار موثری در شادابی و سرحالی گیاهان دارد. در خصوص نخل دم ماهی، دمای بین 18 تا 29 درجه سلسیوس برای رشد این گیاه ایده آل خواهد بود. دماهای بسیار بالاتر یا پایین تر می تواند موجب خسارت شدید به گیاه شود. رطوبتی که برای این گیاه در نظر گرفته می شود معمولا 50 درصد یا بیشتر است.

• نیاز تغذیه ای:

تغذیه گیاهی برای رشد بهتر و افزایش شادابی گیاهان، خصوصا گیاهان آپارتمانی که در محیط و بستر محدودی رشد می کنند یک الزام می باشد. برای داشتن نخل ماهی شاداب، در فصل رشد بهتر است هر ماه یکبار از کود های شیمیایی و یا کودهای ارگانیک بسته نیاز گیاه خود استفاده کنید. به صورت عمومی، در ابتدای فصل از یک ترکیب کودی فسفر بالا مثل کود 10 52 10 به همراه کود اسید هیومیک استفاده کنید و برای ادامه فصل از کود آمینواسید،  کود جلبک دریایی استفاده کنید. موارد یاد شده براساس نیاز گیاهی و شرایط عمومی گیاه تعیین می شود و بهتر است برای داشتن برنامه دقیق تغذیه ای بهتر است با متخصصین کشاورزی و گیاهپزشکی مشورت کنید.

کاشت نخل دم ماهی

کاشت گیاهان زینتی در گلدان برای نگهداری در فضای بسته یکی از کلیدی ترین راه های نگهداری مناسب گیاهان است. تهیه بستر کشت مناسب و غنی برای کاشت گیاه از الزامات است. گیاهان زینتی مختلف، بسته به ویژگی های رشدی که دارند نیاز به بستر کشت ها و مواد مغذی مختلفی دارند که باید از طریق خاک تامین شود.

برای کاشت نخل دم ماهی در گلدان نیاز به گلدان با اندازه مناسب دارید تا بتواند برای مدت زمان ایده آلی در آن گلدان زندگی و رشد کند. گلدان مورد استفاده می تواند رنگ و شکل متفاوتی داشته باشد که کاملا به سلیقه شما بستگی دارد.

پیش از هر اقدامی برای تهیه خاک، باید از باز بودن خروجی های زیر گلدان خود اطمینان حاصل کنید تا از این خروجی ها، آب اضافی خارج شده و حالت ماندابی به خود نگیرد. پس از اطمینان از این موضوع باید ته گلدان را با کمک پوکه معدنی پر کنید تا ماندابی ایجاد نشود. خاک سبک، زه کشی بالا، با بافت شنی که ماده آلی بالایی نیز داشته باشد برای کاشت این گیاه مناسب می باشد. بستر  کشت آماده با این ویژگی ها را به صورت آماده می توانید تهیه کنید و یا به صورت جداگانه تهیه و ترکیب و استفاده کنید.

تکثیر نخل دم ماهی

تکثیر گیاهان یکی از راه های حفظ آن ها برای مدت های طولانی می باشد و حتی می تواند به عنوان یک منبع درآمد نیز به آن نگاه کرد. برای تکثیر نخل دم ماهی راه های مختلفی وجود دارد که آسان ترین آن استفاده از جداسازی نخل های رشد کرده از گلدان می باشد. برای این کار طبق مراحل زیر عمل کنید:

• ابتدا گلدان دیگری مشابه با آن چه پیش تر گفته شد تهیه کنید و آن را با بستر کشت یاد شده تا نصف پر کنید. ابعاد گلدان باید با اندازه گیاه جدا شده از گیاه اصلی مطابقت داشته باشد.
• سپس دستکش باغبانی خود را پوشیده و گیاه مادری را از گلدان جدا کنید و ریشه های آن را از خاک تمیز کنید. محلی از ریشه که پاجوش ها از بوته مادری مستقل می شوند را مشخص کرده و به آرامی آن را جدا کنید. برای جدا کردن پاجوش می توانید از چاقو یا قیچی باغبانی نیز استفاده کنید.
• بوته پاجوش جدا شده را به گلدان جدید منتقل کنید تا ریشه دار شود. پس از انتقال یک مرحله آبیاری انجام دهید تا رشد گیاه کامل شود.

چند وقت یکبار گلدان نخل دم ماهی را تعویض کنیم؟

گیاه نخل دم ماهی، برای رشد در گلدان شرایطی را می پسندد که ریشه هایش در گلدان در هم تنیده باشد و خاک گلدان را به صورت کامل در بر گرفته باشد بنابراین نیاز به تعویض سریع نخواهد داشت. به صورت کلی می توان هر چند سال یکبار تعویض گلدان برای این گیاه را انجام داد. تعویض باید به شکلی انجام شود که به ریشه اصلی گیاه آسیبی وارد نشود.

جمع بندی

گیاهان زینتی برای زینت بخشیدن به محیط زندگی و افزایش روحیه در منزل و محل کار گزینه بسیار مناسبی می باشند. در این مطلب به معرفی گیاه نخل دم ماهی و راه های نگهداری و تکثیر آن پرداخته شد تا با این گیاه بیشتر و بهتر آشنا شوید.