موارد استفاده از لامپ فول اسپکتروم

یکی از فاکتورهای بسیار مهم برای رشد گیاهان نور خورشید می باشد و در صورت عدم تامین آن رشد گیاهان با مشکل مواجه خواهد شد. نیاز گیاهان به میزان و شدت نور با یکدیگر متفاوت است و هر گیاه بسته به ویژگی های فیزیولوژیکی که دارد نیاز نوری خود را تعریف می کند. در شرایط عادی طبیعت، گیاهان موجود در یک اقلیم براساس میزان نوری که از محیط دریافت می کنند سازگاری پیدا کرده و تکامل می یابند و مشکلی برای آن ها پیش نخواهد آمد. یکی از مشکلاتی که در نگهداری و پرورش گیاهان در فضاهای بسته و یا آپارتمان ها و گلخانه ها وجود دارد فقدان نور کافی برای رشد گیاهان می باشد. این موضوع در صورتی که یک گیاه با اقلیم محیطی تحت پرورش سازگاری نداشته باشد تشدید می شود. برای جبران این کمبود و جلوگیری از آسیب های ناشی از آن باید از لامپ های رشد استفاده کرد که در ادامه به آن بیشتر خواهیم پرداخت.

لامپ فول اسپکتروم چیست؟

در قدم اول باید به معرفی این لامپ ها و ویژگی های آن بپردازیم، لامپ های فول اسپکتروم با نام لامپ های گیاه یا لامپ های مخصوص گیاه نیز شناخته می شوند که در گروه لامپ های رشد گیاه قرار دارند. این لامپ ها شبیه ساز نور خورشید است تا نیاز و کمبود نور برای گیاهان را جبران کند.

نور خورشید طیف وسیعی از نور ها با طول موج های مختلف را در بر دارد که بازه مشخصی از آن برای موجودات زنده مفید می باشد، این بازه از طیف نور مفید مابین نور ماورای بنفش و مادون قرمز است. از آن جایی که نور خورشید حامل طیف وسیعی از نورها با طول موج های مختلف می باشد که برای موجودات گوناگون کارایی دارد به آن نور طیف کامل یا فول اسپکتروم گفته می شود، حال اگر یک لامپ بتواند طول موج هایی شبیه نور خورشید و مفید برای موجودات داشته باشد به آن لامپ فول اسپکتروم اطلاق می شود.

لامپ فول اسپکتروم از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

این لامپ ها در شکل ظاهری خود تفاوت چندانی با سایر لامپ های معمولی بازار خصوصا لامپ های ال ای دی (LED) ندارند. تفاوت مهم و بزرگ این دو نوع از لامپ ها در نوع سلول های ال ای دی می باشد که از آن بهره می برند. یک لامپ ال ای دی معمولی از سلول های سفید رنگ عادی برای تابش نور استفاده می کند در حالی که در یک لامپ فول اسپکتروم شاهد چینش یک در میان سلول های عادی ال ای دی و سلول های فول اسپکتروم هستیم که به صورت ال ای دی طراحی شده اند.

همانطور که گفته شد لامپ های فول اسپکتروم طیف کامل هستند اما برخلاف نور خورشید طیف های مضر نور خورشید مثل ماورای بنفش از آن حذف شده است بنابراین در صورتی که از این لامپ ها در فضاهای داخلی منزل یا محل کار خود استفاده می کنید هیچ خطری شما را تهدید نخواهد کرد.

ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شود که آیا لامپ فول اسپکتروم به گیاهان آسیب وارد می کنند؟ در جواب باید گفت که خیر، این لامپ ها عاری از طول موج های مخرب برای سلول زنده می باشند که طول موج فرابنفش یکی از این موارد مخرب محسوب می شود و در عوض این لامپ ها طول موج های نزدیک به طول موج های فتوسنتزی ( بین 380 تا 760 نانومتر) را برای گیاه فراهم می کنند تا به آسانی رشد کنند و بافت های تازه ایجاد کنند.

مزایای استفاده از لامپ فول اسپکتروم

در خصوص مزایای استفاده از این لامپ ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• این لامپ ها در مقایسه با لامپ های روشنایی معمولی میزان مصرف برق کمی دارند و هزینه زیادی ایجاد نخواهند کرد.
• لامپ های فول اسپکتروم از آن جا که مصرف برق کمی دارند میزان اتلاف انرژی آن ها نیز پایین است و گرمای کمی تولید می کنند.
• شما می توانید به آسانی و بدون نگرانی این لامپ ها را در نزدیک ترین فاصله نسبت به گیاهان خود نصب کنید بدون اینکه این نور آسیبی به گیاه شما وارد کند.
• نصب این لامپ ها در بسیاری از مکان ها امکان پذیر بوده و از گلخانه ها گرفته تا محل کار یا منازل قابلیت نصب دارد.
• بسیاری از این لامپ ها این قابلیت را دارند که براساس یک برنامه زمانی از پیش تعیین شده روشن شده و پس از سپری شدن زمان تعیین شده خاموش شوند.
• شما برای استفاده از این لامپ ها نیاز به یک متخصص برای نصب آن نخواهید داشت و با فراهم بودن امکانات اولیه به آسانی می توانید از این لامپ و فواید آن بهره مند شوید.

موارد استفاده لامپ فول اسپکتروم

پس از معرفی این لامپ ها و بررسی مزایا و ویژگی های آن، حال نوبت به این می رسد که آیا از این لامپ می توان برای پرورش همه گیاهان استفاده کرد یا خیر؟ جواب این سوال این است که بله شما می توانید از این لامپ ها برای تمامی گیاهان خود استفاده کنید خصوصا آن هایی که به نور کافی نیاز دارند و در محیط های بسته نگهداری می شوند.

یکی از نکات بسیار مهمی که باید به آن توجه کنید این است که گیاهان به نور پیوسته نیاز ندارند و هرکدام چرخه روشنایی و تاریکی خاصی دارند که بر اساس نوع گیاه متفاوت می باشد. قرار گرفتن مداوم یک گیاه در برابر نور، حتی نور خورشید می تواند باعث بروز اختلال در رشد شود بنابراین در صورتی که از این لامپ ها استفاده می کنید و یا قصد تهیه آن برای گیاهان خود را دارید باید از استفاده 24 ساعته آن خودداری کنید و براساس نیاز نوری گیاه خود که متناسب با مرحله رشدی تغییر خواهد کرد مدت زمان روشن بودن و خاموش شدن لامپ را تغییر دهید.

آیا می توان لامپ فول اسپکتروم را در هر فاصله ای از گیاه نصب کرد؟

در جواب این سوال باید گفت که هم بله و هم خیر. فاصله قرار گیری یک لامپ فول اسپکتروم از تاج گیاه براساس میزان قدرت لامپ تعیین می شود. اگر لامپ فول اسپکتروم مورد استفاده معمولی باشد می توان آن را در فاصله بین 30 تا 50 سانتی متری از تاج گیاه قرار داد اما اگر این لامپ ها قوی تر باشند باید این فاصله بیشتر شده که بین 80 سانتی متر تا یک متر متغییر می باشد.

جمع‌بندی

فتوسنتز یکی از واکنش های مهم گیاهی می باشد که وابستگی آن به نور در طیف مشخص می باشد و نور خورشید اصلی ترین منبع تامین این نور است. در شرایط فقدان این نور و برای پرورش گیاهان در فضاهای مختلف که از نور خورشید به دور هستند استفاده از لامپ های فول اسپکتروم گزینه بسیار مناسبی می باشد. استفاده از این لامپ ها براساس نوع گیاه و مرحله رشدی می تواند میزان بهره وری گیاه را افزایش داده و شادابی و سلامت آن را تضمین کند.