آموزش نگهداری و کاشت نخل لیندا در گلدان و باغچه
همانطور که میدانید تنوع گیاهان زینتی بسیار زیاد است و در این بین گیاهانی وجود دارند که نگهداری از آنها بسیار دشوار است و سازگاری کمی با شرایط دشوار دارند اما گیاهانی نیز یافت میشوند که برخلاف گیاهان سخت پسند در نگهداری و سازگاری با محیط، برای نگهداری چندان سختگیر نیستند و حتی اگر آشنایی زیادی با اصول پرورش گیاهان زینتی نداشته باشید به مشکل نخواهید خورد. در بین این گیاهان گیاه زینتی لیندا یا نخل لیندا محبوبیت زیادی دارد چرا که زیبایی خاصی دارد و نسبت به سایر گیاهان زینتی متفاوت است و به راحتی میتوان از آن نگهداری کرد. در ادامه برای آشنایی بیشتر با این گیاه و روشهای نگهداری اصولی آن با ما همراه باشید.
معرفی نخل لیندا
گیاه زینتی لیندا در زبان انگلیسی با نام پای فیل (Elephant's foot) و نخل دم اسبی (Ponytail palm) شناخته میشود. این گیاه زینتی محبوب در علم گیاه شناسی با نام Beaucarnea recurvata شناخته میشود که یکی از گیاهان گلدار خانواده Asparagaceae محسوب میشود.
این گیاه زینتی بومی کشورهای آمریکای جنوبی بخصوص مکزیک و ایالتهای آن است و در ایالت وراکروز (Veracruz) به عنوان گیاه بومی آن ایالت شناخته میشود. برخلاف اسمی که این گیاه دارد هیچ ارتباطی به لحاظ تبارشناسی با خانواده نخلها ندارد و تنها با این نامها شهرت یافته است. در حال حاضر این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی در اروپا و سایر نقاط جهان نگهداری میشود.
نخل لیندا یک گیاه همیشه سبز و چندساله محسوب میشود که میتواند تا ارتفاع 9 متری رشد داشته باشد اما این رشد در نواحی بومی اتفاق خواهد افتاد و به صورت عادی و در شرایط نگهداری به عنوان گیاه زینتی به ندرت تا ارتفاع 3 متری رشد میکند. یکی از ویژگیهای این گیاه که آن را از سایر گیاهان متمایز میکند این است که تنه این گیاه در پایه (ناحیه طوقه) بسیار متورم و بزرگتر از سایر قسمتهاست و منظره عمومی گیاه به شکل یک مخروط دیده خواهد شد.
برگهای این گیاه به رنگ سبز تیره دیده میشود که ابعادی در حدود 15 سانتیمتر درازا و پهنای کم دارد. این برگها در انتهای شاخهها و از کلالهها منشا میگیرند. برگهای این گیاه در حالت بلوغ به شکل دستهای هستند و حالتی آبشاری دارند که به زیبایی این گیاه میافزاید. گلهای نخل لیندا به رنگ زرد کرمی هستند که در بالای بخش هوایی در فصل بهار و یا تابستان تشکیل میشوند که ظاهری بسیار چشمنواز را به گیاه میبخشد. گلهای این گیاه میتواند تا حدود چند هفته روی گیاه باقیبماند. در مناطق بومی این گیاه دیده شده که دو تا سه بار در سال گل تولید کند.
نیازهای نخل لیندا
- نیاز نوری:
یکی از مهمترین نیازهای هر گیاه برای رشد و نمو مناسب دریافت نور مورد نیاز خود است. درصورتی که این نیاز را به درستی تامین نکنید گیاه شما با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد که میتوان به کاهش رشد، تغییر رنگ بافت برگها و از بین رفتن ظاهر زیبای گیاه اشاره کرد. گیاه نخل لیندا برای اینکه بتواند به خوبی رشد کند نیاز دارد در محلی کاشته شود یا قرار بگیرد که نور مستقیم خورشید را دریافت کند. در فضاهای بسته تامین کردن چنین نوری کمی دشوار است و به همین دلیل ممکن است در فضاهای بسته این گیاه با رشد ایدهآل خود فاصله داشته باشد.
- نیاز آبی:
همانطور که میدانید آب برای تمامی موجودات زنده روی کره زمین یک ماده حیاتی محسوب میشود و تامین شدن آن به معنی ادامه داشتن زندگی است. ادامه حیات گیاهان وابستگی بسیار شدیدی با تامین آب دارد. گیاهان برخلاف سایر موجودات توانایی مهاجرت برای یافتن منبع آب ندارند و در صورت تامین نشدن آب مورد نیاز خود از بین خواهند رفت. در صورتی که به نیاز آبی گیاه خود بی توجه باشید باید شاهد پژمردگی برگها، زردی برگها، از دست رفتن شادابی کلی گیاه و در نهایت مرگ گیاه خود باشید. نخل لیندا در نواحی بومی خود در تابستان بارانهای زیادی دریافت میکند و در زمستان میتوان گفت که با خشکی مواجه است. برای تامین نیاز آبی این گیاه آن را در هرنوبت آبیاری غرقاب کنید اما این کار را به ندرت انجام دهید. زمانی آبیاری را شروع کنید که بستر کشت گیاه در خاک و یا در گلدان به خوبی خشک شده باشد. در زمستان آبیاری را کاهش دهید تا با خطر بروز پوسیدگی ریشه مواجه نشوید.
- نیاز دمایی:
دمای محیط یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کننده در میزان رشد گیاهان محتلف است به نحوی که اگر دمای مورد نیاز یک گیاه تامین نباشد رشد خوبی نخواهد داشت و حتی ممکن است به طور کامل از بین برود. در خصوص گیاه نخل لیندا نیز به همین صورت میباشد، این گیاه در دمای بین 20 تا 30 درجه سلسیوس رشد بسیار خوبی را تجربه میکند اما با کاهش دما به زیر 15 درجه سلسیوس ممکن است با مشکل مواجه شود که این موضوع در بافت هوایی گیاه نمایان خواهد شد. در صورت بروز تغییر ناگهانی در دمای محیط تنش حاصل از این تغییر سبب بروز آسیب به گیاه خواهد شد.
- نیاز تغذیهای:
تغذیه گیاهی از مهمترین بخشهای نگهداری از گیاهان است و در کنار تامین نیازهای محیطی میتواند نقش پررنگی در بهبود شرایط عمومی و رشدی گیاه در فضاهای بسته و در فضای باز بازی کند. در شرایطی که نیازهای غذایی یک گیاه از خاک و بستر کشتی که در آن قرار دارد تامین نشود باید راهی برای تامین این نیازها پیدا کرد تا مشکلات ناشی از عدم دریافت مواد مغذی برطرف شوند. استفاده از انواع کودهای زیستی و شیمیایی مثل کود جلبک دریایی، کود هیومیک اسید، کودهای کامل NPK میتواند به رشد هرچه بهتر و بیشتر گیاه کمک کند در خصوص نخل لیندا کوددهی باید در فصل رشد انجام شود و در فصل غیر رشد از کوددهی اجتناب کرد. در فصل رشد نیز تنها دو تا سه بار این کار را با کودهای یاد شده انجام دهید. یکی از کودهای مفیدی که میتواند مانع از بروز مشکلات بیشتر در گیاه در اثر تنشهای محیطی مثل تنش دمایی شود کودهای آمینواسیدی است که به اشکال مختلف وجود دارند و میتوان از آنها به صورت مستقل یا همراه با سایر کودها استفاده کرد.
کاشت نخل لیندا در باغچه و گلدان
به منظور نگهداری از گیاهان زینتی در فضای باز یا بسته باید خاک و بستر کشت مورد نیاز و مناسب برای رشد آنها شناسایی و تهیه شود تا بتوان از آنها به بهترین شکل نگهداری کرد. همانطور که میدانید بستر کشت نقش اصلی را در رشد گیاه بازی میکند و باید این بستر کشت مناسب با نیازهای گیاه باشد. در خصوص نخل لیندا بستر کشت باید زهکشی بسیار خوبی داشته باشد. برای این منظور باید به خاک آن اجزایی از قبیل پوکه معدنی و یا قلوه سنگ اضافه کرد تا زهکشی و تهویه بالا رود. بافت مناسب خاک برای رشد این گیاه بافتی شنی تا رسی یا لومی است که درواقع مشابه با بستر کشت کاکتوسهاست بنابراین در صورتی که قصد تهیه خاک مناسب برای این گیاه دارید از خاک کاکتوس استفاده کنید که به صورت آماده نیز در بازار یافت میشوند و یا اجزای آن را جداگانه تهیه و با نسبتهای درست مخلوط کنید.
در صورتی که قصد کاشت این گیاه را در فضای باز دارید (با فرض فراهم بودن تمامی شرایط محیطی مناسب)، باید محلی را در باغچه خود انتخاب کنید که مناسب با ویژگیهای سیستم ریشه این گیاه باشد. به همین منظور بالا بودن زهکشی خاک محل کاشت از فاکتورهای مهم محسوب میشود. محل انتخاب شده نباید در زمستان آب زیادی دریافت کند چراکه در این صورت ریشههای گیاه دچار پوسیدگی خواهد شد و گیاه از بین خواهد رفت. پس از انتخاب محل مناسب برای کاشت، بافت خاک را نیز مورد بررسی قرار دهید که بافتی شنی تا رسی یا لومی داشته باشد. تنها این نوع بافت خاک برای رشد و توسعه عمومی گیاه نخل لیندا مناسب خواهد بود.
نخل لیندا گیاهی ایدهآل و آسان رشد است و برای تازهکارها بسیار مناسب است. این گیاه با طیف وسیعی از شرایط محیطی میتواند سازگار شود. در شرایطی که این گیاه در محفظههای رشد کاشته شود رشد کمتری نسبت به شرایط کاشته شدن در زمین و باغچه خواهد داشت. در صورت کاشت این گیاه در گلدان، رشد آن نیز متناسب با ابعاد گلدان محدود خواهد شد.
نخل لیندا میتواند برای سالیان متوالی در گلدان رشد داشته باشد بدون اینکه نیاز به تعویض گلدان باشد ولی با تعویض گلدان آن و فراهم کردن گلدانی بزرگتر این گیاه میتواند در جهات مختلف رشد خود را افزایش دهد. نخل لیندا عمر طولانی دارد و به سبب مقاومت بالای آن نسبت به شرایط سخت، ممکن است حتی طول عمر بیشتری نسبت به صاحبان خود داشته باشد.
تکثیر نخل لیندا
برای تکثیر نخل لیندا دو راه به صورت عمومی وجود دارد. یکی از آنها تکثیر از طریق بذرهای آن است و دومی تکثیر از طریق پاجوشها. بذرهای این گیاه معمولا به سختی تهیه میشوند بنابراین روش مناسب و بخصوص سریعی محسوب نمیشود. تهیه پاجوش از گیاه میتواند راه بهتر و سریعتری باشد. در صورت مناسب بودن شرایط محیطی و تغذیهای گیاه، در بهار میتواند شاهد رشدهای کوچکی در بن گیاه بود که با جدا کردن و کاشت آن در بستر کشت کاکتوسها میتوان لیندای جدیدی داشت و از آن نگهداری کرد تا به یک گیاه بالغ تبدیل شود.
آفات و بیماریهای نخل لیندا
نخل لیندا معمولا نسبت به آفات و بیماریها مقاوم است ولی ممکن است گاهی اوقات مورد حمله آنها قرار گیرد. آفات مکنده مثل انواع شپشکها و شتهها ممکن است از این گیاه تغذیه کنند و سبب ضعف آن شوند. کنههای مختلف نیز از دیگر آفاتی هستند که میتوانند سبب تضعیف این گیاه شوند. استفاده از سموم حشرهکش و سموم کنهکش در دز توصیه شده و براساس مشاوره گیاهپزشک برای این آفات توصیه میشود.
یکی از بیماریهای شایع در نخل لیندا پوسیدگیهای ریشه است. نخل لیندا به آب زیاد برای ادامه رشد نیاز ندارد و نسبت به شرایط کم آبی مقاومت خوبی دارد بنابراین نیازی نیست تا به دفعات زیاد در طول یک هفته اقدام به آبیاری آن کنید. در فصل زمستان نیز باید دفعات آبیاری را کاهش دهید تا خطر روی دادن پوسیدگی ریشه کاهش یابد. در صورتی که ریشه این گیاه در اثر آبیاری بیش از حد دچار پوسیدگی شد باید اقدام به تعویض گلدان و خاک آن کنید و آبیاری آن را نیز به صورت منظم انجام دهید تا از بروز آسیب مجدد جلوگیری کنید.
جمعبندی
در این مطلب یکی از گیاهان زینتی خاص و زیبا معرفی شد و روشهای کاشت و داشت آن نیز به اختصار شرح داده شد تا با آگاهی مناسبی اقدام به کاشت و نگهداری از این گیاه کنید و در نهایت نخل لیندای شاداب و سرحالی داشته باشید.